زمینهای کشاورزی ولسوالیهای شمال هلمند مانند موساقلعه، واشیر، نوزاد و کجکی، قرنها بود که از طریق کاریزها و منابع آبی طبیعی آبیاری میشدند؛ اما اکنون در این مناطق به سختی میتوان به آب آشامیدنی دسترسی پیدا کرد.
کمبود آب و خشکشدن باغها، از چالشهای حیاتی در این ولسوالیها به شمار میرود که در نتیجهی آن هزاران خانواده مجبور شده اند خانههای خود را ترک کنند.
عزتالله، باشندهی ولسوالی نوزاد و گل، باشندهی ولسوالی واشیر، به سلاموطندار میگویند که آنان به دلیل کمبود آب، زمینهای کشاورزی و آبایی خود را رها کرده و به شهر لشکرگاه کوچیده اند.
عزتالله، میگوید: «آب اکنون خیلی کم شده است. حدود ۱۵ خانواده از نوزاد کوچیده اند و این روند هنوز جریان دارد. آب نیست، سه اینچ آب به نیم اینچ کاهش یافته است یا هیچ آب نیست. برمه زیاد شده است و کاریزها که خیلی وقت پیش خشک شده بودند.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
گل، نیز میگوید: «کاریزی نیست، قصهی کاریزها تمام شده، تمام کاریزها خشک شده است. در ولسوالی واشیر هیچ کاریزی آب ندارد و برمه نیز افزایش یافته است. تمام زمین بایر شده است.»
نجیبالله و شاهمحمود، دو تن از باشندگان ولسوالیهای موساقلعه و سنگین، نیز به دلیل کمبود آب، زمینهای کشاورزی خود را رها کرده اند و اکنون در شهر لشکرگاه کارگری میکنند.
نجیبالله میگوید: «آب نیست، مردم همه به کارگری رو آورده اند و روزانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ افغانی درآمد دارند. برای کار به لشکرگاه میآیند، در آن جا آب نیست، ما نمیدانیم چند خانواده رفته اند؛ اما خانوادههای زیادی رفته اند.»
شاهمحمود، نیز میگوید: «به دلیل خشکسالی، خانوادههای زیادی مجبور به ترک مناطق خود شده اند. به شهر لشکرگاه، کندهار و مناطق دیگر رفته اند؛ چون آب بسیار کم شده است. اکنون سطح آب ۲۲۰ متر کاهش یافته است. مردم توان حفر چاههای عمیق را ندارند و از منطقهی ما ۳۰۰ خانواده کوچ کرده اند. کاریزها خیلی وقت پیش خشک شده بودند.»
در همین حال، شماری از کارشناسان حوزهی مدیریت آب، به این باور اند که افزون بر کاهش بارندگی، حفر چاههای عمیق یکی دیگر از عاملهای اصلی کمآبی و خشکسالی است.
محمداسلم، در این باره به سلاموطندار میگوید: «از منظر آب، زمین دارای دو لایهی آبی است؛ سطحی و عمقی. زمانی که چاههای عمیق حفر میشوند، آبهای سطحی به آبهای عمیق وصل میشوند، یعنی ما در حال ازدستدادن آبهای سطحی هستیم که این مسئله باعث خشکی کامل و ۱۰۰ درصدی میشود. در کشورهای دیگر حفر چاههای عمیق ممنوع شده است.»
از سوی دیگر، مسئولان محلی هلمند نیز ولسوالیهای موساقلعه، واشیر، نوزاد و کجکی را، از جمله مناطقی برمیشمارند که از خشکسالی کنونی به شدت متأثر شده اند. به گفتهی آنان، به دلیل خشکسالی و کمبود آب، حدود ۲۰۰۰ خانواده از این ولسوالیها به شهر لشکرگاه و دیگر مناطق کشور کوچ کرده اند.
سلاموطندار را در شبکهی «ایکس» دنبال کنید
محمدقاسم ریاض، معاون ریاست اطلاعاتوفرهنگ هلمند، میگوید: «ولسوالیهای شمال هلمند مانند واشیر، نوزاد موساقلعه و برخی مناطق کجکی به شدت زیر تأثیر خشکسالی قرار گرفته اند. حدود ۲۰۰۰ خانواده از این ولسوالیها به مناطق دیگر کوچ کرده اند.»
به گفتهی معاون ریاست اطلاعاتوفرهنگ هلمند، از زمان بهقدرترسیدن امارت اسلامی، افزون بر مسدودیت برخی بندهای کوچک در شمال این ولایت، حفر چاههای عمیق خودسر نیز منع شده است.
با این حال، معاون ریاست اطلاعاتوفرهنگ هلمند، از جامعهی بینالمللی و سازمانهای امدادرسان میخواهد که به خشکسالی کنونی توجه ویژهای داشته باشند.
باشندگان مناطق شمال هلمند در حالی از خشکسالی شکایت میکنند که باشندگان شماری از ولسوالیهای جنوب این ولایت نیز به دلیل خشکسالی مجبور به کوچ شده اند.