معصومه، کارگر ۴۰ساله‌ی یکی از کشت‌زارهای زعفران در هرات، با صدای پر از درد و حسرتی در دل‌مانده، می‌گوید که سفره‌ی خالی و گرسنگی کودکانش او را وا داشته است تا از آغاز روز تا شام در یکی از کشت‌زارهای زعفران در برابر مزد ناچیز کار کند.
این بانوی کارگر، سال‌هاست مانند هزاران زن دیگر در هرات با فشار کار کنار می‌آید و در بدل پاک‌کردن هر کیلوگرام زعفران، ۵۰ افغانی مزد می‌گیرد. بانو معصومه باور دارد که جداکردن گل از گل‌برگ کار آسانی نیست و از صبح تا شام فقط سه تا چهار کیلوگرام زعفران پاک می‌کند.
او به سلام‌وطندار می‌گوید: «فایده‌ای به ما ندارد؛ کیلوگرام ۵۰ افغانی پاک می‌کنیم؛ از صبح تا عصر آن جا نشسته‌ایم، جگر ما کنده است (فشار کار زیاد است). اگر کم شود، باز از آن ۵۰ افغانی کم می‌کنند. وظیفه‌ی دیگری ما نداریم؛ مجبوریم کار کنیم.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
در سوی دیگر، علی‌زایی، دیگر باشنده‌ی هرات، همانند معصومه با شکایت از حجم و سنگینی کار زعفران می‌گوید که ۲۰ سال می‌شود کارگر روزمزد زعفران است و مزد بخورونمیر به دست می‌آورد. او از نهادهای هم‌کار و مسئولان محلی می‌خواهد که به مشکلات شان رسیدگی کنند.
علی‌زایی، می‌افزاید: «بخش بازاریابی، مشکلات بازار هم از شرکت‌ها شروع تا دهقان‌ها و همه‌ی ما مشکلات خود را داریم. این‌ها مواردی هستند که هم دولت و هم مؤسسه‌های خارجی همکاری کنند و ریاست زراعت فقط کارهایی که توان شان است را در اختیار شرکت‌ها و دهقان‌ها گذاشتند؛ ولی این هم‌کاری‌های شان کافی نیست؛ ما مشکلات زیادتری داریم.»
در همین حال، محمدابراهیم عادل، رییس اتحادیه‌ی زعفران‌کاران هرات، می‌گوید که کشاورزان بسیاری به کشت زعفران رو آورده اند و هر روز بهای جهانی این محصول نیز بیشتر می‌شود. او می‌افزاید که سال گذشته در هرات ۲۱ تُن زعفران تولید شده است.
رییس اتحادیه‌ی زعفران‌کاران هرات، تأکید می‌کند: «کشت زعفران در افغانستان بهبود و گسترش یافته؛ به خاطر این که قیمت آن در افغانستان بسیار بالا است. دهقان‌ها و تولیدکنندگان ما بسیار علاقه پیدا کرده اند؛ چون بهای یک کیلوگرام زعفران به ۱۲۵ هزار افغانی رسیده است و دهقان‌ها به کشت آن رو آورده اند.»
رییس اتحادیه‌ی زعفران‌کاران هرات در حالی از افزایش بهای زعفران در بازار سخن می‌‌زند که کارگران زعفران از اندک‌بودن مزد روزانه‌ی شان شکایت دارند.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
در عین حال، مسئولان محلی در هرات، از افزایش کشت زعفران سخن می‌زنند و می‌گویند که بیشتر از ۷۵۰۰ هکتار زمین در این ولایت زعفران کشت می‌شود و ۲۰ هزار خانواده به گونه‌ی مستقیم و غیرمستقیم در تولید زعفران مصروفیت دارند. این مسئولان در پیوند به مزد کارگران کارخانه‌ها و کشت‌زارهای زعفران، بی‌طرفی اختیار می‌کنند و باور دارند که هر کارگر به اندازه‌ی زحمتش، معاش دریافت می‌کند.
محمدنسیم سحر، آمر امور زراعتی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری هرات، می‌گوید: «این حرف را ما نه تأیید کرده می‌توانیم و نه رد؛ هر کس به اندازه‌ی زحمت خود فایده می‌برد؛ بازار به هر کسی معلوم است؛ اکنون بازار به ۱۲۰ هزار تا ۱۳۰ هزار افغانی است و هم کشاورز و هم تاجر فایده‌ی خود را می‌برد و ریاست زراعت تلاش دارد از شروع از کشت تا برداشت همواره ریاست زراعت هم‌راه آنان هم‌کار است.»
بر بنیاد گفته‌های شماری از زعفران‌کاران در هرات، برخی از بازرگانان و صنعت‌کاران از مجبوریت فقر اقتصادی کارگران روزمزد استفاده می‌کنند و در برابر کار سنگین و طاقت‌فرسا، مزد اندک به آن‌ها می‌دهند.
