حاجی محمد و مولاداد که در ولسوالی ارغنداب کندهار در سه جریب زمین شان زردک کاشته اند، به سلاموطندار میگویند که از حاصلات راضی اند؛ اما به بهای پایین آن را فروخته اند. آنها میافزایند در گذشته که زردک را به کشورهای بیرون صادر میکردند، سود بیشتری به دست میآوردند؛ اما امسال با بهای بسیار پایین حاصلات خود را به فروش رسانده اند.
حاجی محمد، میگوید: «امسال زردک بسیار ارزان است. پیش از این، راه پاکستان و دیگر کشورها باز بود؛ اما امسال بندرها بسته است و بسیار ارزان است. تقریباً هر بسته را به ۲۰ تا ۳۰ افغانی میفروشند. این مردم غریب ۳۰ یا ۴۰ نفر مصروف هستند؛ اما هیچ چیزی برای خانه نمیماند.»
مولاداد، نیز میگوید: «گاهی به ۲۰ افغانی است و گاهی به ۵۰ افغانی است و گاهی هم آن قدر پایین میآید. به خدا اگر معلوم شود که من به چند فروختم؛ از خانه شش نفر مصروف کاشت زردک هستیم؛ از صبح تا عصر همین وظیفهی ما است و برعلاوهی این، قیمت کارگری روزانهی همین زردکها ۲۵۰ افغانی است.»
محمدنبی، باشندهی شهر کندهار که برای تأمین نیازهای خانوادهاش زردک میفروشد، میگوید که در این ولایت، در هنگام حاصلدهی و برداشت زردک، یک بستهی آن به ۳۰ افغانی به فروش میرسد؛ اما اکنون که زمان زردک در کندهار رو به خلاصی است و از دیگر مناطق آورده میشود، بهای زردک افزایش یافته است.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
او میگوید: «بعضی از اینها از کابل میآید و بعضی هم از ارغنداب و همین مناطق است. این زردکهای کابلی سیر [یک سیر هفت کیلوگرام است] ۱۶۰ افغانی است و زردک کندهاری بستهی آن به ۴۰ افغانی. در هر بسته، تقریباً دو سیر زردک است.»
محمدطاووس، باشندهی میدانوردک که در کندهار آب زردک میفروشد، میگوید که آب زردک طرفداران زیادی دارد و از این طریق، روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ افغانی فایده به دست میآورد.
محمدطاووس، میافزاید: «همین آب نیشکر و زردک میسازم به ۲۰ افغانی یا ۳۰ افغانی که قیمت مناسبی باشد؛ چون اقتصاد مردم ضعیف است. اگر ۱۰ افغانی هم داشته باشند، یک گیلاس جوس میدهم، ناامید شان نمیکنم. روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ افغانی درآمد به دست میآورم و ماشین را به کرایه گرفتهام، خداوند مهربان است.»
در همین حال، کارشناسان امور کشاورزی در کندهار، خاک و آبوهوای این ولایت را برای کاشت زردک مناسب میدانند و میگویند ساحهای که زمینش نرم باشد و خوب پرورش یابد، از یک جریب زمین از ۵ تا ۱۰ خروار حاصل زردک به دست میآید.
آنها، از بازرگانان میخواهند که کارخانههای جوس و مربا بسازند تا در این بخش هم کشور به خودکفایی برسد و هم برای فرآوردههای کشاورزان کندهار به ویژه زردک، بازار خوبی یافت شود.
گلالی، کارشناس امور کشاورزی، میگوید: «در بعضی ولسوالیهای مرکزی کندهار مثل ولسوالی ارغنداب، ولسوالی دند و در بعضی از ولسوالیهای مرکزی دیگر، زردک حاصلات خوبی دارد و زیاد کاشت میشود و شمار زیادی از کشاورزان زردک کاشت میکنند؛ ولی وقتی که حاصل به دست میآید، بازار ندارد. ما به عنوان پیشنهاد، از تاجران میخواهیم که از همین زردک، مربا و جوس بسازند.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
از سویی هم، مسئولان در ریاست زراعت، آبیاری و مالداری کندهار، میگویند که آنها در این ولایت برنامهی ساختوساز سردخانهها را روی دست دارند که با ساختن سردخانهها، مشکلات بسیاری از کشاورزان حل و فرآوردههای مورد نیاز، برای دیگر فصلها نگهداری میشود.
مسئولان، میافزایند که با این برنامه، از خرابشدن فرآوردههای کشاورزان هم جلوگیری میشود و از سویی هم، آنها مجبور نمیشوند با بهای پایین فرآوردههای کشاورزی شان را به فروش برسانند.
ننگیالی سمون، سخنگوی ریاست زراعت کندهار، به سلاموطندار میگوید: «ریاست زراعت کندهار به ویژه وزارت، این پلان را دارد که در ولایتها به ویژه در زونها برای برادران کشاورز ما سردخانهها ساخته شود تا حاصلاتی که به کشورهای دیگر با قیمت پایین صادر میشود، آن حاصلات همین جا نگهداری و داخل کشور از آن استفاده شود. پلان ما و وزارت این است که در کندهار سردخانهها ساخته شود، انشاءالله در بسیاری از ولایتها این پلان عملی شده و ما در کندهار هم این پلان را با وزارت شریک کردهایم که در کندهار هم همین قسم سردخانهها را بسازند تا حاصلات کشاورزان نگهداری شود و برای بازاریابی همین راه، بدیل خوبی شده میتواند.»
بر اساس معلومات ریاست زراعت، آبیاری و مالداری کندهار، در این ولایت ۱۵۰ هکتار زمین زردک کاشت شده که تا کنون از آن ۵۴۰۰ تُن حاصل به دست آمده است. به گفتهی آنها، از هر هکتار زمین، ۳۶ تُن زردک به دست آمده است.