منظرۀ شلوغ اماکن عمومی و بازارهای خریدوفروش در آستانۀ عید قربان و دید و بازدید مردم، در اذهان بسیاری تداعیکنندۀ جهش ویروس کرونا، اوجگیری بیماری و تکرار تراژدی پس از عید فطر است.
شکستن خودخواستۀ قرنطینه در آستانۀ عید فطر، از سرگیری مراودات اجتماعی و بیتوجهی به دستورات بهداشتی، سبب گشت تا میزان ابتلا به بیماری کرونا افزایش یابد و مردم و مسئولان دچار آشفتهگی شوند.
سیستم درمانی افغانستان بهگونۀ مقطعی، توان پاسخگویی به حجم وسیع بیماران و مراجعان را از دست داد و بر بنیاد آمارهای وزارت صحت، پس از اوجگیری کرونا، این بیماری جان ۱۲۸۴ تن را گرفته است. این همه سوای مرگهای بسیاریست که به دلیل شرم اجتماعی، با پوشش سکته، فشار خون، دیابت/ شکر و حتا رویدادهای ترافیکی اعلام شدند و همچنان جنازههایی که در نیمهشب و پنهانی در خاک دفن گردیدند؛ سناریویی که بازگشت آن محتمل به نظر میرسد.
مردم چه میگویند؟
چرا مردم با درنظرداشت وضعیت اضطراری در جهان، دست از سنتها بر نمیدارند و دستورات پزشکی را رعایت نمیکنند.
عاطفه غفوری، از باشندهگان ولایت هرات میگوید، با چنگ و دندان و احتیاط بسیار توانسته است اعضای مسنتر خانواده از جمله پدر و مادرش را از بیماری در امان نگهدارد، اما بیاحتیاطی مردم در ایام عید، بار این زحمت را بر او و خانوادهاش بیشتر کرده است.
عاطفه میگوید: «تا کنون به ویروس کرونا مبتلا نشدهام و دلیل آن عدم اشتراکم در مهمانیها، فاتحهداریها و نرفتن به شهر و بازارها بوده است.»
وحید محمدی، تجربۀ تلخی از دیدوبازدید در روزهای عید دارد. او میگوید، با اینکه از خطر ویروس کرونا میدانستهاند، اما سنتها و پافشاری اعضای خانواده بر دیدوبازدیدها سبب شد تا آنان روزهای سختی را تجربه کنند. به گفته محمدی، او و اعضای خانوادهاش به کرونا مبتلا و به سختی مداوا شدند. او نگران است که مبادا اتفاق عید گذشته تکرار شود و مردمان زیادی جانهایشان را از دست بدهند.
سرگذشت سایر کشورها نشان میدهد که پس از شکسته شدن قرنطینه و بازگشت به زندهگی عادی، ویروس کرونا بار دیگر جهش یافته و سطح ابتلا و تلفات ناشی از این بیماری برای بار دوم شدت گرفته و بدتر از پیش بوده است؛ طوری که در شبانهروز گذشته این بیماری ۱۴۵۳ تن را در آمریکا به کام مرگ فرستاد. این نخستینبار پس از بیستوهفتم ماه می است که بیشترین آمار جانباختهگان بیماری کووید نوزده در یک شبانهروز در این کشور به ثبت میرسد.
تدروس آدهانوم، رئیس سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است، کشورهایی که قرنطینه را کنار گذاشتهاند، شاهد بازگشت مجدد و قویتر بیماری هستند و علتاش شکستن یکبارهگی و نادرست قرنطینه است. سخنگوی این سازمان نیز به تازهگی اعلام کرده است که جهان هنوز در موج اول همهگیری قرار دارد.
با دوام بیباکانۀ مراودات اجتماعی در ایام عید، معلوم نیست کرونا کی و کدام یک از ما را میبرد. اگر پیش از این علتهای مرگ، ایست قلبی، سلولهای سرطانی، رویدادهای ترافیکی و سکتههای مغزی عنوان میشد، اما حالا ویروس کرونا در ششهای افراد جا خوش کرده و با اندک غفلت جان بسیاریها را خواهد گرفت.