دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان یا یوناما میگوید که به دنبال آغاز گفتوگوهای صلح بینالافغانی، تلفات غیرنظامیان در افغانستان افزایش یافته است.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان در گزارش سالانهاش زیر عنوان «گزارش سالانه پیرامون محافظت افراد ملکی در منازعات مسلحانۀ سال ۲۰۲۰» که امروز (سهشنبه، پنجم حوت/اسفند) پخش شده، از افزایش تلفات غیرنظامیان در جنگ افغانستان در جریان گفتوگوهای صلح میان هیأتهای دولت افغانستان و گروه طالبان، ابراز نگرانی کرده است.
در این گزارش آمده که مجموع تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۲۰ میلادی که شامل ۸ هزار و ۸۲۰ کشته و زخمی است، برای نخستینبار از سال ۲۰۱۳ به اینسو (در هفتسال گذشته) به کمتر از ۱۰ هزار رسیده و در مقایسه به سال ۲۰۱۹ با ۱۵ درصد کاهش همراه بوده است. از مجموع تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۲۰ در کشور، ۳ هزار و ۳۵ غیرنظامی در حملهها و انفجارها کشته و ۵ هزار و ۷۸۵ تن دیگر زخمی شدهاند.
هرچند در این گزارش از کاهش ۱۵ درصدی تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۲۰ در مقایسه به سال ۲۰۱۹ یاد شده؛ اما از ناکامی گفتوگوهای صلح در کاهش تلفات، ابراز نگرانی شده است.
در گزارش یوناما آمده است: «مذاکرات صلح افغانستان که میان نمایندهگان جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان در قطر از ۱۲ سپتامبر آغاز شد، ولی تا حالا نتوانسته است تا از میزان آسیب به افراد ملکی که شاخص اصلی میزان خشونت است، کاهش بدهد. در عوض، افزایش خشونت با روندها و عواقب نگرانکننده وجود داشته است.»
دیبرا لاینز، نمایندۀ ویژۀ دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان میگوید که ۲۰۲۰ میتوانست سال صلح در افغانستان باشد؛ اما برعکس هزاران غیرنظامی افغان در نتیجۀ درگیریها در این کشور کشته شدهاند.
بانو لاینز میگوید: «هدف اصلی این گزارش مهم، ارایۀ حقایق و توصیهها به طرفین منازعه است، تا آنها گامهای فوری و مشخصی برای جلوگیری از آسیبرساندن به افراد ملکی بردارند. من از آنها میخواهم که در انجام اقدامات فوری برای جلوگیری از رنج بیشتر، حتی یکروز را تلف نکنند.»
نمایندۀ ویژۀ دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان خواستار برقراری آتشبس بشردوستانه در افغانستان شده و آن را بهترین گزینه برای محافظت از غیرنظامیان در این کشور خوانده است.
در بخشی از این گزارش یوناما آمده که برای هفتمین سال پیهم شمار کشتهشدهگان در یکسال در افغانستان از مرز ۳ هزار بلند بوده و این سبب شده است که افغانستان مرگبار ترین کشور جهان باشد.
بر بنیاد گزارش، ۴۳ درصد مجموع تلفات در سال ۲۰۲۰ در افغانستان را زنان و کودکان تشکیل میدهند. در سال ۲۰۲۰ میلادی شمار تلفات کودکان ۲ هزار و ۶۱۹ تن (۳۰ در صد) و شمار تلفات زنان یکهزار و ۱۴۶ تن (۱۳ در صد) بوده است. در گزارش گفته شده است که از آغاز مستندسازی سیستماتیک یوناما در سال ۲۰۰۹، زنان بیشتری در درگیریها در سال ۲۰۲۰ کشته شدهاند. در سال ۲۰۲۰ در مجموع یکهزار و ۱۵۰ تن از زنان و کودکان در کشور کشته شدهاند که شامل ۳۹۰ زن و ۷۶۰ کودک میشود.
یوناما میگوید که عناصر ضد دولت در سال ۲۰۲۰ موجب بیشترین تلفات غیرنظامیان (۶۲ درصد، در مجموع ۵ هزار و ۴۵۹ تلفات_ یکهزار و ۸۸۵ کشته و ۳ هزار و ۵۷۴ زخمی) شده است. از این میان، طالبان مسئول ۴۶ درصد تلفات شناخته شدهاند و ۸ درصد تلفات دیگر به گروه داعش نسبت داده شده است.
این گزارش همچنان نشان میدهد که در تلفات غیرنظامیان از سوی طالبان ۱۹ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش و همچنان در تلفات غیرنظامیان از سوی گروه داعش ۴۵ درصد کاهش آمده است.
نیروهای طرفدار دولت نیز مسئول ۲۴ درصد تلفات شناخته شدهاند. مسئول بسیاری از این تلفات، یعنی ۲۲ درصد تنها نیروهای دفاعی و امنیتی کشور شناخته شدهاند.
در گزارش آمده است که کاهش کلی تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۲۰ به دلیل عاملهایی از جمله شمار اندک حملههای انتحاری توسط عناصر ضد دولت که سبب تلفات زیاد غیرنظامیان میشد، بهویژه در مناطق شهری و همچنان کاهش بزرگ در تلفات منتسب به نیروهای نظامی بینالمللی بوده است.
براساس گزارش، به طور شگفتانگیزی نیروهای نظامی بینالمللی در سال ۲۰۲۰ مسئول کمترین شمار تلفات غیرنظامیان از زمان آغاز مستندسازی توسط یوناما در سال ۲۰۰۹ بودهاند. در سال ۲۰۲۰ تلفات غیرنظامیان که موجب آن نیروهای نظامی بینالمللی بوده، ۱۲۰ تن بوده؛ در حالی که در سال ۲۰۱۹ میلادی ۷۸۶ تن بوده که ۸۵ درصد کاهش داشته است.