کابل ده سرطان کسل‌لیگی دوالنه‌دیگن کسل‌خانه‌گه دوالنیش اوچون آته‌سی‌نی کیلتیرگن فرید‌نینگ ایتیشیچه، ایکی ییل آغیر کسل‌لیک‌دن کیین، ینگی‌لیکده اونینگ سرطان گه چلینگنی انیق‌لنگن. فرید‌نینگ ایتیشیچه، بوندن آلدین شفاکارلر بیر قطار معاینه‌لرنی انجام بیریش بیلن آته‌سی‌نینگ قاره سریغلمهسی بارلیگی‌نی ایتگن. «قریب ایکی ییل آلدین آته‌م‌نینگ کسل‌لیگی‌نی قاره سریغ‌لمه دیگن ایدیلر؛ لیکن بیر نیچه مدت‌دن کیین جگر سرطانی‌گه چلینگنی انیق‌لندی. باش‌ده توغری تشخیص بولمه‌گن ایدی و سریغلمهسی بار دیگن ایدیلر کیین سرطان گه چلینگنی بیللی بولدی.»
فرید، سونگی ایکی ییل ایچیده آته‌سی‌نینگ ساغلیگی اوچون کوپینچه سعی‌وحرکت قیلیب، بار پولی‌نی بو یول‌گه صرف‌له‌گن بولسه‌ده؛ لیکن باش‌ده اونینگ کسل‌لیگی شفاکارلر تامانیدن ناتوغری تشخیص بولگنی سبب، کسل‌لیگی اوتیشیب کیتگن. «پول حسابی‌دن ایتسم، برچه سرمایه‌میز آته‌م‌نینگ دوالنیشی اوچون صرف‌لندی. دوست‌لردن هم قرض آلگن‌میز و باشقه هیچ کیم قالمه‌گن. هر کیم‌دن ۵۰۰ و ۵۰۰ قرض آلگن‌من. اوچ ییل‌دن بیری مین اوزیم هم ایش‌سیز‌من. ۱۰ کیشی‌لیک عایله‌میز.
کلینیک‌لر و شفاکالر تامانیدن کسل‌لیک‌نینگ درست تشخیص بولمسلیگی، یالغیز فرید بیلن عایله‌سی‌‌گه تاوان ییتیشتیرمه‌گن؛ بلکیم بو قیین‌چیلیک کسل‌لردن قطاری اینیقسه کسل‌لیکلری بیراز جدی‌راق بولگن کیشی‌لر حیاتی‌نینگ خوف آستیده قرار تاپیشی‌گه سبب بوله‌دی.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
بو مورد‌لردن بیری غزنی یشاوچیسی بولمیش رحیمه‌نینگ آته‌سی دیر که، شفاکارلر باش‌ده اونینگ کسل‌لیگی‌نی درست تشخیص قیلمه‌ی و ناتوغری دارو‌لرنی بیرگنلر. بو توغریده رحیمه‌نینگ ایتیشیچه: «کسلی‌میز‌نینگ توبرکلوزی بار دیدیلر؛ توبرکلوز کسل‌خانه‌سی‌گه آلیب باردیک. توبرکلوز کسلخانهسیده بیر آی بستر ایدی و بیر آی‌دن کیین کابل گه آلیب بارینگلر دیدیلر؛ کابل گه آلیب باردیک و شفاکارلر معاینه قیلدیلر و توبرکلوز کسل‌لیگی یوقلیگی و معده سرطانی بارلیگی‌نی ایتدیلر. او ییرده کوپ مصرف قیلدیک. کوپینچه مصرف‌دن کیین بیزلر گه رخصت بیردیلر و اوی‌گه کیلدیم. کسلی‌میز ایکی هفته‌دن کیین جان بیردی.»
شونینگدیک باله‌لریدن بیری‌نینگ قانی میکروبی بولگن غور ولایتی چهارسده تومنی یشاوچیسی عبدالستار هم بو کبی بیر موضوع‌نی بیان قیله‌دی. اونگه کوره، باله‌سی‌نینگ دوالنیشی اوچون کوپینچه شفاکار گه بارگن؛ لیکن اولردن هر بیری معاینه قیلیش‌دن کیین تورلی‌خیل تشخیصلرنی بیرگن که اولردن برچه‌سی ناتوغری ایکن.
عبدالستار‌نینگ ایتیشیچه: «کسلی‌میز‌نی نیچه مرته اوشبو قیشلاق و قصبه‌لرگه آلیب باردیک؛ چونکه هر مرته وضعیتی یامان‌لنه‌دی، هر ییرگه آلیب باره‌میز که دارو‌سی فایده‌لی بولیب و وضعیتی یخشی‌راق بولسه دیب. شهر مرکزی که کیلدیک و دارو آلدیک. کسلی‌میز وضعیتی بیر ایکی کون یخشی بوله‌دی و کیین قیته کسل‌لیگی آغیرلنه‌دی. بیر شفاکار توبرکلوزی بار دیدی، بیرته‌سی توغمه یوره‌ک کسل‌لیگی بار دیدی و باشقه بیر ته‌سی ایسه قانی میکروبی دیدی. دارو‌لر کوپ و خدا شاهد که حاضرگچه دارو‌خانه‌لردن قرض‌دارمین.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
ناتوغری تشخیص‌لنیش و دوالنیش زمانی کیچیکتیریلیشی، دوالنیش پروسه‌سی‌نی کیچیکتیره آلگنی بیرحالده، کسل‌دارلر‌نینگ ایتیشلریچه، بو قیین‌چیلیک اولر‌نینگ کوپینچه پول مصرف قیلیشلری‌گه هم سبب بولگن. بو بیلن بیرگه، شفاکارلر‌نینگ ایتیشلریچه، وقتیده تشخیص‌لنیش کسل‌لیک‌نینگ اوتیشیشی آلدینی آلیب و حتا آز وقت‌ده کسل‌‌نینگ ساغه‌یشی‌گه سبب بوله‌دی.
کابل‌نینگ ابن سینا کسلخانهسیده عمومی جراح قندآغا حسن‌نینگ ایتیشیچه: «وقتیده تشخیص بولیش اصلی بیر نیاز دیر و کیین کسل‌‌نینگ دوچ بوله‌دیگن قیین‌چیلیک‌لر آلدینی آله‌دی. اساسی ایکی فکتور بار که شفاکار‌نینگ متخصص بولیشی و یوقاری امکانیت‌گه ایگه بولیشی کیره‌ک. بیلیم کوپ بولسه که بولر جوده‌یم اونملی دیر.»
یشاوچیلر شفاکارلر تامانیدن کسل‌لیک‌نینگ درست تشخیص بولمسلیگی‌دن شکایت قیلگنلری بیرحالده، بوندن آلدین ساغلیق‌نی سقلش وزیرلیگی‌ده‌گی مسئوللر، یشاوچیلردن ۷۴ فایز‌دن آرتیغی‌نینگ حتا دست‌لبکی ساغلیق خذمت‌لردن فایده‌لنه آلمسلیکلرینی ایتگنلر. دوالنیش آست‌قورمه‌لری و منبع‌لر کم‌لیگی اوزاق منطقه‌لر یا-ده حتا بویوک شهر‌لرده‌گی اهالی‌دن کوپینچه‌سی‌نینگ اساسی دوالنیش‌گه قول تاپه آلمه‌ی و کسل‌لیکلری‌نینگ وقتیده تشخیص بولمسلیگی‌گه سبب بولگن.
