کاپیسا، از ولایت‌های زراعتی در شمال کابل است که بسیاری از باشندگان آن سرگرم کشاورزی و دام‌داری اند و از این طریق امرار معاش می‌کنند. در سال‌های پسین، صنعت گاوداری در کاپیسا رونق یافته است و دام‌پروران با روش‌های معیاری گاوپروری آشنایی پیدا کرده اند.
ده‌ها باشنده‌ی کاپیسا به منظور تولید فرآورده‌های لبنی بیشتر، گاوهای زراعتی خریداری کرده اند. این گاوداران به منظور اصلاح نسل گاوهای شیری، از باروری‌سازی غیرطبیعی (القاح مصنوعی) نیز کار می‌گیرند؛ اما نبود بازار فروش فرآورده‌های لبنی، کم‌بود علوفه، موجودیت آفت‌ها و بیماری‌های دام‌ها و نبود مکانیزم معیاری پروسس لبنیات، از مشکلاتی اند که این گاوداران با آن روبه‌رو اند.
عبدالرحمان و عبدالرحیم، باشندگان ولسوالی نجراب کاپیسا که چندین سال تجربه‌ی پرورش گاوهای زراعتی را دارند، می‌گویند با این که گاوهای زراعتی نسبت به گاوهای محلی قیمت بیشتر دارد؛ اما مردم به دلیل حاصل چندبرابر آن، ترجیح می‌دهند که گاوهای زراعتی خریداری کنند.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
این دو باشنده‌ی ولسوالی نجراب، مشکلات گاوداری در این ولایت را مشترک می‌دانند و می‌گویند که به پشتیبانی نهادها و مؤسسه‌ها نیاز دارند تا این صنعت رشد چشم‌گیری داشته باشد؛ در غیر آن، صنعت گاوداری در کاپیسا از رونق خواهد افتاد.
عبدالرحمان، میافزاید: «من حالا یک گاو زراعتی دارم، روزانه ۳۰ کیلوگرام شیر می‌دهد؛ سابق گاو وطنی داشتم، هفت کیلوگرام شیر می‌داد. از زراعتی‌ها که است به نام هلشتاین فریز نام دارد، روزانه حد اوسط ۵۰۰ افغانی عاید دارد؛ شیرش هم در منطقه فروش می‌شود. یک جوجه را ۱۰۰ هزار تا ۲۳۰ هزار افغانی فروخته‌ام.»
مرادخان، مشتری دایمی شیر است. او از نامنظم‌بودن بازار گلایه می‌کند و می‌گوید که شیر وطنی طرف‌داران زیاد دارد؛ اما کم‌تر قابل دست‌رس است. او از نهادهای مسئول می‌خواهد که باید محصولات وطنی را معیاری کنند تا اعتماد شهروندان به فرآورده‌های لبنی داخلی افزایش یابد.
در همین حال، ملتان زره‌ور، کارشناس دام‌داری، به پشتیبانی از پرورش‌دهندگان گاوهای شیری تأکید می‌کند و باور دارد که اگر در زمینه‌ی فراهم‌سازی ابزار پروسس شیر، خوراکه‌ی حیوانی متراکم، جلوگیری از بیماری‌ها و القاح نسل گاوهای شیری کار صورت گیرد، زمینه برای صادرات فرآورده‌های لبنی به بیرون از کشور نیز فراهم خواهد شد.
او میافزاید: «مردم بسیار علاقه پیدا کرده اند که گاوهای وطنی را توسط القاح مصنوعی القاح بکنند و اصلاح بسازند. شیری که توسط گاوهای وطنی به دست می‌آید، مقدارش کم می‌باشد و چربی بیشتر دارد. زمینه برای القاح مصنوعی به شکل رایگان مساعد شود؛ مواد خوراکی متراکم توسط موسسات و دولت توزیع شود؛ برای کنترل امراض و صحت حیوانات برای مالداری معلومات ارائه شود؛ فابریکه‌های لبنیات ساخته شود تا این که محصولات لبنیات با کیفیت معیاری تولید شود و به کشورهای بیرون صادر کرده بتوانیم.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
با این همه، روح‌الله روحانی، رییس زراعت، آبیاری و مالداری کاپیسا، به سلام‌وطندار می‌گوید که این ریاست در هم‌سویی با مؤسسه‌ها دام‌داران را زیر برنامه‌های حمایتی قرار داده است. روحانی میافزاید که در آینده برنامه دارند که یک مرکز پروسس لبنیات را در ولسوالی نجراب ایجاد کنند و این مرکز ظرفیت پروسس فرآورده‌های شیر از ولسوالی‌های دیگر را نیز خواهد داشت.
او تصریح می‌کند: «مردم ولایت کاپیسا ۲۵ تا ۳۰ درصد مصروفیت گاوداری دارند؛ ۳۰ تا ۴۰ درصد محصولات لبنی در بازارهای داخلی ولایت کاپیسا به فروش می‌رسد؛ در ولسوالی نجراب یک اتحادیه‌ی لبنیات و یک مرکز پروسس شیر ایجاد می‌کنیم که بتواند ولسوالی تگاب اله‌سای را نیز تحت پوشش بگیرد.»
گفتنی است که اگر نهادهای مسئول در زمینه‌ی پشتیبانی از دام‌داران برنامه‌های منظم و سنجیده‌شده را روی دست گیرند، جدا از افزایش کارآفرینی، میزان کیفیت و کمیت صنعت گاوپروری رشد بی‌پیشینه خواهد کرد.
