در یک کارگاه کوچک قالینبافی در یکی از خانههای روستایی بدخشان، یک زن و دو دختر جوان، سرگرم المکزدن استند؛ تلاشی برای فراهمکردن نیازهای روزمره و حفظ این صنعت قدیمی. استفاده از رنگهای طبیعی و شکلدادن نقشهای بومی روی قالین، همه از مادران به دختران منتقل شده و سدهها میشود که این صنعت در بدخشان به دوام خود ادامه داده است.
زنان و دختران در بدخشان در کنار این که با قالینبافی وقت خالی شان را پر میکنند، توانسته اند از این راه منبع درآمدی نیز برای خود ایجاد کنند.
مسعوده، دختری در بدخشان که از کودکی به بافتن قالین مشغول شده و حالا در کنار دو زن دیگر در این کارگاه کار میکند، میگوید که توانایی بافتن قالین را از مادربزرگش به ارث برده است. او، به سلام وطندار میگوید که قالینبافی، تنها راهیست که توانسته با آن زندگی خود و خانوادهاش را به پیش براند. مسعوده، روزانه حدود ۱۰ ساعت از وقتش را با بافتن قالین سپری میکند. «فعلاً در شرایطی که ما زندگی میکنیم، اکثریت مردها بیکار استند، کار ندارند مصروفیت هیچ ندارند؛ پس ما هم میتوانیم از طریق همین قالینبافی، قالین مان را به بازار عرضه بکنیم، بفروشیم و میتوانیم که نیازهای خانوادهی مان را رفع بکنیم.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
قالینبافی از جمله صنایع دستی ریشهدار در بدخشان به شمار میرود و امروزه نیز خانوادههای زیادی در ولسوالیهای مختلف این ولایت، کم از کم یک دستگاه قالینبافی در خانه دارند.
آسیه، دختر دیگری در بدخشان که او نیز بخشی از روزش را با بافتن قالین در این کارگاه سر میکند، میگوید که قالینبافی از دیرباز در میان خانوادهها رواج داشته و همواره به عنوان بخشی از فرهنگ و هویت محلی پاسداری شده است. او، میافزاید، نقشهایی که امروز روی قالینها ریخته میشود، برگرفته از طرحهای اصیلی است که از بزرگان شان به ارث برده اند. میگوید: «با وجود مشکلات زیاد، زنها هنوز هم این هنر را زنده نگه داشتند؛ با دستهای زخمی پینهدار شان، شب و روز کار میکنند، این هنر نه تنها برای درآمد بل که به خاطر حفظ یک فرهنگ قدیمی ادامه دارد.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
ثلوا ثاقب، زنی که سالهاست با قالینبافی چرخ زندگیاش را میچرخاند و حالا در کنار این دو خانم دیگر، مشغول کار است، میگوید که در یک سال گذشته فروش قالین در بدخشان کاهش یافته و درآمد این حرفه تنها کفاف مصارف ابتدایی را میدهد، ولی با آنهم او به این کار ادامه میدهد و امیدوار است که با حمایت بیشتر، این صنعت بار دیگر رونق بگیرد.
به باور خانم ثاقب، اگر به قالینبافی توجه شده و پشتیبانی لازم از آن صورت بگیرد، میتواند نه تنها به بهبود وضعیت اقتصادی خانوادهها کمک کند، بل که به حفظ یکی از صنایع سنتی و مهم افغانستان نیز بیانجامد.
قالینبافی، یکی از صنایع دستی کهن در بدخشان است که عمدتاً توسط زنان در خانهها و کارگاههای مخصوص به پیش برده میشود.
