سلاموطندارنینگ مملکت ۲۹ ولایتیده اوتکزگن سوراوی گه قتنشگن ۹۱ فایز عیاللر، اۉز و عایله اعضالرینینگ اساسی احتیاجلرینی تولیق تأمینلهی آلیش گه قوربلری یېتمهیدی. اوشبو عیاللردن ۶۵.۱ فایزی اساسی احتیاجلرینی تأمینلهی آلهدی و ۲۶.۵ فایزی اېسه احتیاجلرینی تأمینلش گه بوتونلی قوربلری یېتمهیدی.
سوراو گه قتنشگنلرنینگ ۵۷.۱ فایزی اوزلری یا که عایله اعضالرینینگ ایشسیزلیگینی احتیاجلرینی تأمینلشده ناتوانلیک اصلی عاملی عنوان قیلگنلر. شونینگدیک، درآمد کمهیشی و نرخ-نوالر دایمی آشیشی تأثیر قیلگن عاملردن دییلگن.
۵۴ یاشر بلخلیک شکریه، ایشسیز و اوز تیریکچیلیگی و عایله اعضالرینینگ بوتون اساسی احتیاجلرینی تأمینله آلمهیدی، بوتوغریده ایتیشیچه: «عادی حالتلرده عادی نرسهلرنی ساتیب آلسهی، قیمتبها نرسهلرنی ساتیب آلیش گه قوربیمیز یېتمهیدی. مثال اوچون هفتهلر دوامیده گوشت ساتیب آلالمهیمیز. هیچ پساندازیمیز یوق. مین بوندن آلدین موسسهلردن بیریده ایشلر ایدیم و حکومت اوزگریشی بیلن ایشسیز بولدیم. تورت ییلدن بویان اقتصادی قیینچیلیک بیلن روپهره بولگن من.»
۸۹.۸ فایز عیاللر، عایلهلرینینگ درآمدی تیریکچیلیک احتیاجلرینی تأمینلش اوچون یېترلی اېمسلیگی و قریب ۷۵ فایزی اېسه سۉنگی بیر ییلده خرید قابلیتلری کمهیگنینی ایتگنلر. ۲۹ یاشر کاپیسالیک فریبا، اوزی ایشسیز و ایری یالغیزلیک بیلن تیریکچیلیک و ییتّی بالهسینینگ مصرفینی تأمینلهیدی، اونگه کوره، کسل و اقتصادی قیینچیلیکلر باعث دارو ساتیب آلیش گه قوربی یېتمهیدی.
اونینگ کوپهیتیریشیچه: «مصرف شو آزیق-آوقت دیر، اوچ مینگ یا که تورت مینگ افغانی نیمه بولهدی؟ نام خدا بالهلریم کوپ ساغلاملیک و نا ساغلاملیک دیگن گپ بار و اوزیم هردایم کسل من، شفاکار آلدیگه باریش اوچون قوربیم یېتمهیدی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
معلوماتلر اساسیده، سوراو گه اشتراک ایتگن عایلهدهگی قریب ۷۲ فایز عیاللرنینگ آیلیک درآمدی ۱۰ مینگ افغانیدن آزراق بولگن؛ حال بو که اولرنینگ فقط ۸.۲ فایزی ۲۰ مینگ افغانیدن آرتیق درآمدی بار. بو رقم افغانستانلیک عیاللر اورتهسیده اقتصادی چقور قیینچیلیک و کمبغللیک بارلیگیدن درک بیرهدی.
غور یشاوچیسی کلثوم گه کوره، آیلیک درآمدی ۵۰۰۰ افغانیدن آزراق دیر و بو مقدار پول بیلن اوزینینگ تیریکچیلیک اساسی احتیاجلرینی تأمینلهی آلمهیدی. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «بیر آی گه ۳۰۰۰ یا که ۴۰۰۰ افغانیدن آرتیق بولمهیدی. خیر، اوللری ایش یخشی ایدی، حاضر ایش یوق کوپ قیینچیلیک بیلن تاپهمیز، بیر کون بولسه باشقه کونی یوق. قانیقرلی و تولیق شکلده دیسهیز اېمس. بیر نرسه پولینی تاپسهی باشقهسینی تاپه آلمهیمیز. آزیق-آوقت پولینی تاپسهی، دارو و کسللیک پولینی تاپه آلمهیمیز، شونینگ اوچون حیاتنی قیینچیلیک بیلن اوتکزهیپمیز.»
۳۰ یاشر هراتلیک سمیه رحمانی، تیکووچیلیک قیلهدی، مناسب ایش امکانیتلری یوقلیگینی عیاللر اورتهسیده خرید قابلیتی کمهیش اصلی سببی عنوان قیلیب و دوچ بولگن قیینچیلیکلری حقیده بوندهی دیېدی: «حیات قیینچیلیک بیلن اوتماقده، بالهلریم کورس و مکتب باریشهدی، مصرف، خرچ و آزیق-آوقتنی قیینچیلیک بیلن تاپهمیز. هم مین و هم ایریم درس اوقیگنمیز و یخشی ایش تاپیلیشنی امید قیلردیک؛ بیراق ایشسیزلیک دیر، ایریم هم ایش قیدیرماقده لېکن هلیگچه تاپیلگنی یوق و ایشسیز دیر و مین اېسه عایله خرهجتلرینی تیکووچیلیک بیلن تأمینلهی من؛ بیراق بالهلریمنینگ ایستهگن همه نرسهسینی آلیب بیره آلمهی من.»
شو بیلن بیرگه، اقتصادی ایش بیلرمان احمدولی سازش، افغانستانده عیاللرنینگ خرید قابلیتی کمهیشینی تصدیقلب، کمبغللیک کوپهیماقده و دولت همده نادولت ادارهلریده ایش فرصتلری کمهیشی عیاللرنینگ اقتصادی ضعیف بولیشیگه رولی بولگنینی ایتهدی.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
اونگه کوره: «اول بوکه عیالر قیله آلمهیدی کیچیک تجارت قیلسهلر، تشبث و سرمایه یاتقیزسهلر. ایکینچیدن عیاللر شامل اکثریت یشاوچیلر ایشسیز بولگن؛ عیاللر بوتونلی ایشسیز بولگن که تأثیری کوپ و باشقه مسئله اقتصادی بویوک موضوع دیر، خلقارا یاردملر تولیق کېسیلگن و افغانستانده کمبغللیک و ایشسیزلر سانی آشماقده عیاللرنینگ اقتصادی کمهیشی، کمبغللیک دولت و نادولت ادارهلریده ایشلهی آلمسلیکنینگ تأثیری بار.»
عیال حقوقی فعالی تهمینه منگل، تورلی عامللرنی عیاللرنینگ خرید قابلیتی کمهیشی دلیلی بیلهدی، اونگه کوره، اقتصادی شرایط یخشیلنیشی اوچون عیاللرنینگ اقتصادی قرهمسیزلیگی و ایش چېکلاولری کمهیشی جدی نیاز دیر. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «افغانستان عیاللری ایندی ایش چېکلاولر بیلن دچار، شو چېکلاولر طفیلی عیاللر اوتمیش کبی خرید قیلیب و بالهلرینینگ احتیاجلرینی تأمینلهی آلمسلیکّه سبب بولگن. شو چېکلاولر عیاللرنی اقتصادی قیینچیلیک بیلن دوچ قیلگن و بو چېکلاولر بیکار قیلینمهگن حالده، افغانستان عیاللری اقتصادی و روحی قیینچیلیکّه دچار بولیشلری ممکن. افغانستان عیاللرینینگ ایستهگی بو که چېکلاولر بیکار قیلینیب و عیاللر عایله آسایشتهلیگی اوچون فعال حصهلری بولیش.»
برچهسی بیلن، سرپرست حکومت اقتصاد وزیرلیگی سۉزلاوچیسی عبدالرحمان حبیب، یشاوچیلرنینگ اقتصادی شرایطی و احوالی یخشیلنیشی اوچون بو وزیرلیکنینگ برنامهلری حقیده بوندهی دیېدی: «حاضرگی کونده عیاللر ساغلیق، تجارت و تعلیم ساحهلریده فعالیت قیلماقدهلر و خصوصی همده دولت سکتوریده ایشلهماقدهلر. عیاللر عایلهلر اقتصادی کوچهیشی اوچون مهم رول اوینهیدی و بیز هم تجارت و باشقه ساحهلرده اولر گه ایش امکانیتینی یرهتیش اوچون ایریم ریجهلریمیز بار.»
ایشسیزلیک، کمبغللیک، ایش فرصتلری یوقلیگی و چېکلاولر، عیاللرنینگ خرید قابلیتی کمهیشیگه سبب بولگن عامللردن دیېلهدی. بو انقراض ییچیمی نهفقط ایش امکانیتلری یرهتیلیشی، بلکه سیاستلر قیته کوریب چیقیلیشی و عیاللرنینگ اقتصادی مشارکتی گه بولگن چېکلاولر بیکار قیلینیشی گه باغلیق دیر. بیلرمانلرنینگ ایشانچی گه کوره، بو احوال دوام تاپیشی نهفقط عایلهلر بلکه مملکت اقتصادی کېلهجگینی جدی تهدید بیلن روپهره قیلهدی.
