ساعت از ۱۲:۰۰ گذشته است و گرمای آفتاب آدمی را اذیت می‌کند. در جاده‌ی شفاخانه‌ی ملکی شهر پلخمری، مرکز بغلان، کودکان سرگرم کار اند و ناگهان، کودکی که ۱۱-۱۲ ساله می‌نماید، صدا می‌زند که «آیسکریم پیمان بگیرید، پیمان!». او خودش را رضوان معرفی می‌کند و می‌گوید که برای تأمین نیازهای خانواده‌ی هفت‌نفره‌اش، ناچار شده است به جاده بیاید و آیسکریم بفروشد. رضوان، می‌گوید: «روز ۱۰۰ تا ۱۵۰ افغانی کار می‌کنم، درس نمی‌خوانم؛ چون در غم خانه هستم.»
رضوان، برای علاقه‌ای که به آموختن دارد، می‌گوید دوست دارد در یکی از مستری‌خانه‌ها یا جای دیگری کار نیمه‌روزه بیابد و بتواند نیم روز را به مکتب برود؛ اما وضعیت بدی که او و خانواده‌اش در آن گیر کرده اند، سبب شده که به این خواست کوچک اما مهمش نرسد. رضوان می‌گوید که آرزو دارد روزی پزشک شود؛ اما دوربودن از درس و مکتب، این آرزو را نیز انگار برایش دست‌نیافتنی کرده است. او، با اشاره به سختی‌هایی که در خانه با آن گرفتار است، می‌افزاید: «در خانه گاهی نان هم نمی‌باشد و پدرم غال‌مغالش می‌برآید که چه می‌کنی در خانه، برو کار کن. در آینده داکتر یا یگان چیز بالا شوی خوب است. روزگار که این قسم باشد، نمی‌شود. یگان دفعه به زور روانم می‌کنند.»
سلام‌وطندار را در تویتر دنبال کنید
ناتوانی اقتصادی خانواده‌ها در بغلان، کودکان زیادی را در وضعیت مشابه رضوان قرار داده است. نازک‌میر ۱۲ساله که با کراچی دستی‌اش در جاده‌های شهر پلخمری دنبال کار می‌گردد، می‌گوید که پدر سال‌خورده‌اش نمی‌تواند کار کند و او، تنها نان‌آور خانواده‌ی شش‌نفره‌اش است. نازک‌میر اما خوش‌شانس‌تر از رضوان است؛ زیرا به مکتب می‌رود و پس از پایان درس، کارش را آغاز می‌کند. او می‌گوید: «کلان خانه خودم هستم و پدرم موی‌سفید است، کار نمی‌کند. کراچی‌رانی می‌کنم. ساعت پنج مکتب می‌روم و ساعت نُه این جا می‌آیم و تا نماز شام کار می‌کنم. دوست دارم درس بخوانم و داکتر شوم. چه کنیم که در خانه چیزی پیدا نمی‌شود. بی‌پولی و غریبی است.»
آگاهان مسائل اقتصادی، می‌گویند که عامل‌های اجتماعی و فقر اقتصادی از مهم‌ترین دلیل‌های روآوردن کودکان به کارهای شاق است.
رفیع محمدی، کارشناس مسائل اقتصادی، می‌گوید: «در حال حاضر در افغانستان عاملی که برای رجوع اطفال خیلی تأثیرگذار شده، عامل اقتصادی است. بیشتر خانواده‌ها نمی‌توانند به صورت کافی درآمد داشته باشند و امرار معیشت کنند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
مسئولان ریاست کار و امور اجتماعی بغلان، می‌گویند که برای کودکان کار در این ولایت، یک مرکز آموزشی را ایجاد کرده اند و تلاش دارند کودکان را جمع‌آوری و برای شان زمینه‌ی آموزش را فراهم کنند. به گفته‌ی آن‌ها، صندوق پشتیبانی از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)، برای ایجاد مرکز آموزشی ویژه‌ی کودکان کار در بغلان، ۵۰۰ هزار افغانی کمک کرده است.
بر اساس آمار ریاست کار و امور اجتماعی بغلان، نزدیک به ۱۴ هزار کودک در این ولایت سرگرم انجام کارهای شاق اند.
