شمالی بیش ولایت‌ده ۲۲ صناعتچی و سوداگر عیال، سلام‌وطندار بیلن اوتکزگنلری صحبت‌لریده محصولاتلری نینگ ساتیلیشی اوچون بازار یوقلیگی‌دن شکایت قیله‌دیلر.
مذکور عیاللر نینگ ایتیشلریچه، قول صناعتی بولیمی‌ده ایشلش نینگ درآمدی آز دیر؛ لیکن عایله‌لری نینگ نیازلری نی تأمین‌لش اوچون بو بولیم‌ده فعالیت قیلیش گه مجبورلر.
اوشبو گزارش‌ده صحبت قیلینگن عیاللردن کوپ قطاری، عایله سرپرستی بولیب و اقتصادی قیین‌چیلیک‌لر بیلن روپه‌ره‌لر.
بو صحبت‌لر مملکت نینگ شمالی بیش ولایتی‌ده صورت تاپگن که جوزجان دن ییتی عیال، تخار دن آلتی عیال، سرپل دن بیش عیال و فاریاب و بلخ دن ایکی عیال شرکت قیلگن.
مذکور گزارش‌ده صحبت قیلگن عیاللردن ییتی ته‌سی قالین توقووچیلیک صناعتی، اوچ ته‌سی بلوچدوزلیک صناعتی، اوچ ته‌سی تیکووچیلیک بولیمی، بیر ته‌سی مهره دوزلیک، بیر ته‌سی کلاه تیکیش، بیر ته‌سی گل‌دوزلیک و باشقه آلتی ته‌سی ایسه قول صناعتی ایشلب چیقریلیشی نینگ تورلی بولیم‌لریده فعالیت قیله‌دیلر.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
ییل‌لردن بویان مملکت نینگ تورلی بولیم‌لری اینیقسه شمالی ولایت‌لرده‌گی عیاللر آرقه‌لی توقیله‌دیگن افغانستان نینگ قالین و گیلمی؛ بیراق فاریاب و جوزجان ده گیلم ایشلب چیقره‌دیگنلر بو صناعت بازاری کسادلیککه یوز توتگنی‌دن شکایت قیلیب و ایتیشلریچه، ایکی ییل‌دن بویان مذکور ولایت‌ده گیلم ساتیلیشی کسادلیک بیلن روپه‌ره بولگن.
اولر نینگ ایتیشلریچه، سونگی سیاسی اوزگریشلر، بو بولیم‌ده سرمایه یاتقیزووچیلر آرقه‌لی توجه‌سیزلیک و سرپرست حکومت مسئوللری نینگ توجه‌سیزلیگی سبب، بو صناعت بازاری کسادلیککه روپه‌ره بولگن.
فاریاب یشاوچیسی و ۱۰ ییل‌دن بیری گیلم توقه‌دیگن لطیفه نینگ ایتیشیچه، ایکی ییل‌دن بویان ایشی کمه‌یب و ایشلب چیقیره‌دیگن نرسه‌لری نینگ بازاری یوق.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، اوتگن ییللرده هر متر گیلم نی ۳۰۰-۴۰۰ افغانی توقه‌ر ایکن؛ لیکن حاضر ایسه بو محصول بازاری نینگ کسادلیککه یوز توتگنی سبب، هر متر گیلم نی ۱۵۰ افغانی توقه‌دی. «اوزیم ایپ نی تیارله‌یمن؛ قیزیم و کیلینیم توقه‌دی. اوتگن ییللرده قیزیم مکتب باره‌ر ایدی؛ او ۱۰-صنف گه قدر درس اوقیگن؛ لیکن مکتبلر نینگ یاپیلگنی‌دن بویان بیکار‌لیک‌دن گیلم توقه‌دی.»
شونینگدیک فاریاب ولایتی یشاوچیلریدن باشقه بیری حلیمه نینگ ایتیشیچه: «بیر متر عرض و بیر متر‌دن کوپراق اوزون‌لیگی بولگن اوشبو گیلمچه نی آلیب کیته‌من. اوزیم ایکی قیزیم بیلن ایکی کون اوی‌ده توقه‌مت؛ کیین ایسه اونی قیته آلیب کیله‌من، ۳۰۰ افغانی بیره‌دی. اوشبو پول بیلن نیازلریمیز نی تأمین قیله‌میز.»
جوزجان یشاوچیسی و قالین توقه‌دیگن رجب‌خال نینگ ایتیشیچه، ایش بازاری کسادلیککه یوز توتگنی سبب، قالین توقیش یولی‌دن قولگه کیلتیره‌دیگن درآمدی کمه‌یگن. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «تشقی قالینلر کیلگنی‌دن بویان اولکه‌ده ایشلب چیقریله‌دیگن قالینلر قیمتی کمه‌یگن؛ اوتگن ییللرده ساته‌دیگنیز قیمت بیلن اولکه‌ده ایشلب چیقریله‌دیگن قالین نی ساته آلمه‌یمیز. دولت‌دن توجه قیلیشی نی ایسته‌یمیز.»
شونینگدیک بلخ ده صناعتچی عیاللر نینگ ایتیشلریچه، اولر نینگ صناعتی اوچون صادرات زمینه‌سی یره‌تیلمه‌گن و اهالی آره‌سیده هم ایچکی محصولات نینگ ساتیب آلیش گه قیزیقیش یوق.
بلخ یشاوچیسی و ۱۸ ییل‌دن بیری حیات نیازلری نی قول صناعتی ایشلب چیقریلیشی بیلن تأمین قیلیب کیله‌دیگن رقیبه برمکی نینگ ایتیشیچه، اوتگن ایکی ییل‌‌ده مذکور ولایت‌ده قول صناعتی ساتیلیش بازاری کسادلیککه روپه‌ره بولگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «اوتمیشده چیت‌ایللیکلر کیلیب و مشتریمیز بار ایدی و شو رقم تشقی نمایشگاه‌لر گه کوپراق شرکت قیله‌ر ایدیک؛ او ییرده برچه محصولاتیمیز ساتیله‌ر ایدی؛ حاضر ایسه نیچه مدت‌دن بیری تشقی نمایشگاه‌لر گه شرکت قیلمه‌گن‌میز؛ تشقی نمایشگاه‌لر گه شرکت قیلمه‌گنیمیز‌ده برچه نرسه ساتیلمه‌ی قاله‌دی.»
شونده‌ی بیرحالده، ییل‌لردن بویان تخار و سرپل‌ده قول صناعتی بولیمی‌ده ایش بیلن شغللنگن صناعتچی عیاللر نینگ ایتیشلریچه، قول صناعتی ساتیب آلینیشی خصوصیده اهالی نینگ قیزیقیش میزانی کمه‌یشی سبب، اولر نینگ درآمدی کوزگه کورینه‌رلی درجه‌ده کمه‌یگن.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
تخار ولایتی یشاوچیسی و ییتی ییل‌دن بیری بلوچدوزلیک قیله‌دیگن محبوبه نینگ ایتیشیچه، او بیش کیشی‌لیک عایله سرپرستی بولیب و بلوچدوزلیک آرقه‌لی عایله خره‌جتی نی تامین قیله‌دی. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «یالغیز بلوچدوزلیک قیله‌من؛ باشقه ایشیم یوق. حاضر بلوچدوزلیک آز و قیمتی آزراق بولگن؛ سوداگرلر ایران گه آلیب کیته‌ر ایدی؛ ایران پولی کمه‌یگنی‌ده بلوچ قیمتی هم قویی کیله‌دی.»
کلاه‌دوزلیک قیله‌دیگن سرپل یشاوچیسی مریم نینگ ایتیشیچه: «اوتگن‌لرده بیر کلاه نی ۱۰۰-۲۰۰ افغانی ساته‌ر ایدیم؛ لیکن حاضر ایسه ۳۰ افغانی هم آلمه‌یدیلر؛ بازاری یوق و بازاری بولمه‌گنی سبب حیاتیمیز اونچه‌لیک یخشی ایمس؛ چونکه کلاه نینگ خام ماده‌سی نی آله‌من که اوز مصرفی نی هم چیقرمه‌یدی.»
باشقه بیر تاماندن، عیال حقوقی فعاللری صناعت و سوداگرلیک بولیمی‌ده عیاللر نینگ فعالیتی نی مملکت ترقیاتی اوچون فایده‌لی بیلیب و سرپرست حکومت‌دن صناعتچی عیاللردن حمایت بولینیشی نی ایسته‌گنلر.
عیال حقوقی فعالی ثریا پیکان نینگ ایتیشیچه: «جمعیت‌ده عیاللر ایشی اونملی دیر؛ عیاللر جمعیت نینگ یریمی نی تشکیل بیره‌دی. اولر جمعیت و عایله‌لری نینگ کوپینچه قیین‌چیلیگی نی حل قیله آله‌دیلر و حکومت صناعتی و ایشله‌یدیگن عیاللردن حمایت قیلیشی کیره‌ک.»
عیال حقوقی فعاللریدن باشقه بیری انیسه حیدری نینگ ایتیشیچه: «حاضر برچه دفترلر یاپیلگن و عیاللر اوی‌ده صناعت ایشی نی انجام بیره‌دیلر؛ مثلا گل‌دوزلیک، تیکووچیلیک و مهره‌دوزلیک. بو ایشلردن برچه‌سی نی صناعتجی عیاللر ای‌ده انجام بیره‌دیلر و حکومت اولر نینگ قوللب-قوتلشی کیره‌ک.»
تخار صناعت و سوداگرلیک باشلیغی عبدالرحمان غزنوی نینگ ایتیشیچه، اولر سوداگر عیاللردن حمایت قیله‌دیلر و حاضر بو ریاست‌ده ۳۰۰ صناعتچی عیال ثبت بولگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، مذکور عیاللر نینگ قوللب-قوتلنیشی اوچون بلوچدوزلیک بولیمی‌ده عیاللر گه مخصوص بیر بازار ایجاد بولگن. «بلوچدوزلیک قیله‌دیگن صناعتچی عیاللر یا-ده ایشخانه‌سی بولگن و تیکووچیلیک استادلری گه کوپینچه فرصت‌لر نی یره‌تگن‌میز؛ بو ییرده عیاللر گه مخصوص بازار بار که او ییرده عیاللر مستقل و ایشله‌یدی.»
شونینگدیک جوزجان صناعت و سوداگرلیک آمری نیازمحمد تواب نینگ ایتیشیچه، اولر قالین توقه‌دیگن عیاللردن حمایت قیله‌دیلر و اولر نینگ ایشی یخشی‌لنیشی اوچون فایده‌لی برنامه‌لر نی هم قولگه آلگنلر.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «اسلام امیرلیگی نینگ قدرت گه ایریشگنیدن کیین قالین صناعتی‌ده عیاللر حضوری کوپه‌یگن و قالین ساتیلیشی نینگ رواجلنیشی بولیمی‌ده خلق‌ارا نمایشگاه‌لر یولگه قوییلگن که بو روش قالین صناعتی رواجلنیشی‌ده یاردم بیره‌دی؛ قالین صناعتی‌دن حمایت بولیش بولیمی‌ده سعی‌وحرکت قیله‌میز.»
سیاسی توزوم اوزگرگنی‌دن کیین، عیاللردن کوپ قطاری ایش‌سیز بولیب و انه شوو سبب اولردن کوپ قطاری صنعت بولیمی گه یوز کیلتیرگنی بیرحالده، صناعتچی عیاللر نینگ ایش بازاری کمه‌یگن.
