غزنی مرکزیده «قلاتی» قیشلاغیدهگی دهقانلردن بیری غلامفاروقنینگ سلاموطندار گه ایتیشیچه، باغینی سووغاریش اوچون چقور قودوقدن فایدهلنهدی؛ بو اصول ایسه کوپ مقدارده سوو صرفلنیشینی طلب قیلهدی. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «باغیمیزده قریب ۴۰۰ ته درختنینگ بارلیگی ممکن. تورت کون سوو بیرمهگنیمیزده، بیشینچی کون اوت، رشقه و شبدر ضعیف بولهدی و یاتهدی. سولری سوویمیز یاغلیق فکرمچه، چونکه سووغارگنیمیز ساعت هول دیر؛ لیکن سوو بیتگنیده، ایرتهسی کون ییر قوریدی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
غلامفاروقنینگ ایتیشیچه، زمانهوی سووغاریش اصولینی بیلمهیدی و حاضرگچه هیچ بیر نهاد یا-ده کیشی آرقهلی زمانهوی سووغاریش سیستمیدن فایدهلنیشنینگ اورگهتیلیش زمینهسی یرهتیلمهگن. «قطرهای شکلده سووغارمهیمیز. حوضدن سوونی قویبیرهمیز و پتی اورهمیز. اوزیمیز اوتگن تجربهدن فایدهلنهمیز. حاضرگچه هیچ کیم هیچ نرسه دیمهگن و هیچ نرسه هم اورگتمهگن.»
باشقه بیر تاماندن، غزنی ولایتی خواجه عمری تومنیدهگی دهقانلردن باشقه بیری محمدامین، غزنی دریالری و اریقلریده سوو کملیگیدن شکایت قیلهدی. اونینگ ایتیشیچه: «دریادن سوو بیرگنیمیز پیتده، ییرلریمیز گه سلطانی توغانی سووی کیلهر ایدی؛ کوپ فایدهلی ایدی، ایسیق و قویاش کورگن سوو، ییرلریمیز اوچون فایدهلی دیر. بیراق حاضر ۸۰-۹۰ متر برمه اورگنمیز که ینه هم سووی آز دیر. نه دولتی و نه نادولتی نهادلر سووغاریلیش ساحهسیده بیزلر بیلن همکارلیک قیلگن و شونینگدیک هیچ کیم درست شکلده سووغاریلیش طرزینی اورگتمهگن.»
شوندهی بیرحالده، غزنی ده ایکینچیلیک ایشلری بوییچه ایش بیلرمانلر، قطرهای سووغاریلیش کبی زمانهوی سیستملرنینگ ییرلشتیریلیشی کیرهکلیگیگه تاکید قیلهدیلر. اولرنینگ ایتیشلریچه، سنتی اصوللرده سوو کوپراق ضایع بولهدی. باغدارلیک و ایکینیچلیک ایشلری بوییچه ایش بیلرمان محمدصالح غزنوینینگ سلاموطندار گه ایتیشیچه: «سنتی سووغاریلیشده، سوو مقداری کوپراق صرفلنهدی؛ لیکن ییر آزراق سووغاریلهدی. بو طرز ییر آستی سوو منبعلرینینگ حددن تشقری فایدهلینشیگه سبب بولهدی و کون اوتیشی بیلن ییر آستی سوولر سطحی قویی کیتهدی. سوو صرفلنیشینی چیکلنتیرهدیگن سیاستلر یوقلیگی و آگاهیلیک یوقلیگی سبب، دهقانلر قطرهای سیستملرگه آزارق قیزیقهدیلر. بونگه علاوه، بو کبی سیستملرنی یرهتیش اوچون ییترلی بودجه یوقلیگی و حاضرگچه ییترلی سوودن فایدهلنه آلیش فکری گه ایگه بولیش، اصولنی اوزگریش اوچون توسیق دیر.»
بو بیلن بیرگه، غزنی ده زمانهوی سووغاریش تیزیمینی جاری ایتیشگه کوپینچه توسیقلر بار؛ لیکن بو ولایت ایکینچیلیک، سووغاریش و چاروهچیلیک ریاستیده مسئوللرنینگ ایتیشلریچه، مذکور وضعیتنی اوزگرتیریش اوچون سعیوحرکتلر باشلنگن.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
غزنی ایکینچیلیک، سووغاریش و چاروهچیلیک ریاستینینگ اوسیملیکلرنی سقلش عمومی مدیری محمدزکریا هوتکنینگ ایتیشیچه: «ایکینچیلیک ریاستی، غزنی ده ینگی سووغاریلیش سیستملری اینیقسه قطرهای سووغاریشنی رواجلنتیریش مقصد حرکت قیلماقده. اوتگن ییللرده همکار نهادلر یاردمی بیلن، مرکز و تومنلرده نیچه میوهلی باغ یرهتیلگن و بو باغلرده، قطرهای سووغاریلیش سیستمی عملگه آشیریلیب و یخشی نتیجه هم بیرگن.»
افغانستان، حاضرگچه دهقانلر و باغدارلریدن کوپینچهسی سووغاریشده سنتی (سوو منبعلریگه زیان ییتیشتیرهدیگن، اقتصادی بولمهگن و کوپینچه خرهجتلی) اصوللردن فایدهلنهدیگن دنیادهگی کم سانلی مملکتلردن بیری دیر. حاضرگی جریاننینگ دوام قیلگنی صورتده، مملکت اینیقسه غزنی کبی ولایتلرده سوو کملیگی انقراضی کوپهیشی ممکن. بیلرمانلرنینگ ایشانچیگه کوره، مذکور انقراضدن چیقیش یول، تعلیم توغریسیده سرمایه یاتقیزیش، امکانیتلرنی یرهتیش و زمانهوی اینیقسه قطرهای سووغاریش سیستملریدن فایدهلنیش اوچون دهقانلر آرهسیده قیزیقیشنی یرهتیش دیر.
