امروز، ۹۷ سال از انتقال پیام از راه امواج رادیویی در افغانستان میگذرد. در این مدت به ویژه در دو دههی گذشته، دستگاههای رادیویی بسیاری در کشور به فعالیت آغاز کردند؛ اما با فروپاشی جمهوری، بسیاری از این رادیوها به دلیل مشکلات اقتصادی و غیراقتصادی از فعالیت باز مانده اند.
بر اساس معلومات منابع آگاه، در نزدیک به یکونیم سال گذشته ۱۸ دستگاه رادیویی در ولایتهای شمالی و شمالشرقی غیرفعال شده اند. از این میان، فعالیت چهار رادیو در فاریاب، یک رادیو در جوزجان، دو رادیو در سمنگان، دو رادیو در بغلان، چهار رادیو در تخار و پنج رادیو در کندز متوقف شده است.
بلخ، سرپل و بدخشان، از ولایتهایی اند که هیچ دستگاه رادیویی در آن غیرفعال نشده است. با این حال، نمایندگان کمیتهی مصونیت خبرنگاران ولایتهای سمنگان و بغلان، علت غیرفعالشدن رادیوها در این ولایتها را مشکلات اقتصادی رسانهها عنوان میکنند.
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
سیدمجتبا مصلح، نمایندهی کمیتهی مصونیت خبرنگاران افغان در سمنگان، میگوید: «بعد از تحولات اخیر و حاکمشدن امارت اسلامی، فعالیت شماری از رسانهها به ویژه رسانههای صوتی در ولایت سمنگان متوقف شد که علت آنها، نبود امکانات مالی بوده که آنان نتوانستند به کارمندان شان معاش بدهند.»
عبدالوحید وحدت، نمایندهی کمیتهی مصونیت خبرنگاران افغان در بغلان، نیز میگوید: «در این تحولات متأسفانه دو رادیو در بغلان بسته شده اند. رسانههایی که اکنون فعال اند، در وضعیت بد اقتصادی قرار دارند. اگر وضعیت همین طور ادامه یابد، رادیوهای باقیمانده نیز از فعالیت باز میمانند.»
فیروز غفوری، مسئول رادیو «تمنا» و نمایندهی رسانههای محلی در فاریاب، به سلاموطندار میگوید که اکنون رادیوهای فعال در این ولایت، با مشکلات اقتصادی روبهرو اند و بیشتر با تبلیغات کوچک تجاری، هزینههای شان را تأمین میکنند.
او میافزاید که اگر به رادیوهای فعال در فاریاب توجه نشود، آنها نیز به دلیل مشکلات مالی بسته خواهند شد: «وضعیت رسانههای صوتی در فاریاب نگرانکننده است. ما شاهد هستیم که چندین رسانه در این ولایت از فعالیت باز ماندند و نهادهایی که به رسانهها پروژه میدادند، دیگر فعالیت نمیکنند. باید به رسانههای خصوصی توجه جدی شود.»
از آن جا که رادیو بیشتر قابل دسترس است، همواره شنوندگان خود را حفظ کرده است. بهشته، باشندهی بلخ، به سلاموطندار میگوید: «مردم بیشتر وقتها که به تلویزیون و دیگر رسانهها دسترسی نداشته باشند، از رادیو استفاده میکنند به ویژه رانندگان در موترها بیشتر به رادیو گوش میدهند و مسافرانی که در موترها هستند، نیز از آن مستفید میشوند.»
صلاحالدین، باشندهی فاریاب، نیز میگوید: «علاقهمندی به رادیوها بسیار است و نیاز است که امارت اسلامی ایستگاههای رادیویی را حمایت کند تا امواج رادیو میان مردم خاموش نشود.»
از سویی هم، مسئولان ریاستهای اطلاعات و فرهنگ ولایتها، از توجه بیشتر به رادیوها خبر میدهند. آنان به سلاموطندار میگویند که امارت اسلامی توجه خاص به رادیوها دارد و به مسئولان رادیوهایی که با مشکلات روبهرو بوده اند، از سوی ریاستهای اطلاعات و فرهنگ همواره کمک شده است.
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
خلیلالله امینی، آمر اطلاعات ریاست اطلاعات و فرهنگ تخار، به سلاموطندار میگوید: «ریاست اطلاعات و فرهنگ تخار همواره در کنار مسئولان رادیوهای محلی بوده و در قسمت تمدید جواز و حل منازعات پیشآمده آماده هستیم و با رسانههایی که مطابق پالیسی امارت اسلامی نشرات دارند، نیز همکار هستیم.»
عبدالله مرادی، آمر فرهنگ و گردشگری ریاست اطلاعات و فرهنگ فاریاب، نیز میگوید: «امارت اسلامی از رسانهها و از رادیوهای محلی که مطابق پالیسی امارت اسلامی نشرات داشته باشند، حمایت میکند و هیچ ممانعتی در برابر رادیوها وجود ندارد.»
این در حالی است که در نزدیک به یکونیم سال گذشته، ۴۸ درصد دستگاههای رادیویی در افغانستان غیرفعال شده و رادیوهای فعال نیز با مشکلات جدی اقتصادی روبهرو اند.