گفت‌وگوی سلام‌وطندار با ۲۷ جوان دختر و پسر، نشان می‌دهد که استفاده از گوشی‌های هوش‌مند در میان جوانان در افغانستان به ابزاری فراتر از برقراری ارتباط تبدیل شده و بخش زیادی از آن‌ها از گوشی‌های هوش‌مند برای آموزش، خرید آنلاین، بلندبردن سطح اطلاعات و سرگرمی، استفاده می‌کنند.
از میان ۲۷ گفت‌وگوشونده در این گزارش، نُه تن از گوشی‌های هوش‌مند برای انجام کارهای معمولی، هفت تن برای فراگیری آموزش، شش تن برای سرگرمی، یک تن برای خرید آنلاین و چهار تن برای برقراری ارتباط، استفاده می‌کنند.
رحیمه‌ی ۲۵ساله، می‌گوید که از گوشی هوش‌مند برای دیدن برنامه‌های آموزشی و تفریحی استفاده می‌کند. او می‌افزاید: «از گوشی هوش‌مند بیشتر وقت‌ها در کارهای روزمره و گاهی وقت‌ها برای کارهای تفریحی و آموزش استفاده می‌کنم.»
لیمه‌ی ۲۱ساله، می‌گوید که برای بلندبردن سطح اطلاعاتش از گوشی هوش‌مند استفاده می‌کند. «زیادتر از گوشی هوش‌مند استفاده می‌کنم و تأثیر زیادی روی زندگی‌ام داشته است؛ می‌توانم از طریق آن معلومات خود را افزایش دهم؛ در پیشبرد درس‌هایم به من زیاد کمک کرده است.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
۲۱ تن از گفت‌وگوشوندگان، گفته اند که استفاده از گوشی‌های هوش‌مند و واردشدن به شبکه‌های اجتماعی از طریق آن، دست‌رسی آنان به اطلاعات را بیشتر کرده است.
محمد‌ارشاد، می‌گوید: «از تکنولوژی در زندگی روزمره استفاده می‌کنم و زیادتر مشکلاتم را حل کرده؛ بسیاری از موردهایی را که نمی‌دانم، در یوتیوب و گوگل جست‌وجو می‌کنم.»
جوانان گفت‌وگوشونده در این گزارش به نشانی برقی/ایمیل دست‌رسی دارند. از میان ۲۷ گفت‌وگوشونده، ۲۴ تن ایمیل شان را خود و سه تن دیگر با کمک دیگران ساخته اند.
سونم، می‌گوید: «از ایمیل استفاده می‌کنم؛ ایمیل را فردی دیگر به من ساخته است.»
یافته‌های سلام‌وطندار، نشان می‌دهد که میزان استفاده از گوشی‌های هوش‌مند در میان جوانان متفاوت است؛ چنان که ۲۲ تن از گفت‌وگوشوندگان گفته اند که روزانه از چهار تا هشت ساعت از گوشی‌های هوش‌مند استفاده می‌کنند.
مژگان که روزانه هشت ساعتش را با استفاده از گوشی هوش‌مند می‌گذراند، می‌گوید: «روزانه به خاطر درس‌هایی که دارم، از گوشی هوش‌مند استفاده می‌کنم؛ بسیاری از کارهای خود را با استفاده از گوشی انجام می‌دهم.»
خپلواک شفیق، می‌گوید: «روزانه چهار-پنج ساعت از تکنولوژی استفاده می‌کنم به ویژه برای گردآوری اطلاعات، بیشتر استفاده می‌کنم.»
شماری از روان‌شناسان، می‌گویند که استفاده‌ی بیش از اندازه از گوشی‌های هوش‌مند می‌تواند بر سلامت روانی جوانان تأثیر منفی بگذارد.
هیبت‌الله ابراهیم‌خیل، روان‌شناس، می‌گوید: «مشکلات روانی زیادی ایجاد می‌کند؛ افسردگی، اضطراب، وسواس و حتا وابستگی ایجاد می‌کند؛ چون ما با افراد مختلف در فضای مجازی معرفی می‌شویم؛ افزون بر این، مشکل کاهش تمرکز را ایجاد می‌کند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
ضیا نیک‌زاد، جامعه‌شناس، می‌گوید که اعتیاد به استفاده از گوشی‌های هوش‌مند و شبکه‌های اجتماعی، پیامدهای منفی در زندگی جوانان دارد. «روان یک جامعه را اکنون تکنولوژی شکل می‌دهد؛ تمام ارتباطات به ویژه ارتباطات از راه دور و هم‌چنان ارتباط با اعضای فامیل یا دوستان، در دست تکنولوژی است.»
استفاده از همه قابلیت‌های گوشی‌های هوش‌مند نیاز به وصل آن به اینترنت دارد؛ از این، رو جوانان بخشی از پول شان را به فعال‌کردن اینترنت هزینه می‌کنند.
جلال‌الدین شمس، سخن‌گوی اداره‌ی تنظیم خدمات مخابراتی افغانستان (اترا)، می‌گوید که اکنون بیش از ۱۲ میلیون شهروند افغانستان از اینترنت استفاده می‌کنند. «۲۵ میلیون مشترک مخابراتی داریم و بیش از ۱۲ میلیون تن از اینترنت استفاده می‌کنند که بسیاری از آن‌ها جوانان اند.»
استفاده از گوشی‌های هوش‌مند چه برای برقراری ارتباط و یادگیری و چه برای سرگرمی و گذراندن وقت، جنبه‌های مثبت و منفی فراوان دارد؛ این که از این فن‌آوری جدید بهره ببریم یا متضرر شویم، به نحوه‌ی استفاده‌ی ما از این ابزار بستگی دارد.
