بامداد شنبه‌ی هفته‌ی گذشته، ۲۳ جدی، گذرگاه تورخم و دیگر گذرگاه‌های مشترک میان افغانستان و پاکستان از سوی آن کشور بسته شد و حکومت موقت پاکستان، داشتن گذرنامه و ویزا را برای رانندگان موترهای باربری افغانستان الزامی اعلام کرد.
ادامه‌ی بسته‌ماندن این گذرگاه‌ها اما ضمن ایجاد چالش برای رانندگان، بر بهای مواد وارداتی از پاکستان و دیگر کشورهای منطقه که از مسیر این گذرگاه‌ها آمدوشد دارند، سایه افکنده است.
بر اساس معلومات، در بهای یک بوری شکر ۳۵۰ افغانی، در بهای یک پیت روغن ۱۰۰ افغانی و در بهای یک بوری برنج ۲۰ کیلوگرام، ۴۰۰ افغانی افزایش آمده است. در بهای بادنجان رومی، کینو و مالته نیز، افزایش چشم‌گیری آمده است. پیت به ظرف فلزی برای نفت یا روغن گفته می‌شود.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
اسدالله، بازرگان در غزنی، در این باره میگوید: «در هر بوری ۳۰۰ تا ۳۵۰ افغانی فرق آمده است. یک پیپ/پیت روغن ۱۳۰۰ افغانی بود، حالا به ۱۴۰۰ رسیده است. یک جوره برنج ۷۰۰۰ افغانی بود، حالا به ۷۷۰۰ تا ۷۸۰۰ افغانی رسیده است. این قیمتی به خاطری است که مرز بسته است، مال نمی‌آید. اگر همین طور ادامه پیدا کند، خیلی چیزها از این کرده هم قیمت می‌شود؛ شاید یک بوجی برنج به ۲۵۰۰ افغانی برسد.»
محمدعارف، دکان‌دار، نیز در این باره میگوید: «همین چیزهایی که از پاکستان میآید، کلاً قیمت است. بادنجان رومی کیلوی ۵۰ افغانی بود، مالته هم کیلوی ۵۰ افغانی بود، حالا به کیلوی ۷۰ تا ۸۰ افغانی رسیده. کیله هم همان رقم؛ کیله سابق که بود ۱۰۰ دانه‌اش به ۴۰۰ افغانی بود، حالا ۱۰۰ دانه‌اش به ۶۰۰ تا ۷۰۰ افغانی رسیده است. خواست ما همین است که مرزها باز شود تا مشکلات مردم رفع شود و کمی ارزانی بیاید.»
بلندرفتن بهای مواد اولیه در غزنی اما توان خرید این مواد را از مردم نادار گرفته است. محمدنذیر که در یکی از مکتب‌های غزنی آموزگار است، به سلاموطندار میگوید که در این روزها بهای خیلی از مواد اولیه افزایش یافته است.
او می‌افزاید: «در خرید ترکاری و ترباری که آدم می‌خرد، نرخ تفاوت کرده؛ چه برسد به مواد اولیه مثلاً برنج و روغن. من خودم روغن خریدنی بودم که متأسفانه نرخش بلند رفته بود، نشد که بخرم. از یک طرف سردی هوا از طرفی دیگر این مشکلات واقعاً مشکلاتی هست که از قشر فقیر هستند.»
از سوی دیگر، بسته‌ماندن گذرگاه‌ها سبب شده تا اقلام صادراتی غزنی به ویژه میوه‌ی خشک این ولایت که از این مسیر به پاکستان و دیگر کشورهای منطقه و جهان صادر می‌شد، اکنون از فروش بماند و بازرگانان را از این ناحیه آسیب بزند.
محمدکریم یاری، کلانتر مندوی میوه‌ی خشک غزنی، میگوید: «جنس‌های غزنی که ضعیف است، به پاکستان صادر می‌شود و جنس‌هایی که پروسس‌شده و معیاری است، به امارات متحده‌ی عربی، عربستان سعودی، امریکا و کانادا صادر می‌شود و مسدودشدن گذرگاه‌ها باعث می‌شود که میوه‌ها بماند و نمی‌تواند که میوه‌ی خشک به خارج صادر شود.»
خیال‌محمد، بازرگان در غزنی، نیز میگوید: «این راه پاکستان آن قدر جنجال دارد که حتا مال تاریخش سربه‌سر می‌شود و تا این جا می‌رسد. در سه ماه یک مال به این جا نمی‌رسد، بیخی مال پاکستان را ما ضرورت نداریم. این ملت خواهش می‌کند، ملت خودش ایستاده است. ما با پاکستان هیچ معامله‌ای نداریم، دروازه‌های ما را بند کند، تجارت خود پاکستان بسته می‌شود.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
بسته‌شدن مقطعی گذرگاه‌های مشترک میان افغانستان و پاکستان، همواره سبب شده است که بازرگانان هر دو کشور و مردم عام در افغانستان متضرر شوند.
عبدالرحمان، رییس اتاق معادن و صنایع غزنی، میگوید که دولت پاکستان همواره از مرزهایش همچو اهرم فشار بر حکومت‌های افغانستان استفاده می‌کند. به گفته‌ی او، با ایجاد راه‌های بدیل تأثیرگذاری بسته‌بودن این کذرگاه‌ها نسبت به سال‌های پیش کم‌تر شده است.
گفتنی است که اخیراً یک مقام در گمرک پاکستان گفته است که ادامه‌ی بسته‌ماندن گذرگاه‌ها میان افغانستان و پاکستان، ممکن است بازار مواد و اجناس پاکستانی را در بازارهای افغانستان به طور دایمی از دست دهد.
