گزارشها مبنی بر بدرفتاری، لتوکوب و شکنجۀ مهاجران افغان در ایران، انتقاد و واکنشهای تند شهروندان را به همراه داشته است. شماری از شهروندان کشور در شبکههای اجتماعی چهگونهگی برخورد با مهاجران افغان در ایران را، غیرانسانی خواننده و آن را تقبیح کردهاند. به گفتۀ آنان، لتوکوب و شکنجۀ مهاجران افغان در کشوری با فرهنگ و زبان مشترک، تازهگی ندارد و سالهاست که مهاجران افغان عملکرد ظالمانۀ مرزبانان ایران را تحمل میکنند.
فرهاد دریا، آوازخوان سرشناس افغانستان، در نامهیی اعتراضی در فیسبوک خود نوشته است که شماری از مهاجران افغان ضمن تحقیر، توهین و شکنجۀ روحی، مورد آزارواذیت جنسی نیز قرار میگیرند.
او از ایرانیان خواسته است تا نگذارند سیاستهای خصمانه و غیرانسانی آنان، عزت و حیثیت شماری دیگر را از بین ببرد. در نامۀ اعتراضی فرهاد دریا آمده است: «بهعنوان یک انسان و شهروند این کرۀ خاکی، از تماشای اعمال غیرانسانیتان در قبال این پرندههای شکستهبال و بیآشیانه، خجالت میکشم. اگر نمیتوانیم همسایۀ خوب باشیم، حداقل انسان خوب باشیم.»
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
از سویی هم، شماری دیگر از کاربران شبکههای اجتماعی در افغانستان نوشتهاند که مرزبانان ایران با نژادپرستی و خودکامهگی در برابر افغانهای مهاجر، خشونت میکنند. فروغ تابش در توییترش چنین نوشته است: «مثل همۀ جوامع انسانی منطقۀ ما، جامعۀ ایران با بحران اخلاق مواجه است. نژادپرستی، خشونت، نقض کرامت انسانی و ستم بر انسان در هر شکلی، نشاندهندۀ شکست اخلاق جمعی یک جامعۀ انسانی است. مبارزه با نژادپرستی باید اولویت انسان ایرانی باشد.»
همچنان شماری از مهاجران افغان مقیم ایران از وضعیت بد شان در این کشور سخن میگویند. آنان میگویند که بهدلیل توهین و تحقیر، آزادانه گشتوگذار نمیتوانند. محمدجان، یک تن از مهاجران افغان در ایران، میگوید: «اینجا وضعیت افغانیها خیلی خراب است. پولیس باشی یا ملکی خیلی بدرفتاری میکنند، حتی زندانی، شکنجه و یا بازداشت میکنند. ما از خانه نمیتوانیم بیرون شویم.»
نقیبالله راسخ، یک تن دیگر از مهاجران افغان در ایران، نیز میگوید: «درخواست ما از امارت اسلامی این است که بیشتر مسائل شغل را ایجاد کرده و هیأتی را برای سازماندهی مهاجران بفرستد.»
سلاموطندار فارسی را در توییتر دنبال کنید
با این همه، مسئولان وزارت امور مهاجران و عودتکنندهگان امارت اسلامی برخورد ایران با مهاجران افغان را، خلاف قانونهای بینالمللی میدانند و تأکید میکنند که تلاشها برای بهبود وضعیت زندهگی مهاجران ادامه دارد.
عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت امور مهاجران و عودتکنندهگان امارت اسلامی، به سلاموطندار میگوید: «شکی در این نیست. ویدیوهایی که در شبکههای اجتماعی نشر شده، خیلی دردآور است و خلاف قوانین ملی و بینالمللی با افغانها برخورد میشود. ما کوشش میکنیم مشکلات را از طریق راههای دیپلماتیک حل کنیم.»
وزارت امور خارجۀ امارت اسلامی همچنان گفته که در پیوند به برخورد نادرست مرزبانان ایران با مهاجران افغان، شماری از مسئولان ایران در کابل را، احضار کرده است. لازم به یادآوریست که پس از حاکمیت امارت اسلامی در کشور، موج سیلآسایی از شهروندان به کشورهای مختلف مهاجر شدند، هنوز هم روند مهاجرت و ترک کشور بهدلیل بیکاری و افزایش فقر جریان دارد و همهروزه صدها تن به کشورهای همسایه بهویژه ایران و پاکستان بهطور غیرقانونی مهاجرت میکنند.