سلام‌وطندار نینگ ۴۲ عیال بیلن اۉتکزگن صحبتی اساسیده، بو عیاللر تکنالوژی اوسکونه‌لریدن قوللنیشنی بیلمسلیک‌لرینی اېتگنلر؛ بو عیاللر دن ۱۵ ته‌سی کابل و باشقه ۲۷ ته‌سی ولایت‌لرده تیریکچیلیک قیله‌دی، اوشبو عیاللر نینگ ۹ نفری تکنالوژی اوسکونه‌لریدن قوللنیشنی اصلا بیلمسلیک‌لرینی اېتگنلر.
مذکور عیاللر کمبغل‌لیک، سوادسیزلیک، آگاهی‌سیزلیک، چېکلاو، قانونی یاشنی تولدیرمسدن تورموش گه چیقیش و ایچکی اوروش‌لر نی تکنالوژی اوسکونه‌لریدن قوللنه آلمسلیک اصلی عاملی بیله‌دیلر.
کاپیسالیک ۴۱ یاشر شریفه گه کوره، سوادسیزلیک باعث تکنالوژی اوسکونه‌لریدن قوللنه آلمه‌یدی. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «نه هوشمند و نه هم ساده موبایلیم بار و باله‌لریم نینگ موبایلی بار، ضرورت بولگن حالده اولر نینگ موبایلی بیلن قونغیراق قیله‌من، سوادسیزلیک باعث اوندن قوللنه آلمه‌ی من، بیراق باله‌لریم بولمسه قیینچیلیک بیلن دوچ بوله‌من.»
عیاللردن باشقه بیرقطاری، عایله‌وی چېکلاولر تکنالوژی اوسکونه‌لردن قوللنه آلمسلیک‌لری گه سبب بولگنینی معلوم قیله‌دیلر.
فاریاب‌لیک ناجیه نینگ ایتیشیچه: «تکنالوژی دن هېچ قوللنه آلمه‌یمیز، قیشلاق ده یشه‌یمیز و حتا تلفون آلیش گه حقی‌میز یوق، کمپیوتر کبی باشقه اوسکونه‌لرنی اصلا تانیمه‌یمیز، تکنالوژی دن قوللنیشنی اېسته‌یمن لېکن رخصت بیرمه‌یدیلر.»
باشقه تاماندن، اوشبو گزارش ده صحبت قیلگن عیاللردن بیرقطاری مملکتده‌گی ایچکی اوروش‌لر و تکنالوژی اوسکونه‌لریدن فایده‌لنیش امکانیت‌لری یوق‌لیگینی، عیاللر نینگ تکنالوژی دن قوللنه آلمسلیک عاملی عنوان قیله‌دیلر.
کابل یشاوچیسی ملالی صاحب‌زاده نینگ ایشانچی گه کوره: «توغیلیشدن حاضرگه قدر بوتون عمری‌میز اوروش ده اوتدی، شونی اوچون تکنالوژی حقیده هېچ نرسه بیلمه‌یمیز حتا هوشمند موبایل دن قوللنیشنی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
شونینگدیک، قندوز یشاوچیسی زربانو نینگ ایتیشیچه: «اۉزیم تکنالوژی دن قوللنیشنی بیلمه‌ی من، باشقه‌لر قوللنه‌دی لېکن اۉزیم نیمه ایشلر اوچون قوللنیشنی اصلا بیلمه‌ی من. تکنالوژی برق پایه‌لری تلویزیون آنتن‌لری دیب توشینه‌‍‌من.»
شو بیلن بیرگه، تکنالوژی اوسکونه‌لریدن یالغیز هوشمند موبایل‌لردن قوللنه‌دیگن ۳۳ عیال دن ۱۱ نفری گه کوره، هوشمند موبایل دن قوللنیش اولر نینگ حیاتیده مثبت تأثیر قیلگن.
سمنگان ولایتیده اوقیتووچی فریبا امینی گه کوره، شخصی حیاتی و ایشلرینی آلغه آلیب باریش اوچون هوشمند موبایل دن قوللنه‌دی.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «باشقه‌لر بیلن علاقه قوریش اوچون آلتی ییلدن بېری موبایل دن قوللنه من، اوقیتووچی من اوقووچیلر نینگ اولیالری بیلن علاقه ده بولیشیم کېره‌ک. موبایل دن درس موادی و اوقیتووچیلر نینگ افهام و تفهیمی اوچون قوللنه من.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
بو گزارش ده سواللر گه جواب قیترگن قیزلردن بیری حدیثه، هوشمند موبایل بیلن علاقه و تعلیمی ایشلر گه قۉشیمچه، ایشینی رواجلنتیرگنینی بیلدیره‌دی.
اونگه کوره: «موبایل دن علاقه و تعلیمی ایشلر اوچون قوللنه‌من، کوپراق ایشیم اوچون قوللنه‌من. چونکه مین تیکووچی من موبایل آرقه‌لی کییم‌لر نینگ کتلاک‌لرینی کوچیریب و اوندن فایده‌لنه‌من.»
باشقه تاماندن، اوشبو گزارش ده صحبت قیلگن عیاللردن باشقه اوچ نفری، تکنالوژی اوسکونه‌لریدن آز قوللنیش‌لرینی اېته‌دی. اولر گه کوره، هوشمند موبایل دن یالغیز عایله اعضالری و قرینداش‌لری بیلن علاقه قوریش اوچون فایده‌لنه‌دیلر.
مذکور عیاللردن تمنا گه کوره: «ایکّی ییلدن بېری هوشمند موبایل دن قوللنه‌من، مین موبایل دن قین‌آنه، قین‌سینگیلیم گه قونغیراق قیلیش اوچون فایده‌لنه‌من و ېنه یالغیز عایله اعضالریم بیلن صورت گه توشه‌میز.»
تکنالوژی اوسکونه‌لریدن فایده‌لنووچی ۳۳ عیال دن تورت نفری گه کوره، فرهنگی توسیق و چېکلاولر طفیلی هوشمند موبایل دن قوللنه‌دیلر. بو چېکلاو کوپراق عایله و جمعیت تامانیدن یره‌تیلگنینی معلوم قیله‌دی، گزارش ده صحبت قیلگن اوشبو عیاللر.
تخار یشاوچیسی مرسل نینگ ایتیشیچه: «اوی ده بولگن پیتیم موبایل دن قوللنه‌من و تشقری چیققن حالده اصلا آلیب چیقمه‌ی من، چونکه باشقه‌لر یاش قیز نینگ قولیده موبایل بار اېکن دیب گپیره‌دیلر. تخار ده کوپینچه قیزلر اونشتیریلمه‌گونچه یا که تورموش قورمه‌گونچه موبایل آلالمه‌یدیلر.»
شونینگدیک، سرپل‌لیک خدیجه گه کوره: «موبایل دن قوللنیشنی اېستمه‌ی من، لېکن اونشتیریلمه‌گونچه یا که تورموش قورمه‌گونچه موبایل آلالمه‌یمیز، موبایل دن کیم قنده‌ی قوللنه‌دی اۉزی گه باغلیق دیر.»
باشقه تاماندن، تکنالوژی اوسکونه‌لریدن فایده‌لنه دیگن ۱۲ عیال نینگ ایتیشلریچه، انترنت قیمت‌لیگی و صفت‌سیزلیگی اولرنی اېریم قیینچیلیک بیلن دوچ قیله‌دی.
کابل ولایتی یشاوچیسی دیبا نینگ ایتیشیچه: «دنیا ده بولگن زمانه‌وی نرسه‌لردن حاضرگچه فایده‌لنه آلمه‌یمیز و یالغیز موبایل و کمپیوتردن قوللنه‌میز، بیراق انترنت قیمت‌لیگی باعث کوپ نرسه‌لردن فایده‌لنه آلمه‌یمیز.»
هرات ولایتی یشاوچیسی رقیه حسینی گه کوره: «هوشمند موبایل دن قوللنه‌من، حاضرگی عصر ده موبایل بارلیگی حتمی دیر و انترنت قیمت و قیمتی گه قره‌گنده ضعیف ایش بیره‌دی، دنیا نینگ باشقه مملکت‌لری گه نسبتن افغانستانده انترنت قیمتی یوقاری دیر.»
تکنالوژی اوسکونه‌لریدن قوللنه‌دیگن بیرقطار عیاللر، سایبری هجوملردن خواطر بیلدیره‌دیلر.
اوشبو عیاللردن حدیثه گه کوره: «تکنالوژی کونسه‌یین رواجلنماقده‌لیک گواهی‌میز و مخرب کیشی‌لر موبایل‌لریمیزنی حک قیلیشدن قورقه‌میز، واتس‌اپ و حتا شخصی صورت‌لریمیزدن فایده‌لنه آله‌دیلر و بو جدی خطر دیر.»
بو عیاللردن باشقه بیری زرغونه نینگ ایتیشیچه: «خواطرلر بار بعضی وقت‌لر باشقه واتس‌اپ فعال قیلیشیمنی اېسته‌یدیلر و مین اېسه دیتا و معلومات‌لریم حک بولیشیدن قورقه من.»
شو بیلن بیرگه، عیال حقوقی فعاللری و اجتماعی ایش بیلرمان‌لر نینگ ایتیشلریچه، حاضرگی عصر ده جمعیت رواجلنیشی اوچون عیاللر نینگ تکنالوژی دن قوللنیشی جدی نیاز دیر.
عیال حقوقی فعالی ثریا پیکان گه کوره: «حاضرگی کونده برچه رواجلنیش‌لر بیلیم و تکنالوژی اساسیده دیر؛ بیراق بوندن آلدین بیلیم و تکنالوژی دن فایده‌لنگن عیاللر یخشی اېدی؛ بیراق حاضر عیاللر بیلیم نعمتی‌دن محروم دیر و افغانستان کبی بیر اولکه ده خاتین قیزلر گه تعلیم حقی بیریلمسه، قنده‌ی قیلیب تکنالوژیدن قوللنیش ممکن.»
اجتماعی ایش بیلرمان شفیق‌الله انصار نینگ ایتیشیچه: «عیاللر جمعیت نینگ کتّه قسمینی تشکیل بیره‌دی. تکنالوژی دن فایده‌لنه آلسه‌لر، تعلیم و تربیه بولیمیده قیینچیلیک‌لرینی حل قیلیش‌لری ممکن؛ آز خره‌جت بیلن اۉزلرینی اۉزی تېکلش‌لری ممکن.»
برچه‌سی بیلن، سرپرست حکومت معلومات و مدنیت وزیرلیگی سۉزلاوچیسی خبیب غفران نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه، مثبت برنامه‌لرنی یولگه قوییش بیلن اسلام قاعده‌لری اساسیده جمعیتده تکنالوژی و اجتماعی ترماق‌لردن فایده‌لنیشنی تطبیق اېتیش اوچون سعی-حرکت قیلماقده‌لر.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «معلومات و مدنیت وزیرلیگی نینگ معلومات‌لری اساسیده، تکنالوژی عادی اهالی نینگ تیریکچیلیک اسلوبی اوستیگه کتّه تأثیر قیلگن؛ بیراق اۉتگن ۲۰ ییلده اسلام و افغانی کلتور رعایت قیلینمسدن تکنالوژیدن قوللـه‌نیلگن؛ لېکن حاضر معلومات و مدنیت وزیرلیگی اسلام و افغانی کلتورنی جمعیتده رواجلنتیریش برنامه و سیمنارلرنی یولگه قویگن.»
شونینگدیک، افغانستان مخابراتی خذمت‌لرنی ترتیب گه سالیش اداره (اترا) سۉزلاوچیسی جلال‌الدین شمس نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه، افغانستانده مخابراتی سیم‌کارت دن قوللنه‌دیگن ۲۵ میلیون کیشی دن ۱۳ میلیونی انترنت دن قوللنه‌دیلر؛ بیراق بو اداره ده عیاللر آتیده سیم‌کارت ثبت بولیش انیق رقمی یوق دیر.
اونگه کوره: «افغانستانده ۲۵ میلیون کیشی مخابراتی سیم‌کارت دن قوللنه‌دی و ۱۳ میلیونی انترنت دن فایده‌لنه دیلر. بیراق افغانستان کبی جامعه ده ایرکک‌لر اۉز آت‌لریده سیم‌کارت آلیب و عایله اعضالری گه بیره‌دیلر؛ شونی اوچون عیاللر آتیده قنچه‌لیک سیم‌کارت ثبت بولگنی انیق اېمس.»
حاضرگی کونده تکنالوژی اوسکونه‌لریدن فایده‌لنیش، رواجلنگن جمعیت نینگ اساسی نیازلری گه اېلنگن. افغانستانده اینیقسه عیاللر بوتوغریده تورلی قیینچیلیک و چېکلاولر بیلن دوچ دیر. سنتی کلتور، اجتماعی چېکلاولر و تعلیم دن محروم بولیش عیاللر نینگ تکنالوژی بیلن تنیشیش و اوندن فایده‌لنه آلمسلیک‌لری گه سبب بولگنی اېتیله‌دی.