در ادامهی چالش فعالیتهای رسانهای در افغانستان، قطع کمکهای مالی نهادهای حامی رسانهها، مشکلات اقتصادی و محدودیتهای وضعشده از سوی حکومت سرپرست، رسانهها را در شرایط دشواری قرار داده است.
در این دوره، خبرنگاران زیادی شغل شان را از دست داده و با مشکلات مالی روبهرو شدند؛ آنهایی که به فعالیت شان ادامه داده اند نیز، با محدودیت دسترسی به اطلاعات و کاهش معاش مواجه شده اند.
در کنار این، در طول یک سال گذشته، تصویب و اجرای قوانین و دستورهای مختلف رسانهای، روند اطلاعرسانی خبرنگاران را با چالشهای جدی مواجه کرده است؛ از ممنوعیت پخش زنده برنامههای سیاسی در سپتمبر ۲۰۲۴ تا ممنوعیت انتشار صدای زنان در هلمند در دسمبر همان سال و ممنوعیت پخش تصاویر موجودات زنده در بیش از ۱۴ ولایت که در چارچوب مادهی ۱۷ قانون امربهمعروف و نهیازمنکر اجرا شده، فعالیتهای رسانهای را کمرنگ کرده است.
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
شماری از خبرنگارانی که در یک سال گذشته به دلیل بحرانهای اقتصادی رسانهها بیکار شده اند، از دشواریهای پس از بیکاری و تأمین هزینههای زندگی خانوادههای شان ابراز نگرانی میکنند. آنها، میگویند که پس از قطع کمکهای خارجی و کاهش شدید منابع مالی رسانهها، نه تنها فرصتهای شغلی محدود شده، بل که حمایت نهادهای حامی رسانه نیز کاهش یافته و این وضعیت، فشار سنگینی بر زندگی روزمرهی شان وارد کرده است.
سحر محمدی، خبرنگاری که هفت ماه از بیکارشدنش میگذرد، میگوید پس از ازدستدادن شغل خود با مشکلات اقتصادی روبهرو شده و تأمین هزینههای خانواده برایش دشوار شده است. «به دلیل توقف پروژههای خارجی در افغانستان، وظایف ما به تعلیق رفت. در حال حاضر بیکار استم و تلاش میکنم یک جای وظیفه پیدا کنم، تا حداقل بتوانم مصارف خود و خانواده را تأمین کنم تا شبوروز درست سپری شود.»
مروه راسخ، خبرنگار دیگری که پس از چهار سال کار در یکی از رسانههای خصوصی، شش ماه قبل به دلیل مشکلات اقتصادی و ناتوانی رسانه در پرداخت معاش، بیکار شده است، میگوید: «آنها نمیتوانستند معاش بپردازند، به او لحاظ ما بیکار شدیم و فعلاً به دلیلی که در رسانه کار نمیتوانیم به شغلهای دیگری مصروف باشیم و مصارف خود بتوانیم تأمین کنیم.»
بیکاری و مشکلات اقتصادی، تنها بخشی از چالشهای خبرنگاران است. علاوه بر این، کاهش دسترسی به اطلاعات دقیق و به موقع، بسیاری از آنها را در مسیر حرفهای با کندی و سردرگمی مواجه کرده است. خبرنگاران، میگویند که محدودشدن منابع خبری، کار اطلاعرسانی را دشوارتر کرده است.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
حسنا احمدی، خبرنگار یکی از رسانههای خصوصی، میگوید که نبود پاسخگویی از سوی نهادهای دولتی، گاهی موجب میشود گزارشهایش اعتبار کافی پیدا نکنند و این موضوع چالش بزرگی در مسیر اطلاعرسانی برای او و همکارانش شده است. «دسترسی به اطلاعات برایم آسان نبود و بیشتر ادارات دولتی اطلاعات به صورت شفاف به دسترس رسانهها قرار نمیدادند، در بسیاری موارد گزارشها ناقص و غیرمستند باقی میماند.»
لیلا عمری، خبرنگاری با هفت سال تجربه در رسانههای کشور، میگوید که در وضعیت فعلی، دسترسی به اطلاعات به یکی از بزرگترین چالشهای کاریاش تبدیل شده است. او، میافزاید: «گاهی اطلاع در دست نمیرسد و روز میگذره و باید انتظار بکشی؛ در نهایت بیپاسخ میمانی، یا میگوید مربوط ما نمیشود به بخش دیگری تماس بگیرید، قبلاً این طور نبود؛ اما حال واقعاً دریافت اطلاعات سخت است.»
خواستیم عملکرد و اقدامهای حکومت سرپرست در زمینه تسهیل فعالیت رسانهها و چالشهای موجود را بدانیم، اما با تلاش فراوان موفق نشدیم.
در یک سال گذشته، رضایت مردم نیز از عملکرد رسانهها به طور مستمر کاهش یافته است. بسیاری از شهروندان به دلیل محدودیتهای گسترده در پوشش اخبار و دسترسی محدود به اطلاعات دقیق و بهروز، از رسانههای داخلی ناخرسند بوده و ترجیح میدهند اخبار خود را از رسانههای خارجی و شبکههای اجتماعی دنبال کنند.
