بنیاد توسعۀ آغاخان با همکاری مالی کشور هالند به ارزش ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار افغانی بازاری را زیر نام «مارکیت لبنیات کوه بابا» در روستای «قرغنهتو» و در مسیر پارک ملی بند امیر ساخته است.
مسئولان بنیاد توسعۀ آغاخان میگویند، هدف از ساخت این بازار صنعتیشدن فرآوردههای لبنی مرغوب و بینظیر بامیان است که از سطح خانوادهها جمعآوری و به شکل معیاری دستهبندی میشود و در بازار به فروش خواهد رسید. مسئولان این بنیاد میافزایند، این بازار دارای ۹ دکان و ۱۲ کیلووات انرژی برق میباشد که فرآوردههای لبنی بیش از ۳ هزار خانواده در آن به فروش خواهد رسید.
فضلاحمد فضل، رئیس دفتر ساحهیی بنیاد توسعۀ آغاخان در بامیان، در مراسم گشایش بازار فرآوردههای لبنی بامیان میگوید که بر بنیاد ارزیابیهای آنان، در جریان سال گذشته با ورود گردشگران به این ولایت، حدود ۳۰۰ تُن لبنیات از باشندهگان روستای «قرغنهتو» به فروش رسیده است.
به گفتۀ او، یکهزار و ۲۰۰ تن از سوی بنیاد توسعۀ آغاخان در سطح خانوادهها دربارۀ دستهبندی و رعایت موارد بهداشتی فرآوردههای لبنی آموزش میبینند.
سیدانور رحمتی، والی بامیان هم ساخت این بازار را برای ترغیب مالداران مؤثر عنوان میکند و میگوید که اگر علفچرها و چراگاهها در بامیان حفاظت شود و مواشیپروری رونق یابد، این ولایت به یکی از زونهای مهم تولید لبنیات و گوشت در کشور مبدل خواهد شد.
امیر فولادی، یکی دیگر از مسئولان بنیاد توسعۀ آغاخان میگوید که لبنیات کشور به دلیل دستهبندی و پروسس غیرمسلکی، ظرفیت صادرات به دیگر کشورها را ندارد، اما بنیاد آغاخان با همکاری مالی کشور هالند بازارهایی را در چهار ولایت بامیان، بدخشان، تخار و کندز به هدف صنعتیشدن، دستهبندی و پروسس معیاری فرآوردههای لبنی محلی ایجاد کرده است.
تولیدکنندهگان و فروشندهگان فرآوردههای لبنی در روستای «قرغنهتو» هرچند از ساخت بازار ویژۀ فرآوردههایشان استقبال میکنند و میگویند، با آنکه لبنیات این روستا در سطح محلی و ملی مرغوب و نایاب است، اما حکومت برای بازاریابی و دستهبندی معیاری و بهداشتی لبنیات، با آنان هیچگونه همکاری نداشته است.
غفور، باشندۀ روستای «قرغنهتو» و تولیدکنندۀ فرآوردههای لبنی میگوید که در فصلهای بهار و تابستان روزانه حدود ۷۰ تا ۸۰ کیلو شیر و ماست را در بازار به بهای اندک به فروش میرساند تا معیشت زندهگی خانوادهاش را تأمین کند.
محمدعلی، فروشندۀ لبنیات میگوید که به دلیل نبود امکانات و عدم آموزش دربارۀ روش دستهبندی لبنیات، او و دیگر فروشندهگان، لبنیات مانند قروت، روغن زرد، چکه، قیماق و مسکه را در پلاستیک نگهداری میکنند که با گرمشدن هوا این لبنیات گندیده و فاسد میشوند.
روستای «قرغنهتو» در مسیر پارک ملی بند امیر موقعیت دارد. این روستا در فصلهای بهار و تابستان با داشتن دشتها و تپههای پوشیده از چراگاه، مکان خوبی برای پرورش مواشی به شمار میرود.
فرآوردههای لبنی؛ مانند قروت، قیماق، مسکه، روغن زرد و چکه که در این روستا تولید میشود، از کیفیت بینظیر برخوردار است. گردشگران که به دیدن بند امیر میروند، در بازار این روستا توقف و فرآوردۀ لبنی را زیر نام «سوغات بامیان-قرغنهتو» خریداری میکنند.