بدخشان ده دهقانلردن قطاری نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشلریچه، ایکینچیلیک بولیمی‌ده جدی قیین‌چیلیکلر بیلن روپه‌ره‌لر و اولر نینگ دیمه ییرلری حاصلاتی ناقرارلیگی، اساسی بیر قیین‌چیلیککه اوزگرگن. مذکور دهقانلر جاری ییل‌ده حاصللری نینگ سیزیلرلی درجه‌ده کمه‌یگنی‌دن شکایت قیلیب و بو ناقرارلیک نینگ اصلی سببینی تورلی عامللر بیله‌دیلر.
بدخشان ده‌گی دهقانلردن وجهه‌الدین نینگ ایتیشیچه، بو ییل بوغدای و ارپه حاصلاتی اوتگن ییل گه قرهگنده کمه‌یگن و اونینگ سببی ایسه اصلاح بولگن اوروغلر کم‌لیگی و اولر نینگ صفتی آزلیگی دیر. اونینگ اورغولشیچه، دهقانلر قیین‌چیلیکلری نینگ حل بولیشی اوچون مسئوللر تامانیدن قوللب-قوتلنیش گه نیازلری بار.
مذکور دهقان نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «بیش جریب آبی ییر و قریب ۲۵ جریب دیمه ییریم بار. دیمه ییرلر گه بوغدای و ارپه ایکه‌میز و حاصللریمیز سطحی کیمیاوی کود‌دن فایده‌لنه آلمسلیگیمیز و اصلاح بولگن اوروغلر صفتی کم‌لیگی سبب، اوتگن ییل گه قرهگنده کمه‌یگن.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
بدخشان ولایتی تیشکان تومنی‌ده‌گی دهقانلردن روضت‌الله نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه، بو ییل حاصللری جدی شکلده کمه‌یگن. او طبیعی عامللر و یاغینگرچیلیک کم‌لیگی‌گه اشاره قیلیب و کوپه‌یتیریشیچه، بو قیین‌چیلیکلر محصوللری صفتی کمه‌یشی گه سبب بولگن.
او، بدخشان ایکینچیلیک وزیرلیگی ریاستی نینگ توجه‌سیزلیگی‌دن شکایت قیلیب و کوپه‌یتیریشیچه: «هه، تیشکان تومنی‌ده حوزه رئیسلری و قیشلاق رئیسلری نیچه مرته بدخشان ایکینچیلیک ریاستی گه بارگنلر و بارگنلری سببی ایسه، یخشی‌راق کیمیاوی کود و اصلاح بولگن اوروغلر تاپیلیشی ایدی. قیغو بیلن هیچ بیر نرسه قولگه کیلتیرمه‌گنلر و بو رقم نابیللی بیر وضعیت‌ده حیات کیچیره‌دیلر که هر ییلی حاصللری کمه‌یه‌دی.»
باشقه بیر تاماندن، بدخشان ده‌گی دهقانلردن باشقه بیری دیمه ییرلریده محصوللر ایکیلیشی حقیده ایتیشیچه: «دیمه ییرلریمیز گه کوپراق محصولات ایکمه‌یمیز؛ کوپراق بوغدای ایکه‌میز و ساووق بولگن منطقه‌لردن قطاری‌گه ارپه ایکه‌میز.»
شونده‌ی بیرحالده، بدخشان ایکینچیلیک ایشلری بوییچه ایش بیلرمان عبدالبصیر یونسی نینگ ایتیشیچه، مذکور ولایت‌ده تاغلی بولگنی سبب دهقانلردن کوپینچه‌سی دیمه ییرلرده ایکینچیلیک بیلن شغللنگن.
او، دیمه ییرلر ناقرارلیگی خصوصیده ایتیشیچه: «ناقرارلیک‌دن شکایتی بوگلن ایکینچیلر، ییرلرینی درست شکلده سقلمه‌یدیلر؛ هر ییلی بوغدای ایکه‌دیلر که بو توپراق نینگ ستندرد صفتی نی اورته‌دن کیتکزه‌دی. یالغیز کیمیاوی بیر کود ترقه‌تیله‌دی که قیغو بیلن ییر نی پایدار و ستندرد شکلده سقله آلمه‌یدی.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
عین حالده، بدخشان ایکینچیلیک، سووغاریش و چاروه‌چیلیک ریاستی نینگ ایکینچیلیک ایشلری بوییچه آمری احسان‌الله سراجی نینگ ایتیشیچه، هوا وضعیتی ایکینچیلیک حاصللری گه کوپ تاثیری بار و یامغیرلی و یامغیرسیز ییل‌لر، محصوللر کمیتی و صفتی خصوصیده تاثیر قوییشی ممکن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «دیمه ایکینچیلیک هوا و سوو گه تیگیشلی و یاغینگرچیلیک بولگن و یاغیش کم بولگن ییل یا-ده نیاز بولگن وقت‌ده یاغیش بولگنی، حاصللری گه تاثیری بار. بو ایجابی و سلبی تاثیری بولیشی ممکن.»
افغانستان شمال‌شرقی‌ده جایلشگن بدخشان، مملکت نینگ تاغلی و ساووق ولایت‌لریدن بیری بولیب، دایم ایکینچیلیک بولیمی‌ده بیرقطار قیین‌چیلیکلر بیلن روپه‌ره بولگن. بدخشان ده‌گی دهقانلر ایکینچیلیک محصوللری نینگ کوپراق دیمه ییرلر گه ایکیش بیلن شغللنیب و حیات خره‌جتلری نی بو فعالیت‌لر بیلن تامین‌له‌یدیلر؛ بیراق سونگی ییل‌لر بو ولایت نینگ دیمه ییرلریده ایکینچیلیک حاصللری نینگ ناقرارلیگی، جدی بیر قیین‌چیلیککه اوزگرگن.