در تاریخ معاصر افغانستان، درصدی بیشتر شهروندان همواره با چنگودندان توانسته اند به زندگی ادامه بدهند؛ وضعیتی که با رویکارآمدن جمهوری، دگرگون شد؛ طوری که در دههی نخست آن، شهروندان، میتوانستند با اندکی زحمت، نیازهای ابتدایی مانند نیازهای خوراکی، سرمایشی و گرمایشی شان را فراهم کنند. این وضعیت، دیری نپایید و با نزدیکشدن به سالهای پایانی جمهوری، باز هم مانند گذشته، شهروندان دچار ناداری مفرط شدند که همهگیری کوید-۱۹ به شدت آن افزود. به دنبال این بحران و فروپاشی جمهوری، افغانستان وارد بحران اقتصادی شده و فراهمکردن سفرهای ناچیز برای بیشتر خانوارها، به امری دشوار یا ناممکن بدل شده است.
جمهوری که از هر بعد آن، وابسته به حضور نیروهای غربی بود، با بیرونشدن این نیروها از افغانستان، از هم پاشید و از آن جا که در ۲۰ سال حاکمیت این رژیم، روی زیربناهای اقتصادی کشور، سرمایهگذاری نشده بود، فرار سرمایهها و سرمایهگذاران از افغانستان، باعث شد که در نزدیک به دو سال گذشته، شغلهای زیادی در کشور از میان رفته و به دنبال آن، گراف ناداری رو به بالا حرکت کند و سفرهی شهروندان، با گذشت هر روز خالیتر شود؛ طوری که بر اساس آمار سازمان ملل متحد، در سه سال گذشته دامنهی ناداری در افغانستان، ۵۰ درصد گسترش یافته است.
سلاموطندار را در تویتر دنبال کنید
دفتر همآهنگکنندهی کمکهای انساندوستانهی سازمان ملل متحد، با نشر گزارشی در ۲۵ میزان سال گذشته -۱۴۰۱-، گفته است که میزان فقر در افغانستان در ۲۰۲۰ به ۴۷ درصد، در ۲۰۲۱ به ۷۰ درصد و در ۲۰۲۲ به ۹۷ درصد، رسیده است.
در میانهی بحران اقتصادی ناشی از فرار سرمایه، کاهش درآمد و افزایش نرخ کالاهای اساسی، دوام خشکسالی و شدتگرفتن پیامدهای تغییرهای آبوهوایی در افغانستان نیز، به رقم نیازمندان افزوده و میلیونها شهروند را در گرسنگی و گرسنگی حاد قرار داده است. بر اساس گزارش سازمان خوراک و کشاورزی سازمان ملل متحد، در ۱۴ ثور نشر شده، افغانستان در ۲۰۲۲، در میان هفت کشوری قرار گرفته که شهروندان آن با ناداری و گرسنگی حاد روبهرو استند.
این روزها اما، آن چه شهروندان را در آسیبپذیری بیشتری قرار داده، کاهش کمکهای جهانی و ناتوانی نهادهای داخلی در ارائهی خدمات مورد نیاز شهروندان است. برنامهی جهانی غذا، با نشر گزارشی در ۱۴ ثور، گفته است که برای ارائهی خدمات به شهروندان افغانستان، با کمبود بودجه روبهرو است. این نهاد گفته است که برای ارائهی کمک به آن شمار از شهروندان افغانستان که با گرسنگی حاد روبهرو استند، به ۹۰۰ میلیون دالر بودجه نیاز دارد؛ چیزی که هنوز در دسترس آن قرار نگرفته است.
گرهخوردن زندگی شهروندان به کمکهای جامعهی جهانی، باعث شده که با تغییر در چهگونگی تعامل جهان با حکومتهای افغانستان، وضعیت شهروندان نیز بدتر شود؛ طوری که در ادامهی بحران اقتصادی افغانستان، بازداشتن زنان از کار در مؤسسههای غیردولتی داخلی و خارجی و در نهایت دفترهای سازمان ملل در افغانستان و بازداشتن زنان از آموزش و تحصیل، باعث شده که تمایل جامعهی جهانی، به تأمین نیازهای شهروندان افغانستان نیز، کاهش پیدا کند. نزدیک به یک ماه پیش، دفتر همآهنگکنندهی کمکهای انساندوستانهی سازمان ملل متحد، گفته بود که توانسته تنها پنج درصد بودجهی خواستهشده از جهان برای ارائهی کمکهای انساندوستانه به شهروندان افغانستان در ۲۰۲۳ را به دست بیاورد.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
در چنین شرایطی، نیاز است که جامعهی جهانی و امارت اسلامی در همآهنگی با هم، راهی را در پیش بگیرند که از آسیبپذیری بالای شهروندان از بحران اقتصادی و بحران انسانی کنونی، جلوگیری شده و شهروندان بیشتری، به گرسنگی و گرسنگی حاد -که به سوءتغذیهی مادران و کودکان منجر شده و باعث بهبارآمدن نسلی دارای رشد کم جسمی و ذهنی میشود-، دچار نشود.