هر روز صبح امید باشندگان کابل برای تنفس هوای تازه در میان دودی خفه‌کننده به محاق می‌رود. پلاستیک، تایر و زغال‌سنگ در بخاری‌های خانه‌ها و کارخانه‌ها می‌سوزد و هوای کابل را به کابوسی مرگ‌بار تبدیل کرده است. این آلودگی نفس‌گیر دیگر تنها یک مشکل نیست؛ بل که هشدار جدی برای فاجعه‌ای است که سایه‌اش بر این شهر سنگینی میکند.
آلودگی هوا در کابل ناشی از عامل‌های گوناگون است. سوخت‌های غیرمعیاری مانند پلاستیک، تایر و زغال‌سنگ در بخاری‌ها و کارخانه‌ها به کار می‌رود. این سوخت‌ها به دلیل بهای پایین و دست‌رسی آسان، انتخاب بسیاری از مردم است؛ اما هزینه‌ی واقعی آن، تهدید جدی برای سلامت و زندگی مردم است. علاوه بر این، وسایل نقلیه‌ی فرسوده و دودزا، ترافیک سنگین و توسعه‌نیافتگی حمل‌ونقل عمومی مناسب به این بحران دامن می‌زنند. هم‌چنان، نبود سیستم مؤثر برای دفع زباله‌ها و سوزاندن غیرمعیاری آن‌ها، هوای کابل را به شدت آلوده کرده است.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
مرگ خاموش
بر اساس گزارش‌های وزارت صحت عامه و سازمان‌های بین‌المللی، سالانه هزاران تن در افغانستان به بیماری‌های تنفسی ناشی از آلودگی هوا مبتلا می‌شوند. از این تعداد، صدها کودک زیر پنج سال جان خود را از دست می‌دهند؛ چون سیستم ایمنی ضعیف‌تری در برابر آلودگی دارند. بیش از ۵۰ درصد بیمارانی که به مرکزهای صحی کابل مراجعه می‌کنند، از مشکلات تنفسی شکایت دارند. بیماری‌های آسم، برونشیت و حتا بیماری‌های قلبی در نتیجه‌ی آلودگی هوا در حال افزایش است. این وضعیت نه تنها سلامت عمومی را تهدید میکند؛ بل که بار مالی سنگینی بر دوش سیستم بهداشت وارد میکند.
مسئولیت مشترک
همه باید بدانیم که با اقدام‌های نمادین نمی‌توان با این بحران مقابله کرد. تأمین انرژی پاک و ارزان مانند گاز و برق، از وظیفه‌های اصلی حکومت است. هم‌چنین، اجرای قوانین سخت‌گیرانه برای کنترل آلاینده‌ها و نظارت دقیق بر عمل‌کرد کارخانه‌ها و وسایل نقلیه، امری ضروری است. هیچ بهانه‌ای نباید برای استفاده از سوخت‌های آلاینده پذیرفته شود. در همین حال، آگاهی‌دهی عمومی باید در اولویت قرار گیرد. مردم باید از خطرهای آلودگی هوا آگاه شوند و نقش خود را در کاهش آن جدی بگیرند.
شهروندان نیز می‌توانند با انتخاب سوخت‌های پاک، نسوزاندن زباله‌ها و همکاری با مسئولان، سهم خود را در بهبود وضعیت ایفا کنند. هرچند ممکن است استفاده از سوخت‌های پاک گران‌تر باشد؛ اما سرمایه‌گذاری در سلامت خانواده‌ها و آینده کودکان ارزش‌مندتر است. هم‌راهی در کارزارهای عمومی و گزارش‌دهی تخلف‌ها می‌تواند نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا ایفا کند.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
آمار و هشدارها
بر اساس آمارهای پخش‌شده، کابل یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان است. ذره‌های معلق در هوای کابل چندین برابر حد مجاز سازمان جهانی بهداشت است. اگر این روند ادامه یابد، تعداد بیش‌تری از شهروندان با بیماری‌های مزمن روبه‌رو خواهند شد. هم‌چنین، کاهش کیفیت زندگی و افزایش مهاجرت از این شهر به دلیل شرایط ناسالم، از پیامدهای بلندمدت آلودگی هوا خواهد بود.
دیگر وقت آن نیست که دود را به عنوان بخشی از زندگی بپذیریم. نفس‌های شهروندان کابل به دود آلوده است؛ این جنگ برای بقا است. اگر امروز اقدام نکنیم، فردایی نخواهیم داشت که در آن بتوانیم نفس بکشیم. حکومت و مردم باید هم‌آهنگ و مسئولانه عمل کنند تا سایه‌ی مرگ خاموش از سر کابل برداشته شود. تنها با اقدام فوری و هم‌آهنگ می‌توان از فاجعه‌ای که هر روز به ما نزدیک‌تر می‌شود، جلوگیری کرد.
