ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به‌طور ضمنی هشدار داده است هر کشوری که با نیروی نظامی در اوکراین مداخله کند، او اقدام به حملۀ اتمی خواهد کرد. اکنون پرسش این است که کشورهای غربی چه‌قدر باید این هشدار را جدی بگیرند؟ در حالی که ائتلاف ناتو به‌شمول ایالات متحده اطمینان داده‌اند که آنان در اوکراین مشارکت نظامی نخواهند داشت. با این حال، شماری از متخصصان می‌گویند که اظهار نظر پوتین نباید به مثابۀ یک هشدار میان‌تهی در نظر گرفته شود.
جیمز کامرون، دست‌یار علوم سیاسی در دانشگاه اسلو و عضو پروژۀ تسلیحات هسته‌یی اسلو، میگوید این چیزی نیست که او تنها به زبان آورده باشد، او تلاش می‌کند که یک آدم قاطع به‌نظر برسد. در آن‌جا دلیل و منطق وجود دارد. ولادیمیر پوتین که صبح روز پنج‌شنبه دربارۀ حملۀ نظامی به اوکراین سخن می‌گفت، افزود که روسیه به هرگونه مداخلۀ نظامی خارجی قاطعانه پاسخ خواهد داد. او گفته است: «هر کسی که مانع ما شود و بیشتر از آن خطری را متوجه کشور و مردم ما بکند، باید بداند که پاسخ روسیه فوری خواهد بود و پیامد آن چنان گسترده خواهد بود که در تاریخ‌تان با آن روبه‌رو نشده باشید.»
وقتی از وزیر خارجۀ روسیه دربارۀ این سخن پوتین «پیامد آن چنان گسترده خواهد بود که در تایخ‌تان با آن روبه‌رو نشده باشید» پرسیده شد آیا این جملۀ پوتین معادل تهدید به حملۀ اتمی در اوکراین است؟ او در پاسخ گفت که مطمئناً چنین برداشت شده است. با این حال، وزیر خارجۀ فرانسه افزوده پوتین باید بداند که ناتو نیز دارای سلاح‌های اتمی‌ست: «بلی، به‌نظرم ولادیمیر پوتین باید بفهمد که ناتو یک اتحاد اتمی‌ست.»
جیمز کامرون میگوید که بایدن و دیگر رهبران غربی به‌طور روشن گفته‌اند که امکان مداخلۀ نظامی واقعی در اوکراین وجود ندارد. اما او افزوده است که تهدید ضمنی پوتین به استفاده از سلاح اتمی کامل میان‌تهی/لاف نیست؛ زیرا این بخشی از برنامه‌های راهبردی اوست. به‌طور نمونه، پوتین در آخر هفته بر تمرین‌های راهبردی اتمی که شامل پرتاب موشک‌های بالستیک مافوق صوت و دیگر سلاح‌های اتمی می‌شد، نظارت داشت. آقای کامرون میافزاید که احتمالاً پوتین دربارۀ اظهارات اعضای ناتو مبنی بر مداخله‌نکردن نظامی تردید دارد و با چنین اظهاراتی می‌خواهد روی آن‌چه او در اوکراین انجام می‌دهد، سایه افکند و این تردید را برطرف کند.
گرهارد منگات، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه اینسربورگ که تمرکزش روی روابط آمریکا و روسیه است، میگوید این بار نخست نیست که پوتین چنین هشدارهایی می‌دهد. او میافزاید که در سال ۲۰۱۴ و در هنگام الحاق جزیرۀ کریمه، نیروی اتمی روسیه نیز در حالت آماده‌باش قرار گرفته بود. او میگوید که اگر غرب تصمیم به مداخلۀ نظامی بگیرد، خطر واقعی مبنی بر این‌که روسیه از برخی سلاح‌های اتمی راهبردی استفاده کند، به‌وجود خواهد آمد. منگات میگوید: «خطر واقعی وجود ندارد؛ زیرا غرب اجازه نمی‌دهد چنین روی‌دادی اتفاق بیفتد.»
مایکل اوهانلو، کارشناس ارشد اندیشکدۀ مؤسسۀ «بروکینگ» و متخصص استراتژی دفاع آمریکا، میگوید که تهدیدهای پوتین بخشی از دیدگاه، روش و جهان‌بینی اوست. او میگوید که پوتین اوکراین را هستۀ منافع روسیه می‌داند و به همین دلیل گام نخست این جنگ را آغاز کرده است. به همین دلیل، تهدید به استفاده از سلاح اتمی شگفت‌انگیز نیست، به‌ویژه این‌که او آن‌ها را پیش از این در قالب مستتر و کلی‌تر ساخته است. به گفتۀ او، از آن‌جایی که غرب گزینۀ جنگ و دفاع از اوکراین را مد نظر قرار نداده است، بنابر این تهدیدهای اتمی پوتین خیلی جای نگرانی ندارد.
به گفتۀ منگات، هم‌اکنون زرادخانۀ/اسلحه‌خانه اتمی روسیه متشکل از ۴۵۰۰ سلاح اتمی‌ست که از آن جمله ۱۵۵۰ سلاح آن روی وسایط نقلیه استقرار یافته‌اند. «روسیه تمام انواع سلاح اتمی را در اختیار دارد که برای استفادۀ آن وسایل مختلفی دارد. می‌تواند آن‌ها را با موشک‌های کروز، موشک‌های بالستیک با بُرد متوسط و موشک‌های بالستیک با بُرد طولانی استفاده کند. بنابر این، روسیه در واقع می‌تواند این جنگ را به یک جنگ اتمی تمام‌عیار تبدیل کند.»
جیمز کامرون میگوید در حالی که به سختی می‌توان گفت روسیه دقیقاً چه تعداد سلاح اتمی در اختیار دارد، اما مطمئناً تعدادشان به اندازۀ دوران جنگ سرد نیست. با این حال، این تعداد سلاح اتمی بیشتر از آن است که هر مقدار خرابی که بخواهند می‌توانند با آن به‌میان آورند. او میافزاید که تعداد سلاح‌های اتمی روسیه و آمریکا تقریباً باهم برابر است که می‌توانند با آن به‌هم دیگر ضربه بزنند. اما روسیه سلاح‌های اتمی کوتاه‌بُرد بیش‌تری در اختیار دارد که می‌تواند با آن متحدان اروپایی و آمریکا را از بین ببرد. کامرون میگوید: «حتی استفاده از یکی از این سلاح‌ها، یک روی‌داد تغییردهندۀ جهان خواهد بود.»
منبع: سی‌بی‌سی
برگردان: علی احمدی
