سلام‌وطندار برای بررسی نقش وساطت در ازدواج جوانان، گفت‌وگویی را با ۵۵ جوان انجام داده که نتیجه‌ی آن نشان می‌دهد پادرمیانی در شکل‌گیری ازدواج جوانان جایگاه مهم دارد.
از میان ۵۵ جوان گفتوگوشونده در این گزارش، ۲۲ تن متأهل و ۳۳ تن مجرد بوده اند. از میان ۲۲ جوان متأهل، ۱۴ تن گفته که از طریق نزدیکان و دوستان شان با طرف مقابل شان آشنا شده و پس از آشنایی ازدواج کرده اند.
فرشته، باشنده‌ی کابل، می‌گوید که هفت سال پیش از طریق یکی از نزدیکانش با پسری معرفی شده و پس از شناخت هم‌دیگر ازدواج کرده است. او می‌افزاید: «کاکای پدرم خانه‌ی ما زیاد رفت‌وآمد داشت؛ همسایه‌ی کاکای پدرم برای پسرش همسر می‌خواستند؛ کاکای پدرم مرا معرفی کرده بود؛ خدا را شکر خیلی فامیل خوب و با درک هستند به همین خاطر همیشه کاکای پدرم را دعا می‌کنم.»
احمد، دیگر باشنده‌ی کابل، می‌گوید: «فردی که واسطه می‌شود باید با هر دو طرف آشنایی داشته باشد؛ چون ازدواج امر پیچیده و قرار است دو فرد سالیان متمادی کنار هم زندگی کنند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
از میان۳۳ جوان مجرد، ۲۸ تن گفته اند که واسطه میتواند در برقراری ارتباط میان دختر و پسر و خانواده‌های آنان کمک کند.
بلقیس ۲۰ساله که مجرد است، می‌گوید که حضور واسطه میتواند به برقراری ارتباط میان دو خانواده کمک کند. او می‌افزاید: «حضور واسطه میتواند کمک‌کننده باشد به ویژه اگر آن‌ها دل‌سوز و آگاه باشند؛ اما اگر واسطه سبب فشار یا محدودیت شود ممکن است مشکل‌ساز شود.»
جوانان گفت‌وگوشوند در این گزارش، تأکید دارند که واسطهها باید تنها نقش معرفی‌کننده را داشته باشند و نباید در تصمیم‌گیری‌های جوانان مداخله کنند.
در همین حال، خانواده‌های شماری از جوانان گفتوگوشونده در این گزارش، می‌گویند که ارائه مشورت‌ها به جوانان از سوی افراد باید قانون‌مند باشد. آن‌ها، می‌افزایند که حکومت با ایجاد دفترهای رسمی میتواند ارائه مشورت‌های به جوانان را ساختارمند کند.
کبرا که مادر پنج فرزند است، می‌گوید: «واسطه خوب است؛ چون ازدواج جوانان را آسان می‌کند؛ اگر قانونی باشد، خوب می‌شود تا جوانان به سادگی بتوانند طرف مقابل شان را انتخاب کنند.»
شعیب که چهار دختر و یک پسر دارد، می‌گوید: «واسطه از گذشته‌ها وجود داشته؛ اما به شکل سنتی؛ اگر به شکل منظم این موضوع پیگیری شود، شاید جوانان به آسانی نظر به معیارهای شان همسر آینده‌ی شان را پیدا کنند.»
عمر مختار نیک‌زاد، عالم دین، می‌گوید که جایگاه واسطهها در دین اسلام ارزش‌مند و ستودنی است. او می‌افزاید: «پیامبر می‌فرماید فردی که به خیر رهنمایی می‌کند مانند انجام‌دهنده‌ی آن عمل خیر است و اجر برایش داده می‌شود؛ .میانجی‌گری کار نیکو است. کسی که میانجی‌گری می‌کند، هیچ مسئولیتی برای بعد ندارد؛ افراد میانجی‌گر نباید در امر ازدواج مداخله کنند.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
مصطفا عاقلی، جامعه‌شناس، می‌گوید که واسطه‌شدن در ازدواج میان دو طرف در صورتی سودمند است که فرد واسطه‌شونده از دو طرف شناخت کامل داشته باشد. «در جامعه‌هایی با هنجارهای خاص مانند افغانستان ممکن است معیارهای خانوادگی، مذهبی یا اجتماعی نقش زیادی در انتخاب همسر داشته باشند که واسطهها می‌توانند در تطبیق این معیارها به طرف‌ها کمک کند؛ واسطه‌شدن وقتی مفید است که منحیث رهنمود باشد.»
وزارت امر‌به‌معروف و نهی‌از‌منکر، می‌گوید که تلاش دارند طرح‌هایی را برای بهبود شرایط ازدواج جوانان آماده کنند. سیف‌الله اسلام خیبر، سخن‌گوی این وزارت می‌گوید: «برای آسان‌شدن ازدواج برنامه‌هایی وجود دارد که چه گونه در آینده برای اصلاح ذهنیت عامه و ازبین‌بردن فرهنگ‌های ناپسند جامعه آگاهی‌دهی کنیم.»
وساطت در ازدواج‌ها در افغانستان به عنوان یک سنت فرهنگی و اجتماعی شناخته می‌شود و شماری باور دارند که وساطت میتواند روابط میان خانواده‌ها را تقویت کرده و از تنش‌ها در شکل گیری ازدواج بکاهد.
