در حالی که به باور عموم، شروع تجارت به پول بیشتری نیاز دارد، هستند کسانی که با پول اندک و نوآوریای که دارند، برای خود تجارتی هرچند کوچک به راه انداخته اند. راضیه افضلی، یکی از این زنان است که سه ماه پیش، با صد افغانی تجارت کوچک آنلاین خود را آغاز کرده است. او، صفحهای به نام «عتیقه برند عتیقه» را ایجاد کرده و در آن، دستبند، بوکمارک، کلیدبند و دیوارکوبهای دستبافت را با طرحهای مختلف و رنگارنگ به فروش میگذارد. هنگامی که مشتریان، یکی از کالاهای این صفحه را سفارش بدهند، راضیه آن را در دم در خانههای شان تحویل میدهد.
راضیه، پس از بستهشدن دروازههای دانشگاهها بر روی دختران، در یکی از انستیتیوتهای شخصی در کابل رشتهی پرستاری را فراگرفته است؛ اما اقتصاد ضعیف خانواده، سبب میشود که او به فروش آنلاین کالاهای دستساخت رو بیاورد. «وضعیت اقتصادی ما خوب نیست. من با کمک خواهرم، تلاش میکنم تا با فامیل همکاری کنیم. با ۱۰۰ افغانی که داشتم رفتم تار خریدم و چند دستبند بافتم، از فروش دستبندها، پول بیشتری دریافت کردم و به همین شکل به کارم ادامه دادم.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
بستهشدن مکتبها به روی دانشآموزان دختر بالاتر از صنف ششم و بازماندن دانشجویان دختر از تحصیل، سبب شده که شماری از آنها با ایجاد کارگاهها و تجارتهای آنلاین، وارد چرخهی فعال جامعه شوند. صدف فرهاد ۱۹ساله نیز، یکی از این زنان است که پس از بستهشدن دروازههای مکتب بر روی دختران از آموزش باز مانده، از چهار ماه به این سو با تجارت کوچکی که به شکل آنلاین فعالیت دارد، خود را سرگرم کرده است. او، کیفدستیهایی با طرحهای ظریف را تهیه کرده و در صفحهاش برای فروش میگذارد.
فرهاد میگوید که با طرحها و پارچههای قدیمی، کیفدستیهای مختلفی تهیه کرده و آن را در صفحهی «ابربگ»، توانسته مشتریان بیشتری را جذب کند.
شماری از زنانی دیگر در شهر کابلکه مشغول تجارت آنلاین استند، میگویند که بعد از وضع محدودیتها بر زنان، فروشگاههای آنلاین ایجاد کرده و از این طریق، غذاهای خانگی، صنایع دستی، مواد آرایشی، لوازم بهداشتی، حجاب، بوکمارک و کتابهای مختلفی را به فروش میرسانند.
در کنار فروشگاههای آنلاینی که در داخل کشور فعالیت دارد، شماری از زنان در بیرون از کشور نیز، با ایجاد فروشگاههای آنلاین، بعضی از کالاها را به شهروندان میفروشد.
یاسمین حسنزاده، مسئول صفحهی «فروشگاه آنلاین آرایشی و مراقبت پوستی مسکا» که بیرون از افغانستان زندگی میکند، به شهروندان افغانستان در داخل کشور نیز، خدمات ارائه میکند. او، برای این که بتوانند کارش را آغاز کند، از دوستانش پول قرض گرفته بود. خانم حسنزاده، کالاهایی که از سوی مشتریانش سفارش داده میشود را بستهبندی کرده و به کابل، هرات و مزارشریف ارسال میکند.
یکی از مهمترین نگرانیها و گاه شکایت شهروندان از فروشگاههای آنلاین، کیفیت پایین کالاهایی است که از این طریق به فروش میرسد. دیبا باشندهی ناحیهی پانزدهم شهر کابل، میگوید که برخی از صفحات آنلاین اجناس تقلبی و بیکیفیت را با قیمت بلند به مشتریان به فروش میرسانند که بعد از خرید، نمیتوانند آن را تبدیل کنند.
سلاموطندار را در شبکهی اکس دنبال کنید
در همین حال، حدیثه، کارمند در یکی از مکتبهای شهر کابل که همیشه برای خریداری از صفحات آنلاین استفاده میکند، میگوید که برای خریداری وقت کافی ندارد و فروشگاههای آنلاین به ویژه فروشگاههای که توسط زنان ایجاد شده را ترجیح میدهد. «با خرید از صفحاتی که توسط بانوان ایجاد شده، میتوانیم از آنان حمایت کنیم، به خاطر این که مصروف کار استم، وقت کافی برای خریداری ندارم و همیش کتابهایی که ضرورت دارم را سفارش میدهم.»
ساجده، باشندهی ناحیهی سوم شهر کابل، با ابراز خرسندی از سهولتهایی که با ایجاد فروشگاههای آنلاین فراهم شده، میگوید که با خرید آنلاین میتوان محصول مورد نیاز خود را به راحتی به دست آورده و زمان کمتری را برای آن مصرف کرد.
بعد از بازماندن دختران و زنان از آموزش و کار، در کابل و بیشتر ولایتها، دختران و زنان با هزینههای اندک فروشگاههای آنلاین را ایجاد کرده و محصولات مورد نیاز زنان و شهروندان را به شکل آنلاین به فروش میرسانند.