پس از زمینلرزهی ۱۲ عقرب در سمنگان، بسیاری از خانوادهها بیسرپناه مانده اند و اکنون در چادر زندگی میکنند. آسیبدیدگان زمینلرزه در ولسوالی فیروزنخچیر سمنگان، میگویند که به خدمات بهداشتی نخستین دسترسی ندارند و با فرارسیدن زمستان، وضعیت بهداشتی آنان نگرانکننده است.
سوءتغذیه، یکی از عمیقترین بحرانهای انسانی در افغانستان است؛ بحرانی که در کنار چالش اقتصادی، سالها است زندگی شهروندان به ویژه زنان و کودکان را متأثر کرده است. برای بررسی این بیماری در میان زنان، سلاموطندار با ۲۱ زن مبتلا به سوءتغذیه گفتوگو کرده است و یافتههای آن نشان میدهد که این زنان، در کنار تحمل رنجهای جسمی ناشی از سوءتغذیه، به دلیل ناتوانی مالی قادر به تهیهی دارو و مواد غذایی کامل، برای بهبود وضعیت بهداشتی شان نیستند.
با گذشت چهار سال از رویکارآمدن حکومت سرپرست در افغانستان، شماری از زنان فعال رسانهای و اجتماعی، میگویند که حق دسترسی زنان به اطلاعات و آزادی بیان به گونهی چشمگیری محدود شده است. به باور این زنان، نبود میکانیزم مشخص برای پشتیبانی و تضمین این حق، سبب شده که آزادیهای بنیادین زنان به طور روزافزونی، از آنان گرفته شود.
بر اساس یافتههای این نظرسنحی، در شهرها، ۶۴.۹ درصد پاسخدهندگان گفته اند که به هر دو نوع خدمات بهداشتی (خصوصی و دولتی) دسترسی دارند؛ در حالی که این رقم در روستاها ۵۳.۲ درصد است. خدمات دولتی (رایگان) در روستاها با ۳۱.۹ درصد، اهمیت بیشتری دارد؛ در حالی که در شهرها تنها ۱۱.۴ درصد از مردم به آن مراجعه دارند.
یافتههای سلاموطندار از گفتوگو با ۴۰ زن نیازمند در ولایتهای مختلف افغانستان نشان میدهد که با قطع کمکهای مالی ایالات متحدهی امریکا به سازمانهای امدادرسان، دسترسی این زنان به خدمات نخستین مانند غذا، مراقبتهای بهداشتی و آموزش به شدت کاهش یافته است.
نتیجهی گفتوگوی سلاموطندار با ۱۸ جوان مصرفکنندهی داروهای نشئهآور، نشان میدهد که دسترسی به این دست داروها ساده و بهای آن نیز پایین است. جوانان گفتوگوشونده در این گزارش، گفته اند که آنان میتوانند به سادگی داروهای نشئهآور را از فروشندگان مواد و عمدهفروشیهای دارو در کابل و ولایتها، بخرند.
شماری از آسیبدیدگان زمینلرزهی مرگبار در ولسوالی زندهجان هرات، میگویند که با گذشت یک سال از وقوع زمینلرزه در این ولسوالی، هنوز به امکانات نخستین زندگی دسترسی ندارند. محمدعلی، باشندهی ولسوالی زندهجان، میگوید که نبود سرپناه، آب آشامیدنی و مرکزهای درمانی، آنان را با مشکل روبهرو کرده است.
مسئولان وزارت احیا و انکشاف دهات حکومت سرپرست امارت اسلامی، امروز (شنبه، ۳ سنبله) در برنامهی تشریح دستآوردهای یکسالهی ادارههای امارتی در مرکز اطلاعات و رسانههای حکومت، میگویند که در جریان یک سال پسین، بیش از یکونیم میلیون تن در افغانستان به آب آشامیدنی دسترسی یافته اند.
نتیجهی گفتوگوی سلاموطندار با ۳۲ جوان پسر و دختر در ۱۱ ولایت نشان میدهد که ۲۵ تن آنها به تفریح دلخواه شان دسترسی ندارند. در این گزارش با جوانان در ولایتهای کابل، جوزجان، تخار، کندز، بامیان، بادغیس، سرپل، فراه، کاپیسا، ننگرهار و فاریاب، گفتوگو شده است.
همزمان با نگرانی اتحادیهی اروپا از گسترش بحران کمآبی در افغانستان، باشندگان شماری از ولایتها از دسترسینداشتن به آب آشامیدنی شکایت دارند. سهیلا، باشندهی دشتبرچی، میگوید که باشندگان این منطقه از دو سال به این سو با کمبود آب آشامیدنی روبهرو اند و این مشکل با گذشت هر روز بیشتر نیز میشود.
از میان ۲۰ زن در فاریاب، تخار، کندز، جوزجان، سرپل، بامیان، ننگرهار و کاپیسا که سلاموطندار با آنها گفتوگو کرده است، ۱۵ تن آنها میگویند که به امکانات صحی، آموزشی، تفریحی و آب آشامیدنی در محل زندگی شان دسترسی ندارند و پنج تن دیگر به این امکانات دسترسی محدود دارند.
همزمان با نگرانی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR)، از ویرانشدن بیش از ۱۰ هزار خانه در اثر سرازیرشدن سیلابهای پسین در افغانستان، شماری از سیلابزدگان در ولایتها، میگویند با این که هفتهها از سرازیرشدن سیلابهای ویرانگر در ولایت شان میگذرد؛ اما هنوز به سرپناه، آب آشامیدنی، غذا و دیگر امکانات نخستین زندگی دسترسی ندارند.
باشندگان ولسوالی کوهستانی شینکی زابل، میگویند که هنوز به سهولتهای نخستین زندگی دسترسی ندارند. آنها، میگویند که به دلیل بیتوجهی حکومتها در چند دههی گذشته، هنوز به خدمات بهداشتی دسترسی ندارند.
با این که قرن ۲۱ به جهان فنآوری/تکنولوژی و نوآوری شهرت دارد؛ اما با این هم، شمار بسیاری از جوانان در افغانستان به دلیلهای مختلفی از این جهان نو دور اند. گفتوگوی سلاموطندار با ۳۴ جوان در افغانستان، نشان میدهد که آنها از فنآوری، نوآوری و اینترنت به گونهی اندک در زندگی روزمرهی شان استفاده میکنند.
سازمان حفاظت از کودکان (Save the children)، به تازگی با پخش گزارشی در وبسایت خود گفته است که ۲۵۰ هزار کودک افغان که ۶۵ درصد بازگشتکنندگان از پاکستان را تشکیل میدهند، به آموزش، غذا و سرپناه نیاز دارند.
وزارت صحت عامه امروز در یک نشست خبری در کابل از «روز جهانی بهداشت» با شعار سلامت من، حق من است، گرامیداشت کرد.
