افغانستان، کشوری با کم‌ترین سهم در ایجاد تغییرهای آب‌وهوایی اما به طرز قابل توجهی از اثرهای این بحران جهانی آسیبپذیر است؛ چیزی که در نشست کاپ ۲۹ نیز بر آن مهر تأیید گذاشته شد.
افغانستان اکنون در آستانه‌ی یک بحران اقتصادی-زیست‌محیطی قرار دارد که در پنج سال آینده می‌تواند بنیان‌های اقتصاد این کشور را به طور چشم‌گیری آسیبپذیر کند. کاهش کمک‌های جهانی و نبود برنامه‌های کارآمد مدیریتی این چالش را عمیق‌تر کرده است. در کنار تأثیر مستقیم تغییرهای آب‌وهوایی بر زراعت و مال‌داری، بخش‌های دیگر اقتصادی از جمله صنعت، زیرساخت‌ها و معادن نیز به شدت تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
اثرهای تغییرهای آب‌وهوایی بر زراعت و امنیت غذایی
با توجه به پیش‌بینی‌های اقلیمی، میانگین دمای سالانه‌‌ی افغانستان در پنج سال آینده تا ۲ درجه‌ی سانتی‌گراد افزایش خواهد یافت. این افزایش دما، باعث تبخیر سریع‌تر منابع آبی، کاهش رطوبت خاک و در نهایت افت تولیدات زراعتی خواهد شد. کاهش بارش‌ها نیز مشکلات آبی را تشدید کرده و کشاورزی للمی را غیرممکن خواهد کرد. خشک‌سالی و کاهش منابع آبی، تولید محصولات مانند گندم، جواری، برنج، میوه و محصولات حیوانی را محدود کرده و صادرات محصولات کشاورزی را کاهش می‌دهد.کاهش تولیدات داخلی منجر به افزایش واردات مواد غذایی، افزایش قیمت‌ها، و گسترش فقر می‌شود. هزاران کشاورز و مال‌دار به‌دلیل ازبین‌رفتن زمین‌های زراعتی و کاهش منابع حمایوی مال‌داری، از این سکتور دست کشیده و به شهرها مهاجرت کرده اند. تغییرهای آب‌وهوایی باعث کاهش دست‌رسی به منابع غذایی محلی شده و واردات مواد غذایی را افزایش داده است. این امر، منجر به تورم قیمت‌ها و ناتوانی خانواده‌های فقیر در تأمین نیازهای اساسی شان می‌شود. علاوه بر آن، افزایش دما و ازبین‌رفتن علف‌چرها، دام‌داران را نیز تحت فشار قرار خواهد داد. کاهش دست‌رسی به منابع آب و علوفه، موجب کاهش تولید گوشت و لبنیات و هم‌چنان افزایش هزینه‌های تولید خواهد شد. خشک‌سالی‌ها و سیلاب‌ها مناطق زیادی را غیرقابل سکونت کرده و باعث مهاجرت میلیون‌ها نفر از روستاها به شهرها یا کشورهای همسایه شده است.
اداره‌های مربوط به محیط زیست در افغانستان با کم‌بود شدید منابع مالی و ظرفیت لازم برای برنامه‌ریزی و مقابله با تغییرهای آب‌وهوایی روبه‌رو استند. نبود متخصصان کافی و اولویت پایین مسائل آب‌وهوایی در سیاست‌گذاری‌های ملی، مدیریت بحران اقلیمی را دشوار کرده است. با وجود بحران انسانی گسترده، جامعه‌ی جهانی هنوز به حکومت سرپرست در افغانستان اعتماد ندارد. این نبود اعتماد باعث محدودیت کمک‌های مالی و فنی برای مقابله با تغییرهای آب‌وهوایی شده است.
تأثیر تغییرهای آب‌وهوایی بر صنعت
صنعت نوپای افغانستان بیشتر شامل صنایع تولیدی کوچک و بزرگ است. فعالیت کارخانه‌های تولیدی که بیشتر وابسته به انرژی برق است از تغییرهای آب‌وهوایی شدیداً آسیب می‌بیند. تغییرهای آب‌وهوایی منابع آب لازم برای تولید انرژی برق آبی را کاهش داده و این امر باعث کاهش تولید و تعطیلی کارخانه‌های کوچک و بزرگ صنعتی خواهد شد.
آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها
زیرساخت‌های افغانستان از جمله جاده‌ها، پل‌ها، و سیستم‌های آب و برق، به دلیل ساخت‌وساز غیرمعیاری و نبود استانداردهای مقاوم‌سازی، به شدت در برابر تغییرهای آب‌وهوایی آسیبپذیر اند. بارندگی‌های شدید و سیلاب‌های ناگهانی، جاده‌ها و پل‌ها را تخریب کرده و حمل‌ونقل داخلی را مختل می‌کند و گاهی شاه‌راه‌های بزرگ کشور هفته‌ها به روی انتقال‌ها مسدود می‌ماند. در کنار آن، جاری‌شدن سیلاب‌ها، منابع آبی کشاورزی و کانال‌ها را تخریب کرده و سبب بسته‌شدن مسیر آب در زمان نیاز به زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها می‌شود.
پیامدهای کلان اقتصادی
با کاهش تولیدات کشاورزی و صنعتی، فرصت‌های شغلی کاهش یافته و نرخ بی‌کاری افزایش می‌یابد. رویدادهای طبیعی و ازدست‌رفتن معیشت، باعث افزایش مهاجرت داخلی و خارجی می‌شود که به نوبه‌ی خود، فشار بیش‌تری بر اقتصاد و زیرساخت‌ها وارد می‌کند. در سوی دیگر، کاهش تولید ناخالص داخلی، تورم و ناامنی غذایی که از دیگر پیامدهای بحران آب‌وهوایی می تواند باشد، به گسترش فقر و نابرابری اجتماعی در جامعه منجر خواهد شد.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
راهکارها برای مقابله با بحران اقلیمی و اقتصادی افغانستان
ارائه‌ی آموزش‌های عملی به کشاورزان در باره‌ی کشاورزی پایدار، مدیریت منابع آبی و استفاده از بذرهای مقاوم، می‌تواند تأثیرهای تغییرهای آب‌وهوایی را کاهش دهد. بازسازی جاده‌ها و زیرساخت‌های با استانداردهای جدید و معیاری از تخریب بیشتر زیرساخت‌ها جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر آن، سرمایه‌گذاری و استفاده از انرژی‌های خورشیدی و بادی می‌تواند وابستگی به منابع آبی را کاهش دهد. برای کاهش وابستگی به کشاورزی، سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنایع دستی، تولیدات کوچک و فن‌آوری‌های نوین می‌تواند کمک‌کننده باشد. در کنار آن، استفاده از انرژی‌های خورشیدی و بادی می‌تواند دست‌رسی به برق و انرژی را برای جوامع روستایی فراهم کرده و هزینه‌های تولید را کاهش دهد. افغانستان می‌تواند با همکاری کشورهای همسایه و سازمان‌های بین‌المللی از تجربه‌ها و منابع آن‌ها برای مقابله با بحران آب‌وهوایی بهره‌برداری کند. این هم‌کاری‌ها باید دور از مسائل سیاسی و امنیتی باشد.
تغییرهای آب‌وهوایی، تهدیدی جدی برای اقتصاد شکننده‌ی افغانستان است و اگر اقدام‌های فوری برای مقابله با این بحران نشود، عواقب فاجعه‌باری در پنج سال آینده در انتظار این کشور خواهد بود. سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی پایدار، مدیریت منابع آبی، ایجاد فرصت‌های اقتصادی جدید و هم‌کاری‌های بین‌المللی، می‌تواند به کاهش آسیب‌پذیری افغانستان در برابر تغییرهای آب‌وهوایی کمک کند. اکنون زمان آن است که جامعه جهانی با نگاه انسان‌دوستانه وارد عمل شود و افغانستان را در این بحران تنها نگذارد.
