افغانستان ششمین کشور متأثر از تغییرات آب‌وهوایی در سطح جهان است. این تغییرات در جریان سال‌های پسین، در قالب کاهش محصولات کشاورزی، پایین‌رفتن سطح آب‌های زیرزمینی، جاری‌شدن سیلاب‌های ویران‌گر و خشک‌سالی‌های پی‌هم در نقاط مختلف کشور، رونما شده است.
با این که هیئت بین‌الدول سازمان ملل متحد، حد اوسط گرمایش زمین را در بیش از نیم قرن گذشته ۱.۵۴ درجه پیش‌بینی کرده بود، اما بر اساس معلومات اداره‌ی ملی حفاظت محیط زیست، این رقم در افغانستان ۱.۸ درجه بوده؛ یعنی ۰.۳ درجه بیشتر از دیگر نقاط جهان.
در همین حال، مسئولان در اداره‌ی ملی حفاظت محیط زیست، با ارائه‌ی آخرین ارقام از نتیجه‌ی ارزیابی وضعیت یخچال‌های کشور، می‌گویند بر اساس ارزیابی‌هایی که در جریان سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ میلادی صورت گرفته، تغییرات آب‌وهوایی و گرمایش زمین ۱۴ درصد از یخچال‌های طبیعی کشور را از بین برده است.
روح‌الله امین، رییس تغییرات اقلیمی اداره‌ی ملی حفاظت محیط زیست، در این باره به سلام‌وطندار می‌گوید: «از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ بر اساس ارزیابی‌هایی که صورت گرفته، ۱۴ درصد یخچال‌های ما ذوب شده است. این نشان می‌دهد که گرمایش زمین افزایش یافته است. در کنار این، در ده سال گذشته، ۱۰۴ هزار هکتار زمین زراعتی و ۴۸ هزار هکتار باغ تخریب و بیش از ۴۰ هزار خانه از بین رفته و بیش از ۱۰۰ هزار خانه‌ی مسکونی دیگر هم متضرر شده و در حال حاضر ۱۴۰ نوع حیوان وحشی در افغانستان در معرض انقراض قرار گرفته است.»
سلام‌وطندار را در شبکه‌ی «ایکس» دنبال کنید
سلام‌وطندار با شماری از شهروندان در ولایت‌های بغلان، سمنگان، هرات، غور، بادغیس، هلمند، زابل، ارزگان و کندهار، گفت‌وگو کرده و تمام این افراد از خشک‌سالی‌هایی که روی کشاورزی تأثیرات مخرب گذاشته است، شکایت کرده اند.
از این میان، مسئولان محلی در غور و هلمند، به سلام‌وطندار گفته اند که خشک‌سالی‌های پسین در این دو ولایت، دست‌کم ۱۰ هزار خانواده را وادار به کوچ اجباری کرده است.
میراحمد مصمم، رییس امور مهاجرین و عودت‌کنندگان غور، در این باره می‌گوید: «تقریباً ۸۰۰۰ فامیل آواره فعلاً در داخل شهر زندگی می‌کنند که علت همه‌‌ی شان خشک‌سالی بوده است که منطقه‌های شان را ترک کرده اند.»
محمدقاسم ریاض، معاون ریاست اطلاعات‌وفرهنگ هلمند، نیز در این باره می‌گوید: «ولسوالی‌های واشیر، نوزاد، موساقلعه و برخی مناطق ولسوالی کجکی، شدیداً از خشک‌سالی آسیب دیده و از این ولسوالی‌ها تقریباً ۲۰۰۰ خانواده مجبور به مهاجرت در مناطق دیگر شده اند.»
از سوی دیگر، سمیه، باشنده‌ی ولسوالی گلران هرات که به دلیل خشک‌سالی نزدیک به شش ماه پیش به شهر هرات آواره شده است، می‌گوید: «خشک‌سالی شد، هیچ چیز کشت نشد، زمین‌ها خشک شد، گوسفندهایی هم که داشتیم، فروختیم و تاوان دادیم و فعلاً آمدیم و در یک خانه کرایه نشستیم.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
عبدالاحد خاکسار، باشنده‌ی ولسوالی درهیصوف سمنگان، نیز در باره‌ی مهاجرت‌های اجباری باشندگان این ولسوالی به دلیل خشک‌سالی، چنین می‌گوید: «تقریباً هفت ماه می‌شود که ما آواره شده‌ایم، زیاد مردم به جاهای دیگر رفتند. در درهیصوف مناطقی است که ۷۰ تا ۸۰ درصد مردمش منطقه را ترک کرده اند.»
با این حال، کارشناسان محیط زیست، ادامه‌ی این وضعیت را نگران‌کننده می‌خوانند و می‌گویند که تغییرات آب‌وهوایی تهدید جدی برای آینده‌ی کشور است و این تهدید به دلیل دست‌رسی‌نداشتن افغانستان به صندوق‌های سازگاری جهانی، در دو سال پسین برجسته‌تر نیز شده است.
نجیب‌الله سدید، کارشناس محیط زیست، می‌گوید: «صندوق‌هایی که برای تغییرات اقلیمی ساخته شده است، در جهان و کشورها از آن استفاده می‌کنند؛ اما متأسفانه افغانستان به دلیل تحریم‌ها از این صندوق‌ها پول گرفته نمی‌تواند.»
گفتنی است با این که افغانستان از تغییرات آب‌وهوایی آسیب جدی دیده است؛ اما در تولید گازهای گلخانه‌ای سهم اندکی دارد.
