در بسیاری از مناطق افغانستان، زنان نقش کلیدی در رشد اقتصادی و توسعهی جامعه ایفا میکنند. در پنجشیر، زنان توانسته اند در همکاری با مردان خانواده در زمینهی پروسس لبنیات، سهم قابل توجهی در اقتصاد خانوادهها داشته باشند. آنها، با تولید محصولات متنوع نه تنها به تأمین نیازهای روزانهی خانواده کمک میکنند، بل با ایجاد درآمد، تغییرهای مثبتی در شرایط معیشتی خود ایجاد کرده اند.
عاقله، باشندهی روستای «ملیمه»ی پنجشیر، هر صبح با صدای ملایم زنگولههای گاو و بوی تازهی شیر بز، یک روز پُرکار دیگر را آغاز میکند. در گوشهای از یک خانهی روستایی، با دستانی پُر از تجربه و امید، در حال آمادهسازی ماست و پنیر تازه است. او تنها یک مادر نیست، بل ستون اقتصادی خانوادهاش است که با تلاشهای خاموش اما اثرگذار، چرخ اقتصاد محلی را به حرکت درآورده است.
او، میگوید: «دو رأس بز در خانه دارم؛ بز شیری است. از طریق همین شیر، ماست، چکه، قیماق و پنیر، قروت و دیگر چیزها جور میکنم. در بازار روان میکنم، مصارف خودم و خانوادهام را پیدا میکنم. پیام من به دیگر زنان این است که در خانه ننشینند، از طریق خیاطی میتوانند خامکدوزی کنند؛ مرغداری و گاوداری بکنند؛ هم مصارف خود شان و هم خانوادهی شان را تأمین کنند.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
همترازِ عاقله، داستان زنانی که با چرخاندن مشکهای پُر از شیر، نه تنها خامه و ماست تولید میکنند، بل آیندهای روشنتر برای فرزندان شان میسازند. در نبود کارخانههای بزرگ، این دستهای زنانه اند که کارخانههای کوچک خانگی را شکل داده اند.
زینب، مادر پنج کودک، با همسرش از طریق تهیهی لبنیات به درآمد خانوادهی خود کمک چشمگیری میکند. او میگوید: «ما یک گاو زراعتی خریدیم که قیمتش بالا بود؛ ولی از آن میتوانیم شیر، پنیر، ماست و قیماق به دست بیاوریم. این محصولات را برای فرزندانم تهیه میکنم و در بازار پاراخ میفروشند. شوهرم هم در معدن زمرد کار میکند. بخشی از هزینههای زندگی را او تأمین میکند و من با درآمد لبنیات، برای کودکانم صابون، لباس و چیزهای دیگر را تهیه میکنم. امیدوارم بتوانم یک فارم یا یک گاو دیگر هم بگیرم تا تولیدات ما بیشتر شود.»
از سوی دیگر، عبدالولی هژیر، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی، باورمند است که زنان محرک اصلی اقتصاد هستند و باید از وضعیت مصرفی به یک تیم تولیدی تبدیل شوند.
هژیر، میگوید: «چه قدر خوب است زنان که نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل میدهند، به جای صرفاً مصرفکنندهبودن، به تولیدکننده تبدیل شوند. دولت میتواند از راههای مختلف به توسعهی کسبوکارهای خانگی کمک کند. مشوقهای مالیاتی بهترین گزینه در جهت توسعهی این کسبوکارها است. همچنین، فراهمکردن وسایل و امکانات برای زنان تا آنها بتوانند به اقتصاد و جامعه کمک کنند.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
با این حال، امینالحق ماثوری، رییس صنعت و تجارت پنجشیر، میگوید که ویژگیهای حدود ۸۰۰ زن متشبث را به نهادهای کمککننده برای جذب کمک ارائه کرده اند.
او میافزاید: «تقریباً ۸۰۰ خانم را ثبت کردهایم؛ از هفت ولسوالی به شمول مرکز، مشخصات را دادهایم. با موسسات همکار صحبت کردهایم و در عنابه تقریباً به ۵۰ فامیل فارم مرغهای خانگی و زراعتی توزیع کردیم که از آن هم از تخم استفاده بکنند و هم از گوشت. دانه هم به آنها توزیع و آموزش هم به آنها داده میشود.»
نقش زنان در توسعه، نه تنها در شعار، بل در عمل، به وضوح دیده میشود. این جا، لبنیات تنها یک محصول نیست؛ بل نماد اراده، ایستادگی و تلاش بیوقفهی زنانی است که تصمیم گرفته اند تغییر را از خود آغاز کنند.
