دوره‌ی جوانی، یکی از حساس‌ترین دوره‌ها‌ی زندگی است که که جوانان برای دست‌یابی به استقلال و شکل‌دهی هویت شان تلاش می‌کنند. در افغانستان اما چالش‌های خانوادگی و اجتماعی به عاملی برای ایجاد افسردگی، انزوا و ترس از آینده در میان شماری از جوانان تبدیل شده است. سلام‌وطندار در این گزارش به بررسی تأثیر مشکلات خانوادگی و اجتماعی به سلامت روان جوانان پرداخته و برای روشن‌شدن این موضوع، با ۲۵ جوان در ولایت‌های گوناگون گفت‌وگو کرده است.
گفت‌وگوی سلام‌وطندار با ۱۲ پسر و ۱۳ دختر، نشان می‌دهد که چالش های خانوادگی و اجتماعی سبب ایجاد اختلالهای روانی در میان جوانان شده است. جوانان گفت‌وگوشونده در این گزارش، گفته اند که مشکلات خانوادگی و اجتماعی سبب منزوی‌شدن، ایجاد ترس از آینده، افسردگی، عصبانیت و دورشدن از اهداف شان شده است.
امیدالله، باشنده‌ی کابل که ۱۹ سال دارد، می‌گوید که به دلیل نبود درک متقابل میان اعضای خانواده‌اش و چالش‌های مالی، به ناخوشی روانی دچار شده است. او میافزاید: «چیزی که مرا آزار می‌دهد مشکلات مالی و اختلاف‌های خانوادگی است؛ این مشکلات بر روانم تأثیر منفی گذاشته است؛ زمانی که در میان اعضای خانواده درک و هم‌صدایی نباشد، زیاد احساساتی می‌شوم و رنج می‌کشم.»
ستوده‌ی۲۱ ساله، دیگر باشنده‌ی کابل، می‌گوید که به دلیل وضع محدودیت‌ها بر تحصیل دختران به افسردگی دچار شده است. «مشکلات خانوادگی از یک سو و بسته‌شدن دانش‌گاه‌ها از سوی دیگر مرا افسرده کرده؛ زیاد تشویش می‌کنم و این موضوع بر زندگی اجتماعی‌ام تأثیر مانده است.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
حسنات، باشنده‌ی لغمان، می‌گوید که سخت‌گیربودن خانواده‌اش او را به پرخاش‌گری و عصبانیت دچار کرده است. «فشارهای خانوادگی گاهی سبب عصبانیت و استرسم می‌شود؛ به رفتار و زندگی اجتماعی‌ام تأثیر مانده است؛ اگر کنترل نشوند بیشتر آسیب خواهم دید.»
شماری دیگر از گفت‌وگوشوندگان این گزارش اما گفته اند که افزون بر مشکلات خانوادگی و اجتماعی، ترس از آینده و نبود فرصت‌های کاری نیز سبب ایجاد اختلالهای روانی در آنان شده است.
مجیب‌الرحمان ۲۳ ساله، باشنده‌ی ننگرهار، می‌گوید که به دلیل بی‌کاری و ترس از آینده به افسردگی دچار شده است. او میافزاید: «سرنوشتم ناروشن است و پس از فارغ‌شدن از دانش‌گاه در باره‌ی آینده‌ام زیاد تشویش دارم؛ افزون بر این، مشکلات خانوادگی هم سبب شده که تغییرهای زیاد در خلق و خویم احساس کنم و ناامید شوم.»
بلال‌احمد ۲۸ساله، باشنده‌ی لغمان، می‌گوید: «شرایط کنونی تأثیر بسیار منفی بر ذهنم گذاشته؛ همیشه به این فکر می‌کنم که این وضعیت تا چه زمان ادامه خواهد داشت تا چه وقت از دوست‌های خود جدا باشیم.»
شماری از روان‌شناسان، می‌گویند که بی‌ثباتی، تنش‌های خانوادگی و مشکلات اقتصادی سبب ایجاد ناخوشی‌های روانی در جوانان می‌شود.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
محمدالله بلوچ، روان‌شناس، می‌گوید که پشتیبانی‌نشدن از سوی خانواده و کم‌بود محبت از دیگر عامل‌های ابتلای جوانان به اختلالهای روانی است. «زمانی که محبت در خانواده نباشد؛ احترام نباشد؛ هم‌دیگرپذیری نباشد این می‌تواند برای جوانان اختلالهای روانی مانند افسردگی، اضطراب، ناامیدی، مشکلات رفتاری و آشوب‌ها را به وجود بیاورد.»
سویتا حبیبی، دیگر روان‌شناس، می‌گوید: «یکی از عامل‌های کلیدی افزایش ناخوشی‌های روانی مشکلات خانوادگی و اجتماعی است که تأثیرهای بسیار عمیق را روی اعتماد به نفس و سلامت روانی جوانان می‌گذارد.»
مسئولان در وزارت امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر حکومت سرپرست، می‌گویند که این وزارت برای اصلاح رفتارهای فردی و اجتماعی افراد در جامعه برنامه‌هایی دارد. سیف‌الاسلام خیبر، سخن‌گوی این وزارت، می‌گوید: «وزارت امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر مسئولیت اصلاح رفتاری‌های فردی و اجتماعی جوانان را دارد و برای این موضوع از تمام محتسبان خواسته که در این بخش توجه جدی داشته باشند؛ در قانون نیز به این موضوع اشاره شده که چه گونه رفتارهای نامناسب خانوادگی و رسم‌های بی‌جا اجتماعی اصلاح شود.»
جوانان در حالی از دچارشدن شان به اختلالهای روانی سخن می‌گویند که بر اساس نظرسنجی انجام‌شده از سوی نهاد «گالوپ» در امریکا، افغانستان یکی از غمگین‌ترین کشورها است.
