با ورود به کوچهی مسگری در جادهی میوند شهر کابل، متوجه میشویم که این کوچه شباهت کمی به نامش دارد. خواروبارفروشی، نجاری و خیاطیها، جای مسگریها را گرفته است؛ در حالی که این کوچه در گذشتهها، میان باشندگان کابل شهرت خاصی داشت.
باشندگان قدیم کابل و شماری از مسگرانی که در این کوچه باقی مانده اند، میگویند که در هنگام ردشدن از این کوچه، صدای چکشکوبیدن مسگران و گونههای لوازم مسی که به خواست استادان هنرمند شکل میگرفت، توجه آدمی را به خودش جلب میکرد؛ اما حالا چند مسگر سالخورده در این کوچهی گلی باقی مانده اند.
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
مسگرانی که در کوچهی مسگری باقی مانده اند، میگویند که بیش از ۹۰ درصد مسگران پیشین در این کوچه، شغل شان را رها کرده اند. فریدون، یکی از مسگران در کوچهی بارانه، به سلاموطندار میگوید: «صنعت مسگری رو به سقوط است؛ وقتها در این کوچه ۱۰۰ تا ۲۰۰ دکان مسگری فعالیت داشتند. در گذشته چکشکار داشتیم، خفاک داشتیم، قلیکار داشتیم، تجار داشتیم؛ اما حالا تنها ۳ دکان باقی مانده که تولیدات همین سه دکان نیز خریدار ندارد.»
به گفتهی او، بیشتر مسگران در این کوچه به دلیل ازرونقافتادن مسگری، شغل دیگری اختیار کرده اند. فریدون، یکی از مسگران در این کوچه که ۴۵ سال عمرش را با مسگری سر کرده، با نگرانی از آیندهی این صنعت، میگوید که اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، او نیز ناچار خواهد شد که شغل دیگری را در پیش بگیرد.
یارمحمد، مسگر دیگری در کوچهی مسگری، میگوید که استفادهنکردن از تولیدات داخلی، یکی از علتهای سقوط صنعت مسگری در کشور است. به گفتهی او، شفاخانههای شهر کابل در گذشته به دلیل فایدههای ظرفهای مسی، برای بسیاری از بیماریها، از آن استفاده میکردند؛ اما اکنون به جای ظرفهای مسی از ظرفهای پلاستیکی استفاده میشود؛ در حالی که بسیاری از ظرفها و لوازم مسی که در افغانستان ساخته میشود، به بیرون از کشور صادر میشود.
یارمحمد میافزاید: «مردم ما و شما زیادتر از فایدههای ظرفهای مسی آگاهی ندارند. مردم ظرفهای مسی شان را میفروشند، به جای آن ارمنیه و پلاستیکی میخرند؛ در حالی که این ظروف برای صحت مفید است.»
همین گونه، اسدالله، مسگر سالخوردهی دیگری در کوچهی مسگری که بیشتر عمرش را پای کورهی مسگری مصرف کرده است، میگوید که جایگزینشدن ظرفهای مسی با ظرفهای ساخت چین و ناتوانی اقتصادی باشندگان کابل، سبب شده است که کاروبار مسگری رونق گذشتهاش را از دست بدهد. او میگوید که مسگری در افغانستان، پیشینهی درازی دارد و باید برای رونق این صنعت، کار شود.
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
اسدالله میافزاید: «حکومت باید در وزارتخانهها از مس استفاده کند در کنار آن مردم تلاش کند که از ظرفهای مسی در خانههای شان استفاده کنند تا این صنعت مثل گذشته رشد کند. از روزی که مردم از ظروف پلاستیکی استفاده میکنند، انواع مریضیها در بین مردم بیشتر شده است.»
مسگری، یکی از صنایع دستی قدیمی در افغانستان است که قدمت آن به سدهها پیش برمیگردد. مسگران با استفاده از مس خام، لوازم و ظرفهای زیبا و زینتی برای خانهها میسازند. حالا اما با جای خالی ابزارهای مسی در بازارهای شهر کابل، این نگرانی به میان آمده است که مسگری در معرض نابودی قرار بگیرد.