سلام‌وطندار نینگ کابل ده ۳۶ ییگیت و قیز بیلن اوتکزگن صحبتی گه کوره، قیزلر ییگیتلر گه نسبتن کوپراق تنلاو حقیدن محروم دیر. اوشبو گزارش‌ده ۱۸ ییگیت و ۱۸ قیز بیلن صحبت قیلینگن که، اوچ ییگیت و ۱۴ قیز شامل اولردن ۱۷ ته‌سی عایله و سرپرست حکومت آرقه‌لی تنلاو حقی نینگ اولردن آلینگنی نی بیان قیلگنلر.
مذکور ییگیتلر نینگ ایتیشلریچه، توی قیلیش، دم آلیش، دوست تنلش، حیات کیچیریش اوچون ییر تنلش، ایش ساحه‌سی نی تنلش و تحصیلی بولیم نی تنلش حقی اولردن آلینگن دیر. بو گزارش‌ده صحبت قیلگن ییگیتلر گه کوره، عایله‌وی چیکلاو‌لر، اجتماعی قیینچیلیکلر و سرپرست حکومت آرقه‌لی یره‌تیلگن چیکلاو‌لر سبب، شخصی و اجتماعی حیاتلری نینگ تورلی بولیم‌لریده تنلاو حقی گه ایگه بولمه‌گنلر.
کابل یشاوچیسی بولمیش ۲۳ یاشر باران نینگ ایتیشیچه، کوپینچه موضوعلرده شخصی مستقل‌لیککه ایگه ایمس و توی قیلیش، دم آلیش، کییم تنلش، دوست و شو کبی باشقه اساسی حقلریده تنلاو حقی اوندن آلینگن. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «عایله‌م نینگ تنلشی کیره‌ک؛ مین اوزیم ایسته‌گنیم کبی کییم کیماق ایسته‌یمن؛ عایله‌م، قرینداشلریم و حکومت تامانیدن تهدید و ملامت بوله‌من. دوست و ییر تنلش مینی انتخابیم گه ایمس و مینی انسانی حقیم تلف بولگن.»
شونده‌ی بیرحالده، تنلاو حقی نی قولدن بیرگن قیزلر نینگ ایتیشلریچه، کیله‌جک‌ده هم انتخاب حقیدن محروم بولیب و ایستمه‌ی توی قیلیش گه مجبورلر.
کابل نینگ چهارقلعه‌ی وزیرآباد منطقه یشاوچیسی بولمیش ۱۸ یاشر فرشته نینگ ایتیشیچه، قیز بولگنی سبب کوپینچه بولیم‌لر بیلن حیاتی‌ده تنلاو حقی اوندن آلینگن دیر.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، اوقووچیلیک دورینی بیتیریب و قیزلر تحصیلی تقیق‌لنگنی بیلن تحصیل حقی گه قول تاپه آلمه‌گن. «حاضرگچه توی قیلمه‌گن‌مین، توی قیلگنیم صورت‌ده، عایله‌م نینگ ایسته‌گی اساسیده بولیشی کیره‌ک؛ سید‌میز و اقاربیمیز‌ده رواج بار که سید بولمه‌گن بیر کیشی بیلن توی قیله آلمه‌یمیز. تحصیلیم نی دوام بیره آلمه‌یمن، چونکه حکومت رخصت بیرمه‌یدی. حاضر آزاد‌لیگیمیز بولمه‌گن بیر شرایط دیر.»
بو گزارش‌ده صحبت قیلینگن ۱۸ ییگیت‌دن تورت ته‌سی نینگ ایتیشلریچه، دوست، دم آلیش، ایش و حیات کیچیری ییر نی تنلش اوچون هیچ قنده‌ی انتخاب حقی گه ایگه ایمسلر.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
کابل نینگ ۱۱-ناحیه یشاوچیسی و ۲۸ یاشر صمد نینگ ایتیشیچه، کته بولگنی بیلن؛ لیکن عایله‌سی کوپینچه مورد‌ده اوندن تنلاو حقی نی آلگنلر. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «مملکت‌دن تشقی گه کیتیش و باشقه بعضی موضوعلرده عایله‌م نینگ رخصت بیریشی کیره‌ک؛ ایش یا-ده تجارت حقی گه ایگه ایمس‌مین؛ چونکه عایله‌م رخصت بیرمه‌یدی.»
باشقه بیر تاماندن، بو گزارش‌ده ۱۹ یاش جمله‌دن تورت قیز و ۱۵ ییگیت، اولردن تنلاو حقی آلینمه‌گنی نی بیان قیلیب و ایتیشلریچه، انتخاب‌لری گه تیگیشلی عایله‌لری آرقه‌لی هیچ قنده‌ی توسقین‌لیک یوق؛ لیکن سرپرست حکومت آرقه‌لی یره‌تیلگن چیکلاو‌لر سبب کوپینچه مورد‌ده تنلش حقی گه ایگه بولمه‌گنلر.
عایله‌سی آرقه‌لی تنلاو حقی چیکلنمه‌گن بنفشه محمدی نینگ ایتیشیچه: «فکرمچه حاضرگی شرایط‌ده هیچ قنده تنلاو حقی گه ایگه ایمس‌میز؛ تحصیل، کییم کییش، دم آلیش و دوست تاپیش حقی گه ایگه ایمس‌میز. مینی تحصیل قیلیش گه حقیم یوق. اختصاص بیریلگن ییرلر هم ایرککلر گه تیگیشلی.»
عایله‌سی آرقه‌لی تنلاو حقی گه ایگه بولگنلردن حریر نینگ ایتیشیچه: «عایله‌م تنلاو خصوصیده بیراز حق بیرگن؛ تورموش اورتاق نی تنلش حقی گه ایگه‌مین؛ بیر قطار مورد‌لرده عایله‌م آرقه‌لی توسقین‌لیک یوق؛ لیکن توزوم اوزگرگنی اوچون تحصیل و کییم کییش حقی گه ایگه ایمس‌میز. مملکت وضعیتی اوچون بیر قطار موضوعلرده انتخاب حقی گه ایگه ایمس‌میز.»
مذکور ییگیتلر نینگ ایتیشلریچه، عایله‌لری آرقه‌لی اولر گه هیچ قنده‌ی چیکلاو یره‌تیلمه‌گن و اولر نینگ مقصدلری و ایسته‌کلری گه دایم حرمت قیلینگن.
کابل یشاوچیسی‌لریدن سیدمحب‌الله حسینی نینگ ایتیشیچه: «انتخاب حقی گه ایگه‌مین؛ جبری ایمس؛ شخصی مستقل‌لیککه ایگه‌مین. دوست قسمتی ایسه عایله‌م نینگ شرایطی نی نظر گه آلیشیم کیره‌ک.»
شونینگدیک کابل یشاوچیلریدن باشقه بیری ابوذر حسین نینگ ایتیشیچه: «مینیم عایله‌م‌ده دایم مصلحت اساسیده قرارلر آلینگن و اوزیم گه تیگیشلی بولگن موضوع گه هم آته‌م و آنه‌م قراریم گه اهمیت بیرگن؛ کوپینچه مورد‌ده انتخاب حقی گه ایگه بولگن‌مین.»
عیال حقوقی فعاللری انتخاب حقی گه ایگه بولمه‌گنلر سانی کوپلیگی گه توجه قیلیب و ایتیشلریچه، عیاللر گه یره‌تیلگن چیکلاو‌لر و عایله‌لر آره‌سیده ناتوغری عنعنه‌لر بارلیگی سبب، قیزلر حیات‌لریده‌گی کوپینچه مورد‌ده انتخاب حقیدن محروم بولگنلر.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
عیال حقوقی فعالی زینب رضایی نینگ ایتیشیچه: «اهالی بیزلر فرهنگی دیب فکر قیله‌دی و قدیم‌دن رواج دیر که عایله تامانیدن تورموش اورتاق انتخاب قیلینه‌دی؛ کییم، یانده‌شوو طریقه‌سی و حتا درس اوقیش عایله آرقه‌لی دیر. حاضرگی شرایط‌ده چیکلاو‌لر کوپه‌یگن و بو خواطرلنتیرووچی دیر و بو حتا قیزلر نینگ قاچیشی و اوزینی اولدیریشی گه سبب بوله‌دی.»
شونده‌ی بیرحالده، اجتماعی مسئله‌لر بیلرمان و روان‌شناسلر تنلاو حقی گه ایگه بولیش نی ییگیت نینگ اساسی نیازلریدن بیلیب و ایتیشلریچه، بو حق نینگ اولردن آلیش ییگیتلر آره‌سیده روحی قیینچیلیکلر نینگ اورته گه چیقیشی گه سبب بولیب و اجتماعی ترقیات گه زیان ییتیشتیره‌دی.
اجتماعی مسئله‌لر بیلرمانی ضیا نیکزاد نینگ ایتیشلریچه، قیز و ییگیت‌دن تنلاو حقی نی آلیش اولر نینگ شخصی و احتماعی حیاتی اوچون خوفلی عاقبت گه ایگه بولیشی ممکن. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «حاضرگی نسل نینگ اساسی نیازی دیر که اولر گه آزاد‌لیک بیریلسه و اولری حیاتلری نینگ یولی و حیاتلری طریقه‌سی انتخاب قیلسه‌لر. حقی گه ایگه بولیش حیات نینگ اساسی دیر.»
شونینگدیک روان‌شناسلردن یلدا وحیدی نینگ ایتیشیچه: «باله‌لر گه چیکلاو یره‌تیش منطقی بیر ایش ایمس؛ چونکه انسان نینگ روحی گه سلبی تاثیر قویه‌دی و حتا انسان نینگ گمراه بولیشی گه سبب بوله‌دی.»
بو بیلن بیرگه، سرپرست حکومت نینگ امر بالمعروف و نهی عن‌المنکر وزیرلیگی سوزلاوچیسی عبدالغفار فاروق نینگ ایتیشیچه، اوشبو وزیرلیک تنلاو حقی گه حرمت قایل بولیش فایده‌سی خصوصیده آگاهی‌لیک برنامه‌لر نی یولگه قوییب و بو توغریده، اوتگن اوچ ییل‌ده عیاللر برابریده‌گی ۴۷۴۰ زوره‌وانلیک دوسیه نی حل قیلیب و عیاللر نینگ جبری شکلده تورموش گه چیقریلیش ۴۸۹۰ مورد نینگ آلدی نی آلالگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «بو توغریده کوپ ایشلر نی انجام بیریب و اهالی گه آگاهی‌لیک بیرگن‌میز. عیاللر برابریده قریب ۴۷۴۰ زوره‌وانلیک قضیه نی حل قیلیب و جبری شکله تورموش گه چیقریلیش قریب ۴۸۹۰ مورد نینگ آلدی آلینگن.»
بوگون‌لیک کونده رواجلنگن هر بیر جمعیت ده هر بیر کیشی تنلاو حقی گه ایگه، لیکن افغانستان ده کوپینچه کیشی اینیقسه قیزلر نینگ بو حقی، عایله‌لر و عمومی نهادلر تامانیدن آلینه‌دی.
