۲۰۲۲، نخستین سالی است که امارت اسلامی، تسلط بر همه ولایت‌های افغانستان را تجربه می‌کند؛ سالی که انتظار می‌رفت دیگر گواه رویدادهای دهشت‌افکنی نباشد؛ اما این گونه نبود و صدها شهروند در رویدادهای مختلفی در گوشه و کنار افغانستان، کشته و زخمی شدند.
پیش از ۲۰۲۲ بیشتر ناامنی‌ها و درگیری‌ها میان نیروهای امارت اسلامی که در برابر حکومت جمهوری می‌جنگیدند، جریان داشت و با سقوط نظام جمهوری و روی‌کارآمدن امارت اسلامی در رأس قدرت افغانستان، انتظار می‌رفت که از سطح جنگ و ناامنی‌ها در کشور کاسته شود و پس از نزدیک به چهار دهه جنگ و ناامنی مردم از نگاه درگیری‌های مسلحانه و ناامنی‌ها که بیشتر غیرنظامیان را آسیب رسانده و از آنان قربانی گرفته است، نفس راحت‌تر بکشند؛ اما برخلاف چنین انتظارات، در جریان سال ۲۰۲۲ کشور گواه رویدادهای ناخوش و خونین بسیاری بود.
اسدالله ندیم، آگاه مسائل نظامی، در باره‌ی وضعیت امنیتی در جریان سال ۲۰۲۲ میلادی که کشور گواه آن بود، می‌گوید: «وضعیت امنیتی در جریان سال ۲۰۲۲ به طور عمومی نسبت به سال‌های گذشته کمی بهتر است؛ به این معنا که عملیات‌های بزرگ و جنگ‌های بزرگ جبهه‌ای وجود ندارد و فقط در چند مناطق در پنجشیر، اندراب و بعضی مناطق تخار و غزنی جنگ‌های چریکی وجود دارد؛ اما مسئله‌ی مهم این است که مصونیت وجود ندارد.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
در کنار این که درگیری‌های چریکی در برخی از نقاط کشور وجود دارد؛ اما بیش‌ترین ناامنی‌ها ناشی از حمله‌های هراس‌افگنانه‌ی انتحاری و انفجاری بود.
برجسته‌ترین حمله‌هایی که در جریان سال ۲۰۲۲ رخ داده اند
شاخه‌ی خراسان گروه داعش، پشت خون‌بارترین و دل‌خراش‌ترین رویدادهای امنیتی که در جریان سال ۲۰۲۲ در نقاط مختلف کشور رخ داد، قرار داشت.
حمله بر مسجد شیعیان در شهر مزارشریف، مرکز بلخ در اول ثور ۱۴۰۱، یکی از مهم‌ترین حمله‌های گروه داعش در جریان سال ۲۰۲۲ بود. در نتیجه‌ی این حمله که در مسجد «سه‌دکان» در شهر مزارشریف رخ داد، بیش از ۳۰ تن کشته شدند و بالاتر از ۸۰ تن دیگر زخم برداشتند.
یک روز پس از حمله بر مسجد «سه‌دکان» در مزارشریف، گروه داعش حمله‌ی دیگری را در مسجد «مولوی سکندر» در ولسوالی امام‌صاحب ولایت کندز سازمان‌دهی کرد که در نتیجه‌ی آن ۳۶ تن به شمول ۱۲ کودک کشته شدند و ۴۷ تن دیگر به شمول پنج کودک زخم برداشتند.
حمله‌ی دیگر داعش بر عبادت‌گاه اهل هنود در منطقه‌ی کارته‌ی پروان شهر کابل در تاریخ ۲۸ جوزای سال جاری بود که امارت اسلامی شمار کشته‌شدگان این رویداد را دو تن و زخمیان آن را هفت تن اعلام کرد؛ اما گواهان عینی تلفات این رویداد را ده‌ها تن اعلام کردند.
حمله‌ی انتحاری خونین دیگر، روز یازدهم سنبله‌ی ۱۴۰۱ در هرات رخ داد که مجیب‌الرحمان انصاری، خطیب مسجد جامع گازرگاه شهر هرات را هدف قرار داد و به شمول این عالم دین، ۲۱ تن کشته و ۲۰ تن دیگر زخمی شدند. مسئولیت این حمله را هنوز فرد یا گروهی بر عهده نگرفته است.
حمله‌ی انفجاری در مدرسه‌‌ی جهادیه‌ی ولایت سمنگان که در نتیجه‌ی آن بیش از ۴۰ تن کشته و زخمی شدند، از جمله حمله‌های خونین سال ۲۰۲۲ بود. این انفجار، پس از چاشت دهم قوس، در هنگام ادای نماز جماعت در مدرسه‌‌ی جهادیه‌ی سمنگان در مربوطات شهر ایبک، مرکز این ولایت، رخ داد.
به همین ترتیب، خونین‌ترین حمله‌ی انتحاری در ۲۰۲۲ حمله بر مرکز آموزشی کاج بود که منجر به کشته‌شدن ۵۳ تن و زخمی‌شدن ۱۱۰ تن شد. مسئولیت این حمله را هم فرد یا گروهی بر عهده نگرفت و واکنش‌های بسیاری را در داخل و بیرون از کشور به هم‌راه داشت.
قربانیان حمله‌های خونین ۲۰۲۲
حمله‌های انفجاری و انتحاری که در جریان یک سال گذشته در نقاط مختلف کشور رخ داده، بیشتر غیرنظامیان، اقلیت‌های مذهبی و اعضا و طرف‌داران امارت اسلامی را آماج قرار داده است. در بیشتر حمله‌های ضدامنیتی که در جریان سال ۲۰۲۲ در سراسر کشور رخ داده، شهروندان شیعه‌مذهب و جامعه‌ی هزاره‌ی افغانستان هدف قرار گرفته اند.
در کنار این، شهروندان اهل هنود افغانستان دیگر قربانیان حمله‌های خونین یک سال گذشته اند که پس از آن، خیلی از شهروندان اهل هنود مجبور به ترک کشور شدند. همین گونه، غیرنظامیان، عالمان دین، نیروها و اعضای امارت اسلامی و در دو رویداد هم دیپلمات‌ها، مورد حمله قرار گرفته اند.
سکینه ادیب، خواهر یکی از قربانیان حمله بر مرکز آموزشی کاج، به سلام‌وطندار می‌گوید: «هنوز نتوانسته‌ایم به رفتن یکی از اعضای خانواده‌ی ما که او خواهرم بود، کنار بیاییم. این یک شوک روحی بزرگ بود که تمام اعضای خانواده‌ی ما حتا حافظه‌ی شان پس از این حمله آسیب دید.»
نگرانی‌های جهانی از وضعیت امنیتی در افغانستان
امارت اسلامی بر مبنای توافق‌نامه‌ی دوحه که منجر به روی‌کارآمدن مجددش در افغانستان شد، ملزم به مبارزه در برابر هراس‌افگنی در کشور است؛ اما در بیشتر از یک سال حاکمیتش نتوانسته است که قناعت جامعه‌ی جهانی را در قسمت امنیت و مبارزه در برابر هراس‌افگنی در افغانستان به دست آورد.
در یک سال گذشته در نشست‌های مختلف در مقر سازمان ملل متحد، اوزبیکستان، تاجیکستان، روسیه و هند، بارها کشورهای جهان و منطقه از تهدیدات هراس‌افگنی موجود در افغانستان اظهار نگرانی کرده اند.
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
همین گونه، در جریان سال ۲۰۲۲ ایالات متحده‌ی امریکا ادعا کرد که ایمن الظواهری، رهبر شبکه‌ی القاعده را در کابل کشته است؛ رویدادی که به باور آگاهان، سبب ناامیدی جهان از تعهد امارت اسلامی مبنی بر مبارزه در برابر هراس‌افگنی در افغانستان شده است.
در کنار این، در جریان سال ۲۰۲۲ سفارت‌خانه‌های روسیه و پاکستان در کابل نیز، هدف حمله قرار گرفتند و نیروهای امارت اسلامی تا کنون دست‌کم یازده بار با نیروهای مرزی کشورهای همسایه درگیری داشته اند. هم‌زمان با این، در جریان سال ۲۰۲۲ هواپیماهای بی‌سرنشین امریکایی بارها در حریم هوایی افغانستان دیده شده و عملیات انجام داده اند.
طارق فرهادی، آگاه مسائل سیاسی، می‌گوید: «جهان در حقیقت حالا از امنیت افغانستان بسیار پریشان است و به این نظر است که امارت اسلامی به این شکلی که اکنون حکومت می‌کند، نمی‌تواند یک ثبات آینده‌ی دور را در افغانستان آورد و این دلایل مختلف دارد.»
عاملان ناامنی‌های سال ۲۰۲۲
با این که گروه مخالف مسلح قدرت‌مندی در برابر امارت اسلامی در افغانستان وجود ندارد تا عملیات میدانی را علیه حکومت راه‌اندازی کند؛ اما حمله‌های انتحاری و انفجاری بسیاری در این سال رخ داد و صدها شهروند را در سوگ ازدست‌دادن عزیزان شان نشاند.
بر اساس گزارش‌ها، بیشتر این حمله‌ها توسط گروه داعش سازمان‌دهی شده است؛ گروهی که به باور آگاهان، تهدید جدی برای شهروندان افغانستان به شمار می‌رود. در کنار این، در جریان سال ۲۰۲۲ نقاط مختلف در ولایت‌های پنجشیر، بغلان، تخار و بدخشان گواه درگیری‌های مسلحانه‌ی امارت اسلامی با مخالفان مسلح خود بود.
