زمانی که تحصیل دختران در دانشگاه منع شد، سال چهارم دانشجوییاش را در رشتهی حقوق میگذراند؛ سالی که پایان یافت، اما تحصیل او در دانشگاه به پایان نرسید. حالا خیال تدریس در دانشگاه را کنار گذاشته و جای کتاب با متر و قیچی سروکار دارد؛ دختری که در جدال با آرزوها و واقعیتها، راه تازهای را برای دوام زندگیاش برگزیده است.
یافتههای سلاموطندار از گفتوگو با دهها جوان در ولایتهای مختلف، نشان میدهد که گرایش تحصیلی جوانان، بیشتر به چند رشتهی مشخص محدود شده است. آنها، دلیل انتخاب این رشتهها را فراهمبودن فرصتهای شغلی، چشمانداز رشد و آیندهی کاری روشن، عنوان کرده اند. بیشتر گفتوگوشوندگان در این گزارش، ترجیح داده اند در رشتههای کمپیوترساینس، پزشکی و اقتصاد تحصیل کنند.
حدود ۳۵۰ دانشجوی افغان برای ادامهی تحصیل در دانشگاهای پاکستان در رشتههای گوناگون، وارد این کشور شدند.
روزنامهی «دان» پاکستان، امروز (شنبه، ۱۴ سرطان)، گزارش داده که این دانشجویان در چارچوب بورسهای «علامه محمد اقبال» که از سوی کمیسیون تحصیلات عالی پاکستان برای دانشجویان افغان فراهم شده، به پاکستان آمده اند.
بر اساس گزارش، در سپتمبر سال روان، ۵۰ دانشجوی دکترا و ۱۰۰ دانشجوی دورهی کارشناسی ارشد نیز وارد پاکستان خواهد شد.
گفتوگوی سلاموطندار با ۲۱ جوان شامل ۱۱ دختر و ۱۰ پسر، نشان میدهد که نوع نگاه خانوادهها به هدفها و انتخابهای فرزندان شان، تأثیر عمیق روی انگیزه و توانایی آنان داشته و گاهی دستیابی جوانان به آرزوهای شان را ناممکن کرده است.
این خانوادهها، میگویند که برای جبران بازماندن دختران شان از آموزش، آنان را به مدرسههای دینی، مرکزهای آموزشی آنلاین، صنفهای خانگی و حتا به بیرون از کشور، فرستاده اند. در این گزارش با ۲۳ خانواده و ۱۹ دختر بازمانده از آموزش، گفتوگو شده است که تمامی خانوادهها و دختران راههای بدیل آموزشی را انتخاب کرده اند.
همزمان با روز جهانی افراد دارای معلولیت، شماری از این افراد با شکایت از رفتار تبعیضآمیز در جامعه و دسترسینداشتن به فرصتهای آموزشی و شغلی، از حکومت سرپرست میخواهند که به آنها خدمات نخستین زندگی را فراهم کند.
در میان تحولات گسترده و سرنوشتساز افغانستان که اقشار مختلف جامعه را زیر تأثیر قرار داده و در سرزمینی که آرزوها زیر بار سنگین تحولات خموش شده است، داستان چهار جوان برجسته شکل میگیرد. آنها، با فکر باز و دلهای پر از امید به نبرد نابرابر روزگار کشیده شده اند.
سلاموطندار برای بررسی نقش فراگیری حرفه در زندگی جوانان تحصیلکرده، گفتوگویی را با ۳۴ جوان در شماری از ولایتها انجام داده که نتیجهی آن نشان میدهد جوانانی که افزون بر تحصیل حرفهای را نیز فرا گرفته اند، در زندگی شان موفق و از اقتصاد پایدارتری برخودار اند.
یافتههای نظرسنجی سلام وطندار از ۱۱۲ جوان در ولایتهای گوناگون نشان میدهد که از میان آنان ۳۱،۲ درصد بیکار اند، ۲۳،۳ دصد خلاف رشته و ۴۵،۵ دیگر هم در بخشهای مربوط به رشتههای تحصیلی شان کار میکنند.
سلاموطندار برای بررسی میزان بازماندگی آموزشی-تحصیلی در میان جوانان و دلیلهای آن، مؤثربودن تحصیل در جامعه، پیامدهای ترک تحصیل در جامعه و میزان رضایت جوانان تحصیلکرده از تحصیل شان، سرویای را در کابل راهاندازی کرده که در آن، از ۳۲۰ جوان پاسخ گرفته شده است. در این سروی، از میان ۳۲۰ تن ۶۳ تن که ۱۹.۷ درصد میشود، زنان استند.
سلاموطندار برای بررسی میزان بازماندگی آموزشی-تحصیلی در میان جوانان و دلیلهای آن، مؤثربودن تحصیل، پیامدهای ترک تحصیل در جامعه و میزان رضایت جوانان تحصیلکرده از تحصیل شان، سرویای را در کابل راهاندازی کرده که در آن، از ۳۲۰ جوانان پاسخ گرفته شده است. در این سروی، از میان ۳۲۰ تن ۶۳ تن که ۱۹.۷ درصد میشود، زنان استند.
محدودیتهای آموزشی و کاری بر زنان در نزدیک به سه سال گذشته، سبب شده که آنها برای حضور دوباره در اجتماع و داشتن خودکفایی، به کار در بخشهای مختلف رو آورند. در این گزارش، با ۲۳ زن در پنج ولایت گفتوگو شده که پس از رویکارآمدن حکومت سرپرست، به کارکردن در بخشهای صنعت و تجارت، خیاطی، کشاورزی و مالداری، رو آورده اند.
سال دوم حاکمیت امارت اسلامی نیز در ادامهی سال نخست آن، برای زنان پر از دستورهای محدودکنندهی حقوق اجتماعی شان بود؛ حقوقی که بیشتر از دو دهه با آن زندگی کرده و آن را ازدستندادنی میپنداشتند. در سالی که گذشت، زنان و دختران حق تحصیل، کار در سازمانهای بینالمللی، حق تفریح، ورزش و شمارd دیگر از حقوق شان را از دست دادند.
زندگی، همواره دشواریها و جهانی از فرصتها را در برابر آدمی قرار میدهد و به ما میگذارد که در میان انبوهی از انتخابها، راه مان را پیدا کنیم و به پیش بخزیم؛ خزیدنهایی که گاهی با خارهای زیادی روبهرو میشود و در نیمهراه از ادامه وامیدارد مان؛ اما هستند کسانی که این خارهای ضمخت را نادیده گرفته و از هر زخمی که میخورند، گلی میرویانند. یکی از این افراد، مهناز -نام مستعار- است؛ دختری که باید برای درآوردن نان و نمکی برای گذران شبوروز خانواده، دستی روی دست پدرش باشد و نگذارد که جنسیتش، حس کمداشتن را به او تحمیل کند
مدینه یوسفزاده، باشندهی کابل که پیش از بازداشتهشدن دانشجویان دختر از ادامهی تحصیل، سال سومش را در دانشکدهی خبرنگاری دانشگاه کابل سپری میکرد، میگوید که برای این که بیکار نماند از سوی خانوادهاش به تحصیل در رشتهی قابلگی مجبور شده است. «پدرومادرم مرا مجبور کردند که قابلگی بخوانم؛ ولی این کار، شروع به خاکسپاری آرزوهایم است. برای این که بیکار نباشم، میخواهم یک قابله شوم؛ ولی هر زمانی که محدودیتها تمام شد، دوباره ژورنالیزم میخوانم.»
عبدالباقی حقانی که روز گذشته از سوی گروه طالبان بهعنوان سرپرست جدید وزارت تحصیلات عالی تعیین شد، امروز در نشستی در کابل دربارۀ برنامههایش در این وزارت وضاحت داد. او میگوید که بهمیانآوردن فضای امن تحصیلی برای دانشجویان در اولویت کارش قرار دارد و تلاش میکند با استفاده از امکانات موجود، دانشگاههای کشور را …
