بنیاد انتخابات شفاف افغانستان می‌گوید که گفت‌وگوهای صلح، افزایش خشونت‌ها و عملی‌نشدن اصلاحات کلیدی و ژرف در بخش‌های مختلف انتخابات، از موانع بزرگ برگزاری شفاف و سرتاسری انتخابات پارلمانی غزنی و شوراهای ولایتی‌اند.
در اعلامیۀ بنیاد انتخابات شفاف افغانستان یا تیفا که امروز (دوشنبه، اول جدی/دی) نشر شده، آمده است که کمیسیون مستقل انتخابات باید در نخست سه محور «وضعیت سیاسی»، «نحو دید و باور مردم به روند انتخابات» و «مشکلات فنی و حقوقی انتخابات‌های گذشته» را مورد ارزیابی جدی قرار بدهد تا در روشنایی آن تمام آماده‌گی‌های ضروری گرفته شود.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان افزوده است که کمیسیون انتخابات باید در مورد هر یک از سه محور نام‌برده به نهادهای دخیل و مردم افغانستان پاسخ‌های قانع‌کننده ارائه کند.
تیفا هم‌چنان گفته است که تنها برگزارکردن انتخابات‌ها نباید هدف کمیسیون مستقل انتخابات باشد، بل‌که این کمیسیون تلاش کند تا انتخابات را به بهترین وجه ممکن در وضعیت مناسب سیاسی و امنیتی برگزار کند.
این نهاد ناظر بر انتخابات هم‌چنان گفته است که ادعای موفقانه برگزارکردن انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته از سوی کمیسیون انتخابات، تمسخری به شعور مردم افغانستان و کتمان حقایق و رسوایی‌های این انتخابات و اعلام نتایج آن است.
به باور این نهاد، در وضعیت کنونی، مردم دیگر علاقه‌مند اشتراک در انتخابات نیستند و ممکن است در صورت برگزاری انتخابات‌های پارلمانی غزنی و شوراهای ولایتی، تمام آماده‌گی‌ها و مصارف به دلیل سطح بسیار پایین اشتراک مردم در انتخابات، ضایع شود.
تیفا پیشنهاد کرده است که کمیسیون مستقل انتخابات برنامۀ کامل و همه‌جانبه‌اش برای برگزاری انتخابات‌ها در سال ۱۴۰۰ را با نهادهای ذی‌دخل انتخاباتی شریک کند تا سطح آماده‌گی‌ها و تغییرات در این کمیسیون دیده شود.
در بخشی از پیشنهاد تیفا آمده است که هرچه زودتر باید قانون انتخابات تعدیل و از سوی پارلمان افغانستان تصویب شود. بر پایۀ این پیشنهاد تیفا، در روشنایی قانون جدید انتخابات، تغییرات در ساختارهای کمیسیون‌های انتخاباتی وارد شود و پس از آن با درنظرداشت وضعیت سیاسی و صلح در کشور آماده‌گی‌های لازم برای برگزاری انتخابات گرفته شود.
این در حالی‌ست که کمیسیون مستقل انتخابات دو روز پیش به حکومت پیشنهاد کرد که انتخابات پارلمانی ولایت غزنی، شوراهای ولایتی و شماری از شهرداری‌ها در ماه میزان سال آیندۀ خورشیدی برگزار شود.
چند روز پیش از آن، بنیاد انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان یا فیفا در اعلامیه‌یی گفته بود که تمرکز دولت افغانستان به روند صلح، روند اصلاحات انتخاباتی و برگزاری انتخاباتی پارلمانی غزنی و شوراهای ولایتی را به حاشیه برده است.
