بیان مسئله
ورزشکردن، به عنوان فعالیت بدنی نه تنها که میتواند رشتهی خوبی برای کار باشد؛ بل در سلامتی انسان نیز اهمیت بالایی دارد. پزشکان برای بیمارانی که حتا بیماری غیرقابل درمان دارند، ورزش را توصیه میکنند. صحتمندبودن، داشتن اندام معیاری و وزن سالم، از مزیتهای مهم ورزش است. با توجه به اهمیت ورزش در سلامتی روحی و جسمی انسان، پرسش مهم این است جوانانی که اساساً ورزش میکنند، نگرش شان نسبت به ورزش چه گونه است؟
در این پژوهش، جوانان به شمول زنان و مردان، به عنوان جامعهی آماری انتخاب شده اند تا میزان نقش ورزش در زندگی آنها بررسی شود. به همین دلیل، مؤسسهی رسانهای سلام افغانستان (رادیو سلاموطندار) برای بررسی وضعیت ورزشی و سلامت جوانان با تفکیک جنسیتی آنان، نظرسنجیای را در ۲۸ ولایت کشور راهاندازی و تحلیل کرده است.
پیشینهی پژوهش
برگزاری رقابتهای ورزشی در افغانستان، به وسعت تاریخ این سرزمین طولانی و باپیشینه است. با توجه به اهمیت ورزش برای سلامتی انسان، ایجاب میکرد که پژوهشهای گستردهای در این بخش انجام میشد؛ اما تا کنون در بارهی چگونگی ورزش میان جوانان و نگرش آنها به ورزش و در نهایت این که چه شمار از جوانان ورزش میکنند، پژوهشی انجام نشده است. به همین دلیل، سلاموطندار با راهاندازی نظرسنجیای، با ۷۵۱ جوان در بارهی این که ورزش میکنند یا نه، گفتوگو کرده است تا با بررسی نمونهوار، میزان جوانانی که ورزش میکنند و همچنان اهمیت ورزش در میان آنها را، دریابد.
پرسشهای پژوهش
- رویکرد جوانان در بارهی ورزش چیست؟
- در میان جوانان، زنان بیشتر ورزش میکنند یا مردان؟
- انگیزههای مهم روآوردن به ورزش چیست؟
اهداف پژوهش
- بررسی وضعیت سلامت جوانان با توجه به اهمیت ورزش در سلامتی؛
- دریافت میزان اهمیت ورزش میان زنان و مردان؛
- شناسایی عواملی که سبب میشود جوانان ورزش نکنند؛
زمان پژوهش
این پژوهش، در جریان سه ماه (از ۴ فبروری تا ۲۹ اپریل) سال روان انجام شده و دادههای بهدستآمده، تحلیل و بررسی شده است.
فشردهی گزارش
مؤسسهی رسانهای سلام افغانستان (رادیو سلاموطندار) برای بررسی این که چه شمار از جوانان در کنار دیگر فعالیتها، ورزش نیز میکنند، یک نظرسنجی را در ۲۸ ولایت افغانستان میان ۷۵۱ جوان انجام داده است.
یافتههای سلاموطندار از این نظرسنجی نشان میدهد که از هر شش جوان اشتراککننده در این نظرسنجی، چهار تن آنان گفته اند که ورزش میکنند.
به رویت این نظرسنجی، ۴۸۸ تن از جوانان که ۶۵ درصد جامعهی آماری این نظرسنجی را تشکیل میدهند، گفته اند که ورزش میکنند؛ اما ۲۶۳ تن دیگر که ۳۵ درصد پاسخدهندگان را تشکیل میدهند، در پاسخ گفته اند که ورزش نمیکنند.
در این نظرسنجی تفاوت در میزان اجرای تمرینهای ورزشی میان پسران و دختران نیز بررسی شده است و نتایج آن نشان میدهد که پسران دو برابر بیشتر از دختران ورزش میکنند.
بر اساس این نظرسنجی، از مجموع جوانان سهیم در نظرسنجی که گفته اند ورزش میکنند، نزدیک به ۶۲ درصد را پسران و ۳۸ درصد را دختران تشکیل میدهند.
در این نظرسنجی دلیل اجرای تمرینهای ورزشی میان پسران و دخترانی که ورزش میکنند، نیز بررسی شده است و نتایج آن نشان میدهد که بیشتر دختران برای زیبایی و پسران برای تنومندی ورزش میکنند.
یافتههای این نظرسنجی، نشان میدهد که ۶۶.۴ درصد دختران سهیم در نظرسنجی که ورزش میکنند، گفته اند که برای داشتن اندام زیبا ورزش میکنند و ۷۱.۹ درصد پسران هم گفته اند که برای تنومندی شان ورزش میکنند.
گزارش کلی
یافتههای نظرسنجی سلاموطندار از بررسی میزان اجرای تمرینهای ورزشی میان ۷۵۱ جوان در ۲۸ ولایت نشان میدهد که ۶۵ درصد اشتراککنندگان این نظرسنجی ورزش میکنند؛ اما ۲۶۳ تن دیگر که ۳۵ درصد پاسخدهندگان را تشکیل میدهند، ورزش نمیکنند.
بر اساس این یافتهها، از مجموع کسانی که ورزش میکنند و شامل ۴۸۸ تن میشود، ۶۵.۷ درصد آنها برای تنومندی، ۲۸.۳ درصد برای داشتن اندام زیبا و ۵.۹ درصد هم به دلیل این که ورزش رشتهی کاری شان است، ورزش میکنند.
همچنان بر اساس یافتههای این نظرسنجی، از میان ۲۶۳ جوانی که گفته اند ورزش نمیکنند، ۳۱.۸ درصد آنان به دلیل فراهمنبودن زمینهی ورزش، ۲۳.۱ درصد به دلیل تنبلی، ۲۲.۷ درصد به دلیل مصروفیت وظیفهای و ۲۲.۴ درصد دیگر هم به دلیل این که به ورزش علاقه ندارند و فکر میکنند تنومند هستند، ورزش نمیکنند.
این نظرسنجی به شمول کابل در ۲۸ ولایت انجام شده است که کابل با ۴۹.۷ درصد اشتراککننده، بیشترین و بامیان با ۰.۷ درصد اشتراککننده، کمترین شمار اشتراککننده را داشته اند.
اشتراککنندگان در این نظرسنجی در ردههای مختلف سنی قرار دارند. ۳۵.۳ درصد اشتراککنندگان میان ۲۰ تا ۲۵ سال، ۳۳.۸ درصد اشتراککنندگان نظرسنجی میان ۱۵ تا ۲۰ سال، ۱۹.۸ درصد میان ۲۵ تا ۳۰ سال و ۱۱.۱ درصد اشتراککنندگان هم میان ۳۰ تا ۳۵ سال قرار دارند.
در این نظرسنجی، وضعیت تحصیلی اشتراککنندگان نیز بررسی شده است که ۴۶.۷ درصد پاسخدهندگان دارای مدرک لیسانس، ۴۵.۱ درصد دانشآموز یا فارغ صنف دوازدهم، ۲.۹ درصد دارای مدرک ماستری و ۴.۹ درصد هم بیسواد اند.
در این نظرسنجی جنسیت اشتراککنندگان نیز بررسی شده است که از مجموع ۷۵۱ جوان سهیم در نظرسنجی، ۵۵.۷ درصد را پسران و ۴۴.۳ درصد را دختران تشکیل میدهند.
در این نظرسنجی میزان اجرای ورزش با دلیلهای آن با تفکیک پسر و دختر نیز بررسی شده است و یافتهها نشان میدهد که پسران نسبت به دختران بیشتر ورزش میکنند؛ طوری که از میان ۴۸۸ جوانی که ورزش میکنند، ۶۱.۷ درصد را پسران و ۳۸.۳ درصد را دختران تشکیل میدهند.
همچنان، از مجموع ۲۶۳ جوانی که ورزش نمیکنند، بیشتر آنها را دختران تشکیل میدهند؛ طوری که ۵۵.۵ درصد این جوانان را دختران و ۴۴.۵ درصد را پسران تشکیل میدهند.
در این نظرسنجی، دلیلهای اجرای تمرینهای ورزشی میان پسران و دختران نیز بررسی شده است که از مجموع پسران سهیم در نظرسنجی که ورزش میکنند، ۷۱.۹ درصد برای تنومندی و از مجموع دخترانی که ورزش میکنند، ۶۶.۴ درصد برای زیبایی ورزش میکنند.
از سویی هم، دلیلهای انجامندادن تمرینهای ورزشی در زندگی روزمرهی جوانان نیز بررسی شده است و از مجموع دختران سهیم در نظرسنجی که ورزش نمیکنند، ۶۵.۲ درصد به دلیل فراهمنبودن زمینهی ورزش و از مجموع پسران سهیم در نظرسنجی که ورزش نمیکنند، ۵۵.۹ درصد به دلیل این که وقت ندارند، ورزش نمیکنند.
پیشنهادها
بر اساس یافتههای پژوهش، برای داشتن جامعهای سالم، پیشنهادهای زیر ارائه میشود:
- به حکومت سرپرست پیشنهاد میشود که زمینهی ورزشکردن به زنان در باشگاهها را فراهم کند.
- برنامههای آگاهیدهی در بارهی اهمیت ورزش و نقش آن در سلامت روان، روی دست گرفته و از طریق رسانهها این آگاهیدهی انجام شود.
- ورزش رشتهی کاری و حرفهای برای جوانان است و از همین رو، حکومت باید از آن پشتیبانی کند.