ایکی کون آلدین ملی احصائیه و معلومات اداره‌سی افغانستان قوم‌لریدن بیر فهرست نشر قیلدی. احصائیه اداره‌سی تامانیدن ترقه‌تیلگن فهرست‌گه کوره، بوندن سونگ، برقی کیم‌لیک آله‌دیگن کیشی‌لر اوشبو اداره تامانیدن نشر قیلینگن فهرست آرقه‌لی قوم‌لرینی انتخاب قیله آله‌دیلر.
بیراق، ملی احصائیه و معلومات اداره‌سی تامانیدن نشر قیلینگن فهرست جدی واکنش‌لر بیلن روپه‌ره بولگن. اجتماعی ترماقلر فعاللریدن بیرقطاری نینگ ایتیش‌لریچه، اوشبو فهرست ده تاجیک، هزاره و اوزبیک قوم‌لری نیچه بولیم‌گه اجره‌تیلگن، لیکن پشتون قوم‌لری اجره‌تیلمه‌گن و یالغیز پشتون نامیده کیریتیلگن.
مملکت شاعر و یازووچی‌لریدن بولمیش یعقوب یسنا نینگ سلام‌وطندارگه ایتیشیچه، هزاره و نیک‌پی قبیله‌سیدن دیر، بیراق ملی احصائیه اداره‌سیده «نیک‌پی» مستقل بیر قوم صفتیده کیریتیلگن.
یسنا نینگ کوپه‌یتیریشیچه، اونینگ قبیله‌سی هیچ‌بیر زمان «نیک‌پی» نی بیر قوم صفتیده بولیشینی ادعا قیلمه‌گن و اولر هردایم اوزلرینی هزار عنوان قیلگنلر و کاغذی کیملیککه هم «هزاره» نامیده کیم‌لیک آلگنلر.
جناب یسنا نینگ کوپه‌یتیریشیچه، ینگی فهرست ده کوچی قومی‌دن هیچ یادلنگن ایمس، لیکن کوچی‌لر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بولیم‌لرده ایرکین بیر قوم صفتیده امتیاز آله‌دی و مملکت قانون‌لریده کوچی هردایم ایرکین بیر قوم صفتیده کیریتیلگن و نماینده‌لر کینگشی ده اولرگه جمعیتی اساسی‌گه چوکی بیریلگن، بیراق ملی احصائیه اداره‌سی تامانیدن نشر قیلینگن فهرست ده اوشبو قوم دن یادلنگن ایمس.
استرالیا دیکین بیلیم یورتی نینگ افغانستان موضوعی ایش بیلرمانی عباس فراسو نینگ فیسبوک صحیفه‌سیده یازیشیچه، اشرف غنی حکومتیده اهالی‌گه قرشی توطیه بیر استراتیژی‌گه اوزگرگن.
شونینگدیک، اجتماعی ترماقلر فعاللریدن بیرقطاری، ملی احصائیه اداره‌سی نینگ بو حرکتیدن تنقید قیلیب یازیش‌لریچه، بویوک قوم‌لرنی کیچیک قوم‌لرگه اجره‌تگنلر و ملت توزه‌تیش جریانی‌نی ناممکن قیله‌دیلر.
اجتماعی ترماقلر فعاللری نینگ ایتیش‌لریچه، افغانستانده اوروش یکونلنیشی اوچون دوحه، مسکو یا-ده استانبولده یولگه قویله‌دیگن هیچ‌بیر ییغین نتیجه بیرمه‌یدی، چونکه اوروش‌لرنینگ اصلی ریشه‌سی بیرقطار کسل و روانی یشاوچی‌لر و سیاستچی‌لرنینگ فکریده دیر.
اولرنینگ ایتیش‌لریچه، بیرقطار سیاستچی‌لر هرقنده‌ی شرایط ده تفرقه ایجاد قیلیش اوچون سعی و حرکت قیله‌دی و تینچلیک خصوصیده یولگه قوییله‌دیگن ییغین‌لر بونده‌ی تفرقه‌لرگه جواب قیتره آلمه‌یدی.
عین‌حالده، مملکت یشاوچی‌لریدن بیرقطاری نینگ ایتیش‌لریچه، کیملیککه قوم و هویت‌لری نینگ کیریتیلیشی اونملی ایمس، اولر یالغیز تینچلیک و شغل ایسته‌یدیلر.
کابلده کسبه‌کارلیک قیله‌دیگنلردن بیری شبیراحمد نینگ ایتیشیچه، تاجیک دیر، لیکن هیچ‌بیر زمان تاجیک قومی نینگ کیملیککه کیریتیلیشی اونگه سوو و نان بیرمه‌گن. اونینگ ایتیشیچه، شغل و تینچلیک بولگن صورتده، قوم اونملی ایمس دیر.
ملی احصائیه و معلومات اداره‌سی ۷۱ قوم نی ینگی فهرست‌گه کیریتگن، لیکن مملکت اساسی قانونیگه یالغیز ۱۴ قوم رسمی شکلده کیریتیلگن و باشقه کیچیک قبیله‌لر و قریه‌لر مذکور ۱۴ قوم‌گه تیگیشلی دیر.
