تعلیم‌دن محروم قالگن ۳۰ قیز بیلن سلام‌وطندار نینگ اوتکزگن صحبتلری اساسیده، عیاللر گه تعلیم نینگ تقیق‌لنگنی‌دن کیین، اوشبو قیزلر آره‌سیده کتاب اوقیش گه قیزیقیش کمه‌یگن.
بو آره‌ده، صحبت قیلگن قیزلردن ۱۷ ته‌سی نینگ ایتیشیچه، عیاللر یوزیگه مکتبلر و بیلیم یورتلر ایشیگی یاپیلگنی‌دن کیین، کتاب اوقیش گه قیزیقمه‌ی و هیچ کتاب اوقیمه‌یدیلر. لیکن اولردن ۱۳ ته‌سی گه کوره، برچه قیین‌چیلیکلر بیلن ینه هم کتاب اولر نینگ دوست و همراهی دیر.
مذکور قیزلر تعلیم، ایش و عیاللر صناعتی برابریده یره‌تیلگن چیکلاولر نی، اولر آره‌سیده کتاب اوقیش گه قیزیقیش نینگ کمه‌یگنی سبب‌لریدن دیب و ایتیشلریچه، عیاللر برابریده کونده‌لیک یره‌تیله‌دیگن چیکلاولر اولر نینگ کتاب اوقیش و استعدادلری گه زیان ییتکزگن.
اوشبو گزارش‌ده صحبت قیلینگن ۱۷ قیز گه کوره، مکتبلر و بیلیم یورتلر نینگ آچیلیشی و کیله‌جکلر خصوصیده امید‌سیزلیک سبب، بوتونلی شکلده کتاب اوقیش‌دن اوزاق بولگنلر.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
جوزجان یشاوچیسی و ۱۱-صنف اوقووچیسی بولمیش گل‌افروز نینگ ایتیشیچه: «اسلام امیرلیگی نینگ قدرت گه ایریشگنیدن کیین، هیچ کتاب اوقیگنیم یوق؛ نیگه کتاب اوقه‌ی؟ مکتب باره‌دیگنیزم پیتلرده کوپ کتاب اوقیدیم. کیله‌جگیم اوچون کتاب اوقیدیم، حاضر ایسه علاقه‌م یوق.»
کابل یشاوچیسی و ۸-مکتب اوقووچیسی بولنیش آسوده نینگ ایتیشیچه: «درس اوقیگنیمیز پیتده، کیله‌جگیمیز بیللی ایدی؛ او پیتلرده کتاب اوقیش خصوصیده کوپ علاقه‌میز بار ایدی. اوزگریشلر کیلگنی‌دن کیین، ناامید بولدیک. فکرمچه یامان بیر خاطره قالگن و کتاب اوقیماقچین بولگنیم‌ده، برچه یامان خاطره‌لر یاردم گه کیله‌دی.»
شونینگدیک کابل بیلیم یورتی خبرچیلیک بولیمی طلبه‌سی صدف نینگ ایتیشیچه: «درس اوقیشیمیز پیتده، کیله‌جگیمیز بیللی ایدی؛ او زمانلر کتاب اوقیش خصوصیده کوپ شوق و علاقه‌میز بار ایدی. اوزگریشلردن کیین درس اوقیه آلمه‌دی و امیدسیز بولدیک.»
شونینگدیک کابل بیلیم یورتی‌ده‌گی طلبه‌لردن اسما نینگ ایتیشیچه: «کتاب اوقیمه‌یمن؛ اوقی اوقی، آخر هم فایده‌سیز. کتاب اوقیسه‌ی هم نیمه فایده، رخصت بیرمه‌یدیلر. مکتبلر و بیلیم یورتلر یاپیلگنی‌دن کیین، کتاب اوقیش خصوصیده هیچ قیزیقمه‌یمن.»
لیکن مذکور گزارش‌ده صحبت اوتکزیلگن قیزلردن ۱۳ ته‌سی نینگ ایتیشیچه، برچه چیکلاولر و قیین‌چیلیکلر بیلن ینه هم کتاب اوقیدیلر. اوشبو ۱۳ قیزدن ایکی ته‌سی اویین-کولگی، اوچ ته‌سی استعدادی نی آشیریش، ایکی ته‌سی حیات قیین‌چیلیکلریدن اوزاق بولیش و باشقه آلتی ته‌سی ایسه معلوماتلری کوپه‌یشی اوچون دواملی یا-ده وقفه‌یی شکلده کتاب اوقیدیلر.
زراعت بولیمی طلبه‌سی سیاه‌موی و خبرچیلیک بولیمی طلبه‌سی عایشه بولمیش کابل یشاوچیلری نینگ ایتیشلریچه، اوتگنلر گه قره‌گنده کتاب اوقیشلری کمه‌یگن؛ بیراق بعضی وقتلر اویین-کولگی اوچون اوزلری نی رمان اوقیش گه مصروف قیله‌دیلر.
سیاه‌موی نینگ ایتیشیچه: «اوتگنلرده اوقیشیم کبی حاضر کتاب اوقیمه‌یمن. اوتگنلرده کتاب اوقیش بیلن مصروف ایدیک و اوقیدیک. حاضر ایسه وقتیم اوتیشی اوچون بیر قطار حکایه کتابلری نی اوقیمن.»
شونینگدیک عایشه نینگ ایتیشیچه: «آزراق کتاب اوقیمن؛ چونکه بیلیم یورتلر یاپیلگن دیر. بیر آی‌ده بیر یا-ده ایکی مرته مطالعه قیله‌من؛ چونکه قیله آلمه‌یمن. اوتگنلرده کوپ یخشی کتاب اوقیدیم؛ لیکن حاضر ایسه قشاق‌لیک کوپه‌یگن. فکریمیز آرام ایمس که کتاب اوقیسه‌ک.»
لیکن کتاب اوقیش کونده‌لیک عادت‌لری بولگن خبرچیلیک بولیمی طلبه‌لریدن سوریا و فریحه نینگ ایتیشلریچه، حیات قیین‌چیلیکلریدن اوزاق قالیش یگانه یولی، کتاب اوقیش دیر و اولر ذهنی باسیملیک‌لردن قوتقریلیش اوچون کتاب اوقیدیلر.
سوریا نینگ ایتیشیچه: «اینگ اونملی ایشلریم‌دن بیری کتاب اوقیش دیر و کونده بیر ساعت یا یریم ساعت کتاب اوقیمن؛ چونکه معلوماتیم نینگ کوپه‌یتیریش ایسته‌یمن. مطالعه قیلیش بیر عادت گه اوزگرگن.»
شونینگدیک فریحه نینگ ایتیشیچه: «کتاب اوقیمن؛ کیچه تامان هم کوپ اوقیمن. اوتگن ییل‌لر عادتیم بار ایدی؛ کتاب اوقیش مینی حیات قیین‌چیلیکلریدن اوزاق‌لشتیره‌دی. مین مکتب باریش چاغیدن که کتاب اوقیمن. کوپرق انگیزه بیره‌دیگن کتابلر نی اوقیمن.»
شونده‌ی بیرحالده، کابل ده کتاب ساته‌دیگنلر کتاب ساتیب آلیش خصوصیده عیاللر حضوری کمه‌یگنی نی بیان قیلیب ایتیشلریچه، ساتیشلری وضعیتی گه قره‌گنده ییگیتلر اینیقسه عیاللر آره‌سیده کوزگه کورینه‌رلی درجه‌ده کتاب اوقیش کمه‌یگن.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
کابل نینگ پل‌سرخ منطقه‌سیده‌گی کتاب ساتووچیلیکلردن بیری نینگ مسئولی سمیع‌الله محمدی نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه: «سونگی کونلر کتاب آلیش خصوصیده عیاللر نینگ کیلیب کیتیشی کوپ آز. بوندن آلدین یخشی ایدی؛ بیراق زمان اوتیشی بیلن عیاللر نینگ علاقه‌سی کمه‌یگن.»
شونده‌ی بیرحالده، یازووچیلر و بیلیم یورتلر اوقیتووچیلریدن قطاری عیاللر و توپلم شکلده برچه کیشی آره‌سیده کتاب اوقیش کمه‌یگنی نینگ خواطرلنتیرووچی دیب و ایتیشلریچه، کتاب اوقیلیش جمعیت‌ده معرفت و یاریتیش دیر. اولر گه کوره، کتاب اوقیش نینگ کمه‌یگنی یالغیز اجتماع ایمس؛ بلکیم کتاب یازیش و ترقه‌تیش وضعیتی گه هم اثر قویه‌دی.
یازووچیلردن بیری مریم نوری نینگ ایتیشیچه: «قیغو بیلن کتاب اوقیش خصوصیده اهالی علاقه‌سی کمه‌یگن. کورگن‌میز که مینگلرچه کتاب کتاب‌خانه‌لردن توپلنگن و یازووچیلر کوردیلر که اهالی نینگ علاقه‌سی یوق و کتابلری نینگ ترقه‌لیشی‌دن وازکیچتیلر.»
شونینگدیک بیلیم یورت اوقیتووچیسی طارق حق‌جو نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه: «بوندن آلدین هم و حاضر هم کتاب اوقیش خصوصیده قیزیقیش کم دیر. حاضرگی شرایط عیاللر مطالعه‌سی خصوصیده تاثیر قیلووچی؛ ینه هم عیاللر شرایط گه تسلیم بولمه‌ی و مطالعه قیلسینلر و اوز معلوماتلری نی کوپه‌یتیرسینلر که کیله‌جکده‌گی فرصت‌لردن فایده‌لنسینلر.»
عیال حقوقی فعاللری نینگ ایشانچلری گه کوره، عیاللر آره‌سیده مطالعه کمه‌یگنی، برچه جمعیت و حتا کیله‌سی نسل‌لر گه اوزون مدتلی و جبران بولمه‌‌گن عاقبتلری بار که عیاللر و قیزلر نینگ کتاب اوقیش گه قیزیقتیریش اوچون توجه بولیشی کیره‌ک.
عیال حقوقی فعاللریدن یلدا عزیزی نینگ ایتیشیچه: «قیغو بیلن عیاللر آره‌سیده کتاب اوقیش جوده‌یم کمه‌یگن. جوده‌یم سلبی تاثیری بار و آنه‌لر سواد یولی آرقه‌سی باله‌لرینی تربیه قیله‌دیلر. حکومت بو توغریده عیاللر نینگ حمایت قیلیشی کیره‌ک.»
عین حالده، تعلیم‌دن محروم قالگن قیزلر نینگ ایتیشلریچه، کتاب اوقیش اوچون اولر نینگ انگیزه‌لری کمه‌یگنی یگانه سببی، تعلیم نینگ تقیقلنگنی و عیاللر گه سرپرست حکومتی آرقه‌لی چیکلاولر یره‌تیلگنی دیر؛ بیراق سرپرست حکومت سوزلاوچیسی ذبیح‌الله مجاهد و معلومات و مدنیت وزیرلیگی نینگ نشراتی ایشلری بوییچه معیتی حیات‌الله مهاجر فراهی، ییگیتلر نینگ کتاب اوقیش گه ترغیب قیلیب و اهالی آره‌سیده اونینگ کمه‌یگنی‌دن خواطر بیلدیرماقده‌لر.
ذبیح‌الله مجاهد نینگ ایتیشیچه: «مطالعه اونملی دیر. اسلام امیرلیگی تورلی اصوللر بیلن ییگیتلر نی ترغیب قیله‌دی که مطالعه قیلسینلر و بو یول آرقه‌لی حیات‌لری نینگ تغییر بیرسینلر.»
شونینگدیک حیات‌الله مهاجر فراهی نینگ ایتیشیچه: «قیغو بیلن ییگیتلر آره‌سیده مطالعه کمه‌یگن و معلومات و مدنیت وزیرلیگی کتاب اوقیلیش نینگ رواجلنیشی اوچون سعی‌وحرکت قیله‌دی. اوتگن بیر ییل‌ده کتاب کورگزمه‌لری نی یولگه قویدیک که ییگیتلر مطالعه گه قیزیقسین دیب و شو رقم کتابلری نینگ چاپ قیلیش گه کوچی ییتمه‌گن یازووچیلر گه یاردم بیریش خصوصیده سوز بیردیک.»
اسلام امیرلیگی سرپرست حکومتی نینگ قیته قدرت گه ایریشگنیدن کیین، عیاللر و قیزلر نینگ تعلیمی و ایشی خصوصیده چیکلاولر یره‌تیلگنی بیرحالده، تعلیم‌دن محروم قالگن عیاللر آره‌سیده کتاب اوقیش کمه‌یگن.