یافته‌های سلام‌وطندار از نظرسنجی ۵۳۰ زن در شش ولایت افغانستان نشان می‌دهد که ۶۱.۱ درصد این زنان و دختران بیشتر از داشتن حق انتخاب در بخش‌های مختلف زندگی محروم می‌شوند و ۳۸.۹ درصد دیگر بیشتر از این حق از سوی خانواده‌های شان برخوردار بوده اند.
این نظرسنجی در ولایت‌های کابل، تخار، بامیان، فاریاب، لوگر و کندز راه‌اندازی شده که کابل با ۸۴ درصد بیش‌ترین شمار اشتراک‌کننده و فاریاب با ۱.۳ درصد، کم‌ترین شمار اشتراک‌کننده را داشته است.
اشتراک‌کنندگان این سروی در رده‌های مختلف سنی قرار داشته اند که بیش‌ترین رده‌ی سنی آن را زنان میان ۲۰ تا ۲۵ سال تشکیل می‌دهد که این رده ۴۹.۲ درصد مجموع زنان سروی‌شده را شامل می‌شود.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
در این نظرسنجی حق انتخاب زنان در چهارچوب خانه و خانواده‌هایی به بررسی گرفته شده که میزان نقش آنان در گزینش همسر، روند آموزش، تصمیم‌های خانوادگی، سرگرمی‌های روزانه، پوشاک و مکان بودباش بررسی شده است.
۵۶.۲ درصد این زنان در باره‌ی حق انتخاب همسر، ۵۶.۹ درصد در باره‌ی انتخاب‌های روزانه در خانه‌ی شان ، ۳۹.۹ درصد در باره‌ی روند آموزش شان، ۴۱.۱ درصد در باره‌ی پوشاک شان، ۴۷.۸ درصد در باره‌ی مصروفیت‌های روزانه‌ی شان، ۶۳.۱ درصد در باره‌ی تصمیم‌های خانوادگی شان، ۴۷.۸ درصد در باره‌ی مکان زندگی شان و در نهایت ۶۱.۲ درصد هم در باره‌ی تفریح خود گفته اند که بیشتر این حق از آنان سلب می‌شود.
خدیجه، باشنده‌ی کابل که از داشتن حق انتخاب بیشتر محروم شده است، در این باره می‌گوید: «خودم رشته‌ی ژورنالیزم و ارتباطات را خیلی دوست داشتم؛ اما نظر به مشکلاتی که در جامعه و فامیل وجود داشت، به مه اجازه داده نشد که ژورنالیزم بخوانم؛ چون گفته می‌شود در این شرایط یک خانم نمی‌تواند در رسانه کار کند و من مجبور شدم خلاف علاقه درس بخوانم.»
شیرین، باشنده‌ی تخار که از داشتن حق انتخاب بیشتر محروم شده است، نیز در این باره می‌گوید: «شش سال از عروسی‌ام می‌شود؛ وقتی که مرا به شوهر می‌دادند، از من پرسان نکردند؛ من می‌خواستم درس بخوانم و با یک شخص باسواد عروسی کنم. از پدرها خواهش می‌کنم در زمان ازدواج از دختران شان نظر بگیرند تا زندگی شان خوب باشد.»
کارشناسان مسائل اجتماعی و روان‌شناسان، حق انتخاب را از حقوق انسانی زنان می‌دانند و می‌گویند که گرفتن حق انتخاب از زنان، سبب ایجاد پیامدهای ناگوار در تمامی جامعه می‌شود.
احمدراشد صدیقی، کارشناس مسائل اجتماعی، می‌گوید: «هر قدر که مردان حق انتخاب دارند، زنان هم باید داشته باشند. اگر زنان در امور زندگی انتخاب نداشته باشند، پیامدهای منفی دارد؛ مثلاً یک زن در انتخاب شوهر درست انتخاب نداشته باشد، منجر به طلاق می‌شود که طلاق بدترین پدیده است. اگر ما به آن‌ها حق و حقوق ندهیم، به این معنا است که بر آنان یک موضوع را تحمیل می‌کنیم.»
نظامی عزیز، روان‌شناس، می‌گوید: «وقتی که یک بانو حق انتخاب نداشته باشد، حس ضعف و ناتوانی می‌کند که حق نداریم و یک کسی دیگر به جای من تصمیم می‌گیرد. دوم، جایگاه خود را در بین خانواده و جامعه را از دست می‌دهد و حس ضعیف‌بودن را همیشه با خود تکرار می‌کند.»
به باور فعالان حقوق زن، زن به عنوان یک انسان در جامعه حق انتخاب دارد و باید به انتخاب آنان احترام گذاشته شود.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
یلدا عزیزی، فعال حقوق زن، می‌گوید: «زن هم به جمله‌ی انسان آفریده شده، انسان است. زن به این آفریده نشده که حق خواستن نداشته باشد یا چیزهایی که می‌خواهد، برآورده نشود. هر زن خواسته‌هایی دارد از هر نگاه؛ مثال در خانه‌ی شوهرش حق نفقه، حق زندگی، حق آزادی که از طرف خانواده‌ی شوهرش باید برش داده شود و در ضمن یک دختر حق تحصیل، حق کار، حق شغل و پیشه دارد و باید تمام خواسته‌های زن داده شود.»
با این حال، عبدالغفار فاروق، سخن‌گوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر، با ارسال پیام متنی به سلام‌وطندار می‌گوید: «تا زمانی که مانع شرعی وجود نداشته باشد، زنان صاحب اختیار هستند و در صورت بروز مشکلات، وزارت امر به معروف و نهی از منکر توصیه‌های لازم را به مردم می‌داشته باشد.»
گفتنی است که زنان در افغانستان در بیشتر موارد زندگی شان در حالی حق انتخاب را ندارند که پس از تغییر نظام سیاسی، در بیشتر از ۶۶ مورد بر آنان محدودیت وضع شده است.
