کمیسیون منحلشدهی حقوق بشر افغانستان، در واکنش به بازداشت نرگس سادات، فعال مدنی و اسماعیل مشعل، استاد دانشگاه، گفته که این بازداشتها سبب شده است که فعالان مدنی به ویژه فعالان حقوق زن، در وضعیت دشواری به سر ببرند.
در همین حال، مسئولان دادگاه عالی/ستره محکمه، میگویند که فعالان مدنی به عنوان «بغاوتگران غیرمسلح» شمرده میشوند و پروندههای شان مانند پروندههای دیگر در دادگاه نظامی بررسی خواهد شد.
کمیسیون منحلشدهی حقوق بشر افغانستان، روز شنبه، ۲۹ دلو، با پخش خبرنامهای در پیوند به بازداشت اسماعیل مشعل و نرگس سادات نوشته که بازداشتهای اخیر، سبب نگرانی شهروندان شده است و این موضوع، بر دشواریهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم خواهد افزود.
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
از سویی هم، فعالان مدنی در کشور میگویند که از ترس بازداشتشدن، نمیتوانند حتا در خانههای شان زندگی کنند. ذکیه زهادت، فعال مدنی جنبش دادخواهی زنان که برای حق دسترسی دختران و زنان به آموزش و کار، بارها صدا بلند کرده است، میگوید که در این روزها از ترس بازداشتشدن، مجبور است به طور مخفیانه زندگی کند.
او میافزاید: «شرایط امنیتی در این روزها در کل برای فعالان مدنی سخت است و برای دختران معترض بیشتر. بسیاری از فعالان مدنی و دختران معترض از وقتی که پریسا مبارز و نرگس سادات بازداشت شدند، حالت روانی شان خوب نیست، احساس امنیت نمیکنند و در این جامعهی سنتی، به زندانرفتن خیلی سخت است. من تمام دختران معترضی را که میشناسم، هر روز مکان زندگی شان را تغییر میدهند و زندگی شان را با ترس سپری میکنند که ما حتا نمیتوانیم از خانه بیرون شویم.»
همین گونه، سونا فرنگیار، دیگر فعال مدنی، نیز میگوید که وضعیت آنان اخیراً نگرانکننده است. به گفتهی او، از ترس بازداشتشدن، از یک ولایت به ولایت دیگر در حالت فرار به سر میبرد.
بانو فرنگیار میافزاید: «من دانشجو در یکی از دانشگاههای خصوصی بودم. در هنگام امتحان برگهی مرا پاره کردند و به من اجازه ندادند که امتحان بدهم. من به عنوان یک دختر و فرد مسلمان، حق دارم درس بخوانم و مصدر خدمت باشم. وقتی من صدای دادخواهیام را بلند کردم که بعداً امر بازداشت من صادر شد. آیا آموزش حق من نیست؟ من امروز در انزوا به سر میبرم و به ناخوشیهای روانی دچار شدهام. من چه جرمی انجام دادهام که خواهان بازداشت من اند؟»
در سوی دیگر، شهرزاد اکبر، رییس کمیسیون منحلشدهی حقوق بشر افغانستان، میگوید که پس از تحولات سیاسی در کشور، فضا برای جامعهی مدنی و فعالان مدنی تنگتر شده است.
او میافزاید: «چهارچوب قانونی و حقوقیای که قبلاً برای فعالان مدنی وجود داشت؛ مانند قانون اساسی که اکنون لغو شده و اتحادیهها و ساختارهایی که برای فعالان مدنی کار میکردند، یا اعضای شان به خارج رفته یا هم مجبور شده اند که مخفی شوند. اکنون وضعیت دشواری برای فعالان مدنی به میان آمده و بازداشتها و ناپدیدشدنها، وضعیت ترسناکی را برای فعالان مدنی به میان آورده است.»
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
با این حال، عنایتالله حافظ، سخنگوی دادگاه عالی/ستره محکمه، میگوید که پروندههای فعالان بازداشتشده در دادگاه نظامی بررسی و حل خواهد شد.
او میافزاید: «فعالان مدنی که از جمله بغاوتگران غیرمسلح به شمار میآیند، پروندههای شان به دیوان امنیت عامه مربوط میشود و اکنون فیصله شده که مانند پروندههای دیگر به دادگاه نظامی مربوط میشود و در آن جا حل میشود.»
این در حالی است که اخیراً اسماعیل مشعل، استاد دانشگاه و نرگس سادات، پریسا مبارز و ظریفه یعقوبی، فعالان مدنی، بازداشت شده که از این میان، اسماعیل مشعل و نرگس سادات هنوز از بند رها نشده اند.