محمدآصف انوری که ۴۰ سال شادی و رنج زندگی را زیسته و نزدیک به نیمی از آن را در ایران گذرانده، میگوید که پس از بازگشت از این کشور، نتوانسته کاری برای خودش پیدا کند. او که دو ماه پیش با خانوادهی ششنفرهاش به افغانستان بازگشته، اکنون در قلعهی امیرمحمدخان شهر غزنی زندگی میکند؛ اما بیکاری با گذشت هر روز فشار بیشتری بر او و خانوادهاش وارد میکند. «زندگی برای ما خیلی سخت است؛ در این جا واقعن از دست بیکاری با مشکل اقتصادی زیاد برخوردم؛ هنوز وسایل ما در ایران مانده به خاطری که کمبود پول داشتم همان قدر پول داشتم که خود را برسانیم.»
محمدآصف که با دو پسرش در ایران شغل بیکدوزی را پیش میبردند، به دلیل هزینهی بلند انتقال، همه اسباب مورد نیاز کار شان را در ایران جا گذاشتند و حالا راهی برای آغاز کار شان در غزنی ندارند.
میگوید که پولی برای راهاندازی کسبوکارش ندارد و برای گذر از این وضعیت، چشم به راه کمک حکومت و نهادهای امدادرسان است. «کاری که در ایران میکردم این جا هم شاید بهتر بتوانیم پیش ببریم به خاطری که این جا کشور خود ماست همه چیز در اختیار خود ماست؛ حالا مشکل ما همین است که پول نداریم.»
احمدضیا و حیاتالله، دو باشندهی دیگر غزنی که به تازگی از ایران بازگشته اند نیز، این روزها رنج مشابه با محمدآصف را تجربه میکنند. آنها، میگویند که به یافتن شغلی با درآمد اندک نیز موفق نشده اند.
احمدضیا میگوید: «یک ماه میشود که بیکار استم؛ خانوادهام میگویند که تو فرق کردی و بچهای که در ایران بودی، نیستی؛ میگویم که کار نیست چه کار کنم.»
حیاتالله نیز میگوید: «دو ماه میشود که از ایران آمدم؛ افغانستان کار نیست؛ وضعیت ما خراب است؛ اعضای خانوادهی ما زیاد است و نمیتوانم به نیازهای آنها رسیدگی کنم.»
بر اساس آمار ریاست مهاجران و بازگشتکنندگان غزنی، در کمتر از هشت ماه گذشته، نزدیک به پنج هزار خانواده از ایران و پاکستان به این ولایت بازگشته اند.
درمحمد کاکر، مدیر عمومی ادغام مجدد ریاست مهاجران و بازگشتکنندگان غزنی، میگوید که نهادهای متعدد در تلاش ایجاد زمینههای کاری برای بازگشت کنندگان استند. او میافزاید: «نهاد دیآرسی، به تعداد پنج صنف خیاطی برای عودتکنندگان ایجاد کرده که در این هم بیجا شدهها است؛ یک صنف هم یک ایوو در منطقهی قلعه میری مرکز غزنی ایجاد کرده؛ تلاش برای ایجاد فرصتهای کاری به بازگشتکنندگان جریان دارد.»
مسؤلان در ریاست کار و امور اجتماعی غزنی نیز، میگویند که برنامههای آموزش خیاطی برای نوجوانان بازگشتکننده در این ولایت راهاندازی شده و تلاش میشود این دست برنامهها گسترش یابد.
علیمحمد محمود، معاون ریاست کار و امور اجتماعی غزنی، در این باره میگوید: «با همکاری یونیسف برای کودکان بازگشتکننده برخی حرفهها در نظر گرفته شده بود که این کودکان به آن حرفهها معرفی شدند؛ تلاش میشود که شماری از کسبوکارهای کوچک نیز راهاندازی شود.»
در بیشتر از یک سال گذشته روند اخراج مهاجران افغان از ایران و پاکستان شدت گرفته و در این مدت، میلیونها تن بدون این که دورنمای روشنی در برابر شان وجود داشته باشد، در افغانستان جابهجا شده اند که بیکاری و نداشتن سرپناه از مهمترین مشکلات پیش روی آنها است.
