اعتیاد جوانان به داروهای نشئه‌آور؛ «برای فراموش‌کردن جگرخونی‌هایم از زیگپ و ترامادول استفاده می‌کنم»

نتیجه‌ی گفت‌وگوی سلام‌وطندار با ۱۸ جوان مصرف‌کننده‌ی داروهای نشئه‌آور، نشان می‌دهد که دست‌رسی به این دست دارو‌ها ساده و بهای آن نیز پایین است. جوانان گفت‌وگوشونده در این گزارش، گفته اند که آنان می‌توانند به سادگی دارو‌های نشئه‌آور را از فروشندگان مواد و عمده‌فروشی‌های دارو در کابل و ولایت‌ها، بخرند.

ویس (نام مستعار)، باشنده‌ی شهر کابل، می‌گوید که داروهای نشئه‌آور را به سادگی به دست می‌آورد. او می‌افزاید: «این تابلیت‌ها در بازارها به گونه‌ی غیرقانونی و آزادانه به فروش می‌رسد؛ افرادی که می‌فروشد هم اصلاً پرسش نمی‌کنند و بدون نسخه این داروها را می‌دهند.»

از میان ۱۸ جوان گفت‌وگوشونده در این گزارش، ۱۲ تن گفته اند که بیش‌تر روزها از پرگابالین و ترامادول استفاده می‌کنند. شش تن دیگر گفته اند که افزون بر ترامادول و پرگابالین از «تابلیت کا» نیز استفاده می‌کنند.

بی‌کاری، ناخوشی‌های روانی، مشکلات خانوادگی و هم‌راه‌شدن با افراد ناسالم، از دلیل‌های رو‌آوردن جوانان به داروهای نشئه‌آور دانسته می‌شود.

حمید (نام مستعار)، دیگر باشنده‌ی کابل، می‌گوید که فشارهای خانوادگی و ناخوشی‌های روانی سبب شده که او برای آرام‌کردن ذهنش به داروهای نشئه‌آور رو آورد. به گفته‌ی این جوان، «برای فراموش‌کردن جگرخونی‌هایم از تابلیت زیگپ، ترامادول و در پهلویش پیچکاری‌های این داروها را استفاده می‌کنم؛ بهای آن‌ها از ۲۰ افغانی تا ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ افغانی است.»

سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید

کبیر(نام مستعار) که از دو سال به این سو از دارو‌های نشئه‌آور استفاده می‌کند، می‌گوید که برای رهایی از نگرانی‌های ذهنی، به استفاده از این داروها رو آورده است. «به جوانان پیامم این است که از مواد نشئه‌آور استفاده نکنند؛ چون غیر از ضرر چیزی دیگر ندارد. از داروهای نشئه‌آور به خاطر این استفاده کرده‌ام که بی‌کاری بود؛ غربت و دوری از وطن بود.»

احمد (نام مستعار)، باشنده‌ی کاپیسا، می‌گوید که پس از هم‌نشینی با دوستان ناسالم به استفاده از داروهای نشئه‌آور وابسته شده است. او می‌افزاید: «دوستم از زیگپ استفاده می‌کرد و به من هم داد؛ چهار-پنج بار استفاده کرده‌ام؛ چیزی ندارد جزو ضرر. خداوند هیچ کس را به این عمل‌ها آغشته نکند که بسیار بد چیز است و قلب را از بین می‌برد.»

قدیر (نام مستعار)، دیگر باشنده‌ی کاپیسا، می‌گوید: «به خاطر آرامش و خوش‌گذرانی با دوستانم جمع می‌شدیم و استفاده می‌کردیم؛ اما حالا معتاد شده‌ام و مجبور هستم استفاده کنم. بیش از یک سال می‌شود که از تابلیت زیگپ استفاده می‌کنم.»

افزون بر دیگر عامل‌ها، ناداری و نبود آگاهی نیز سبب می‌شود که جوانان به سمت استفاده از داروهای نشئه‌آور کشانده شوند.

اکبر (نام مستعار) که از «تابلیت کا» استفاده می‌کند، می‌گوید که به دلیل بی‌کاری به استفاده از این دارو رو آورده است. «از داروهای نشئه‌آور زیاد استفاده کرده‌ام؛ وقتی تابلیت k استفاده می‌کنی اصلاً در یک هوای دیگر استی و نمی‌فهمی که درد و رنج را چه گونه از بین می‌برد.»

رامین (نام مستعار) نیز، می‌گوید: «از بی‌کاری از تابلیت k استفاده می‌کنم؛ پولش از یگان جا پیدا می‌شود؛ یک ۲۴ ساعت ما را آرام نگه می‌دارد.»

استفاده‌ی دوام‌دار از دارو‌های نشئه‌آور افزون بر ایجاد وابستگی سبب بروز مشکلات جسمی و روانی در فرد نیز می‌شود؛ چنان که بسیاری از  مصرف‌کنندگان گفته اند که استفاده از این گونه داروها اضطراب، افسردگی، فراموشی و ناخوشی‌های روانی در آنان به وجود آورده است.

الهام (نام مستعار) جوانی که پس از استفاده از داروهای نشئه‌آور حافظه‌اش کاهش یافته، می‌گوید: «فکر می‌کردم زمین‌لرزه شده؛ آن وقت نفهمیده بودم که تأثیر پرگابالین است. حافظه‌ی خود را کامل از دست داده بودم؛ بعداً فهمیدم که به این اندازه آسیب به بدن و مغز انسان می‌رساند؛ استفاده از این داروها از فکر و زندگی و هر چیز انسان را دور می‌کند.»

سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید

در همین حال، شماری از پزشکان، می‌گویند که استفاده بیش از اندازه از داروهای نشئه‌آور سبب مختل‌شدن سیستم عصبی و ضعف فزیکی در جوانان می‌شود و زمینه را برای استفاده‌ی دیگر گونه‌های مواد مخدر، فراهم می‌کند.

محمدصادق کاروال، متخصص امراض داخله‌ی عمومی، می‌گوید: «در دراز مدت خطرهای جانبی زیادی به بار می‌آورد؛ هم سیستم عصبی و هم روان را متضرر می‌کند؛ در کنار این سیستم هضمی، قلبی و تنفسی را مختل می‌کند.»

احمدراشد صدیقی، استاد دانش‌گاه و کارشناس مسائل اجتماعی، می‌گوید که عامل‌های فردی، اجتماعی و خانوادگی، در روآوردن جوانان به استفاده از داروهای نشئه‌آور نقش دارند. «در عامل‌های فردی می‌توانیم به انتخاب دوست اشاره کنیم که دوست می‌تواند روی رفتار انسان تأثیر داشته باشد؛ هم‌چنان اگر کنترل اجتماعی وجود نداشته باشد، جوانان بیش‌تر منحرف می‌شوند و  می‌توانند به راه‌های انحرافی بروند.»

جوانان در حالی از دست‌رسی آسان به داروهای نشئه‌آور سخن می‌گویند که مسئولان در وزارت امور داخله‌ی امارت اسلامی، یک ماه پیش در برنامه‌ی تشریح دست‌آوردهای یک‌ساله‌ی این وزارت، اعلام کرده بودند که در یک سال گذشته ۷۹۰ کارخانه‌ی تولید و پروسس مواد مخدر، نوشیدنی‌های الکلی و تابلیت‌های نشئه‌آور را از بین برده و هزار و ۵۶۴ تن را در پیوند به این رویدادها بازداشت کرده اند.