از دو روز به این‌سو، طوماری در صفحات اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که در آن ارگ ریاست‌جمهوری از موسسات تحصیلات عالی کشور خواسته است که پس از این در نوشتن پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد، از «ادبیات اصیل افغانی» استفاده شود. این درخواست ارگ با واکنش تند زبان‌شناسان و کارشناسان زبان و ادبیات فارسی روبه‌رو شد.

پیش‌ از این نیز حذف زبان فارسی از تابلوها و قرار گرفتن زبان فارسی به عنوان زبان خارجی در پایگاه اطلاعات اداره شناس‌نامه‌های برقی جنجال‌برانگیز شده بود.

کاوه جبران، استاد دانشگاه می‌گوید، «ادبیات اصیل افغانی» مقولۀ تصادفی نیست، بلکه از زمان سردارمحمدداوودخان آغاز شده است. او در یادداشتی نوشته است که در دوران حکومت امان‌الله خان، تشخیص شد که زبان فارسی مانع رشد ادبیات اصیل افغانی یا همان زبان «پشتو» می‌شود و باید سرکوب شود، اما سرکوب نتیجه نداد.

او نوشته است: «محمد داوود خان، شماری از زبان‌شناسان شوروی وقت را دعوت کرد تا راه‌های جای‌گزینی پشتو را به جای فارسی بسنجند. این دانش‌مندان پیش‌نهاد کردند تا در زبان فارسی ماین بکارد، به این معنا که در هر جمله‌ی فارسی، بین دو تا چند واژه‌ پشتو را زیر نام مصطلحات ملی وارد کند.»

آقای جبران در ادامه نگاشته است: «داوودخان به وزارت فرهنگ نامه فرستاد تا اعضای دولت از واژه‌های فارسی مانند «بانو» و «دانشگاه» استفاده نکنند.

او در ادامه افزوده است که این سنت را داوود خان به جا گذاشت و تا هنوز هم ادامه دارد. او گفته است که این تجربه در آسیای میانه برای از میان برداشتن فارسی از طرف روس‌ها نتیجه داده بود.

فردین بختیاری، استاد دانشگاه و یکی از کاربران شبکۀ فیس‌بوک در صفحه‌اش نوشته است که طرح استفاده از «ادبیات اصیل افغانی» مانند طرح برداشتن واژه‌های دانشگاه و دانش‌جو، زمینۀ مداخله حکام را در زمینه‌های علمی و پژوهشی فراهم می‌کند.

مکتوبی که از نشانی ارگ به بیرون درز کرده است، در حالی به استفاده از «ادبیات اصیل فارسی» تأکید دارد که در آن جز یک واژه اصیل افغانی، متباقی از دیگر زبان‌هاست.

محمد عارف منصوری، یکی دیگر از کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته است که در این مکتوب، از ۷۱ واژۀ که استفاده شده، ۶۲ مورد آن خارجی است. آقای منصوری نوشته است که پنجاه واژۀ عربی، پنج واژۀ انگلیسی، شش واژۀ پهلوی و یک واژۀ یونانی در این مکتوب استفاده شده است.

به گفتۀ آقای منصوری، در این مکتوب فقط ۹ واژه از زبان‌های داخلی استفاده شده است که ۸ واژۀ آن فارسی و یک واژۀ آن پشتو که واژۀ «پوهنتون» است.

حضرت وهریز، بنیان گذار ویب‌سایت گهواره و استاد زبان می‌گوید، دامن زن به نفاق قومی-زبانی یکی از نشانه‌های فروپاشیده‌گی حکومت فعلی است. او نوشته است که سررشتۀ نفاق قومی-زبانی امروز مثل همیشه در دست ارگ است.

به گفتۀ آقای وهریز، ارگ ریاست جمهوری عمداً با بلندکردن سروصدا و تحریک مردم افغانستان می‌خواهد به روی کم‌کاری‌هایش سرپوش بگذارد.

نصیر آرین، دانش‌پژوه مقطع دکتر در ایران نوشته است، نادیده‌انگاشتن مکتوبی که «ننگ املا و انشا از آن می‌بارد، جدی‌ترین پاسخ به آن است.»

او نوشته است، به جای تشهیر این نامه، اگر زبان‌شناسان کشور طرحی برای اصلاح شکل ظاهری پایان‌نامه می‌نوشتند، سودمندی آن بیش‌تر بود.

او تأکید کرده است که ستیز با زبان‌های کشور، خندیدن بر حماقت خویش است.

کارشناسان زبان و ادبیات فارسی و کاربران شبکه‌های اجتماعی از حکومت درخواست کرده‌اند که ترافیک زبان شهروندانش نباشد.

به اشتراک بگذارید:
تحلیل‌های مرتبط

اخبار و گزارش‌های سلام وطن‌دار را از شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید: