از مرکز هلمند تا ولسوالی‌هایی چون ناوه، نهرسراج، گرمسیر، سنگین، مارجه، نادعلی و دیگر مناطق، فارم‌های فعال پرورش و نگه‌داری گاو وجود دارد که فرآورده‌های آن‌ها نیازهای اساسی خانوارهای محل را تأمین می‌کند. این فارم‌ها بیشتر توسط سکتور خصوصی اداره می‌شوند و شیوه‌های پرورش گاو در آن‌ها هم‌چنان سنتی مانده است. یکی از قدیمی‌ترین فارم‌های پرورش و نگه‌داری گاو در هلمند در منطقه‌ی «بولان» شهر لشکرگاه، مرکز این ولایت موقعیت دارد که از دوران حکومت محمدظاهرشاه تا کنون فعال بوده و هم‌اکنون نیز توسط سکتور خصوصی مدیریت می‌شود.
با وجود تولید بالای روزانه، فارم‌های پرورش گاو در هلمند هنوز با چالش‌هایی جدی از جمله کم‌بود تجهیزات ابتدایی، نبود نیروی متخصص و نبود ذخیره‌گاه‌های امن و کافی روبه‌رو هستند. به گفته‌ی مسئولان فارم بولان، تنها در یک سال گذشته، ده‌ها رأس گاو و گوساله به دلیل کم‌بود دارو، تغذیه‌ی نامناسب و نبود خدمات درمانی از بین رفته اند. آنان، ابراز امیدواری می‌کنند که نهادهای دولتی مسئول و مؤسسه‌های بین‌المللی با راه‌اندازی برنامه‌های مشخص، در راستای توسعه و بهبود وضعیت این فارم‌ها گام‌های عملی بردارند.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
عبدالهادی، مسئول فارم پرورش و نگه‌داری گاو در منطقه‌ی بولان، می‌گوید: «تا حالا دولت هیچ گونه کمکی در بخش پرورش گاو به ما نکرده؛ نه در زمینه‌ی تغذیه، نه دارو و نه درمان. از سال گذشته تا کنون نزدیک به ۳۵ رأس گاو و ۴۰ گوساله‌ی ما تلف شده است. ما در بخش تغذیه، دارو و درمان گاوها نیاز داریم. این جا حدود ۸۰ رأس گاو شیرده داریم که روزانه در ۲۴ ساعت حدود یک‌ونیم خروار شیر تازه تولید می‌کنند.»
در این فارم‌ها ده‌ها جوان به گونه‌ی مستقیم مشغول کار اند. این مرکزها برای آن‌ها تنها محل تولید شیر نیست، بل منبعی حیاتی برای تأمین معیشت روزانه و کسب درآمد محسوب می‌شود. کارکنان این فارم‌ها از دیگر سرمایه‌گذاران می‌خواهند که در چنین بخش‌هایی سرمایه‌گذاری کنند تا فرصت‌های شغلی بیش‌تری به مردم فراهم شود.
شیخ‌محمد، یک تن از کارکنان فارم بولان، می‌گوید: «ما از تاجران تقاضا داریم که در این بخش‌ها سرمایه‌گذاری و برای مردم فرصت‌های شغلی ایجاد کنند. این جا ما حدود ۱۰ تا ۱۲ تن کار می‌کنیم و خیلی خوش‌حالیم که این جا مشغول کار هستیم.»
سیدعالم، یک تن دیگر از کارکنان فارم بولان، نیز می‌گوید: «مدت زیادی است که این جا کار می‌کنم و از کار خود راضی هستم. از دیگر تاجران نیز می‌خواهم که در این بخش سرمایه‌گذاری کنند و مردم را به کار بگمارند. اگر چنین شود، کسانی که بابت بی‌کاری به طور غیرقانونی به کشورهای دیگر می‌روند، بازمی‌گردند. اکنون همه‌ی مشکلات از بی‌کاری است.»
کارشناسان مسائل اقتصادی و کشاورزی، به این باور اند که در صورت تجهیز این فارم‌ها با وسایل مدرن، سیستم‌های پیش‌رفته‌ی سردخانه، تغذیه‌ی مناسب و استفاده از گاوهای نژاد برتر، نه تنها سطح تولید داخلی افزایش خواهد یافت، بل از واردات فرآورده‌های لبنی بی‌کیفیت نیز پیش‌گیری می‌شود.
محمدیعقوب هلمندی، کارشناس مسائل اقتصادی و کشاورزی، در این باره می‌گوید: «اگر این فارم‌ها با ماشین‌آلات مدرن، سردخانه‌ها، خوراک باکیفیت و گاوهای نژاد عالی تجهیز شوند، می‌توانیم بازار داخلی شیر را تقویت کرده و نیاز به واردات را کاهش دهیم.»
با این حال، مسئولان محلی در هلمند، می‌گویند که توجه مردم به فارم‌های نگه‌داری و پرورش گاو در هلمند افزایش یافته است. به گفته‌ی آن‌ها، روزانه حدود ۶۸ هزار لیتر شیر از این فارم‌ها به بازار عرضه می‌شود. محمدالله منلی، مدیر مالداری ریاست زراعت، آبیاری و مالداری هلمند، در گفت‌وگو با سلام‌وطندار می‌گوید که هم‌اکنون ۲۵۰ فارم در این ولایت فعال است.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
او، هم‌چنان وعده می‌دهد که امکانات موجود در این اداره را با فارم‌داران شریک خواهد کرد. «در هلمند روزانه حدود ۶۸ هزار لیتر شیر از فارم‌های گاو تولید می‌شود که اگر آمار غیررسمی را نیز در نظر بگیریم، این رقم بالاتر می‌رود. در مجموع ۲۵۰ فارم داریم که از این میان حدود ۸۰ فارم، فارم‌های گاوهای شیرده و باقی فارم‌ها برای گاوهای نژادی و گوشتی هستند.»
باور عمومی بر این است که پشتیبانی از مرکزهای پرورش حیوانات نه تنها می‌تواند به تقویت اقتصادی خانواده‌ها کمک کند، بل به خودکفایی در تولیدات داخلی نیز سرعت می‌بخشد. شهروندان اما خواستار آن هستند که نهادهای مسئول به موقع به مشکلات و نیازهای دام‌داران رسیدگی کنند و مؤسسه‌های بین‌المللی نیز تشویق شوند تا با تأمین بودجه‌های حمایتی، این بخش حیاتی را تقویت کنند.
