پسته، یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و اقتصادی بادغیس است که هزاران خانواده از طریق ایجاد باغهای آن، برداشت از جنگلهای طبیعی و فروش این محصول، امرار معاش میکنند؛ اما به گفتهی باشندگان بادغیس، کاهش بارندگیها و تغییرهای اقلیمی در سالهای پسین سبب افت چشمگیر تولید پسته شده که نه تنها به اقتصاد محلی آسیب زده، بل پیامدهای گستردهای بر امنیت غذایی و معیشت مردم به جا گذاشته است.
غلامنبی، یکی از کشاورزان در بادغیس، با ابراز خرسندی از گرایش مردم به ایجاد باغهای پسته، میگوید: «مشکلات اقتصادی فراوان است، آب نداریم، چاههایی که حفر کردهایم، خشک شده اند. درخت پسته از سال اول تا چهارم به آب زیادی نیاز دارد. در زمستان باید آبیاری شود و هنگام پیوند نیز آب لازم است تا پیوند بگیرد؛ اما اکنون توان ما محدود است. اگر دولت در این زمینه کمک کند، تغییرهای بزرگی در این بخش به وجود خواهد آمد.»
برخی دیگر از باشندگان بادغیس، نیز تأکید میکنند که پسته، یکی از مهمترین منابع معیشتی باشندگان این ولایت است؛ اما در سالهای پسین به دلیل خشکسالی و کمآبی، رشد باغهای پسته کاهش یافته و تولید آن به شدت پایین آمده است.
محمدطارق، یکی دیگر از کشاورزان در بادغیس، هشدار میدهد و میگوید: «پسته نقش بسیار مهمی در زندگی ما دارد. چند سال است که خشکسالی ادامه دارد و حاصلات گندم و زیرهی ما کفاف مخارج خانواده را نمیدهد. رشد نهالها بسیار ضعیف شده و اگر خشکسالی در دو سال آینده ادامه یابد، احتمال دارد بسیاری از باغهای پسته در مناطقی که دسترسی به آب ندارند، خشک شوند و زحمتهای کشاورزان هدر برود.»
کارشناسان مسائل اقتصادی در بادغیس، نیز هشدار میدهند که پسته تنها یک محصول کشاورزی با ارزش بالا نیست، بل نقش مهمی در ایجاد اشتغال و تقویت اقتصاد محلی دارد. عبدالسلام، کارشناس مسائل اقتصادی در بادغیس، میگوید: «پستهی بادغیس از نظر اقتصادی در جایگاه بالایی قرار دارد و بخشی از آن به کشورهای مختلف از جمله امارات متحدهی عربی صادر میشود. اگر تغییرهای اقلیمی و خشکسالی ادامه پیدا کند، تولید پسته کاهش مییابد و این مسئله مستقیم بر اقتصاد و امنیت غذایی مردم تأثیر میگذارد. برای نجات این محصول باید مدیریت بهینهی آب، احیای جنگلهای پسته، حمایت مالی و فنی از کشاورزان، سرمایهگذاری در بخش فرآوری و بستهبندی و ارائهی آموزشهای لازم برای کشاورزان در اولویت قرار گیرد.»
مسئولان محلی در بادغیس، نیز با ابراز نگرانی از کاهش بارندگیها در سالهای پسین میگویند که میزان برداشت محصولات کشاورزی به ویژه پسته، امسال در مقایسه با سالهای گذشته به طور چشمگیری کاهش یافته است.
رحیمالله رحیمی، سخنگوی والی بادغیس، میگوید: «امسال نسبت به سالهای قبل محصول پسته کاهش یافته است. برای مقابله با خشکسالی، ریاست زراعت در بخشهای مختلف کار میکند تا با احیای جنگلها، تنظیم علفچرها و مهار آبها از خشکشدن باغها جلوگیری شود. روند احداث باغهای پسته با تلاش ریاست زراعت و تشویق کشاورزان رو به افزایش است. پروژههای بینالمللی در احیای جنگلها، مدیریت منابع آب و بهبود وضعیت علفچرها، نقش مؤثری داشته است.»
کارشناسان، مسئولان محلی و باشندگان بادغیس، پستهی این ولایت را نه تنها محصولی مهم، بل نمادی از هویت و فرهنگ مردم میدانند که سالها با زندگی و معیشت آنان گره خورده است. آنها، بر نیاز حفاظت و توسعهی این محصول به عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ شان تأکید میکنند.
