پس از گذشت یک سال از حاکمیت امارت اسلامی در افغانستان، زنان افغان هنوز در میان انبوهی از محدودیتها و بیسرنوشتی بهسر میبرند. مسئولان دیدبان حقوق بشر میگویند که یک سال گذشته، سالی وحشتناک به زنان افغانستان بهشمار میرود.
هیدر بار، معاون مدیر بخش زنان دیدبان حقوق بشر، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید که عملکرد امارت اسلامی در یک سال گذشته ثابت کرد که زنان در زندهگی عمومی جای ندارند. او میافزاید که زنان افغان در سایهٔ حاکمیت امارت اسلامی تقریباً از تمامی حقوقشان محروم شدهاند. او با انتقاد از امارت اسلامی میگوید که امارت اسلامی اصلاً تمایلی به انعطافپذیری دیدگاهش در برابر زنان ندارد.
هیدر بار میافزاید: «امارت اسلامی به این نظر است که در زندهگی عمومی جای برای زنان وجود ندارد و تنها مکان قابل قبول برای زنان خانه است و بچهدارشدن و این نقض قوانین بینالمللیست.»
با این حال، شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون منحلشدۀ مستقل حقوق بشر افغانستان که در بیرون از کشور فعالیت دارد، به سلاموطندار میگوید که یک سال گذشته در تاریخ معاصر افغانستان سالی دشوار به زنان افغانستان بوده است.
سلاموطندار فارسی را در توییتر دنبال کنید
او با اشاره به محدودیتهای وضعشده بر زنان در حکومت سرپرست امارت اسلامی میافزاید که زنان در یک سال نخست حکومت امارت اسلامی از حق کار، آموزش و مشارکت در اجتماع به کلی محروم شدند. به باور او، امارت اسلامی هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت زنان در افغانستان انجام نداده است.
از سویی هم، مسعوده کرخی و راحیل تلاش، دو تن از فعالان حقوق زن، به سلاموطندار میگویند که زنان افغان در یک سال گذشته از صحنه حذف شدند و دستاوردهای چند سال اخیرشان را از دست دادند. آنان، یکسالهگی نظام امارت اسلامی را تباهی یک عمر زنان در این کشور عنوان میکنند.
به باور این دو فعال حقوق زن، محدودیتهای وضعشده از سوی امارت اسلامی بر زنان، تأثیرات مخربی را بهدنبال داشته است و شماری از زنان به افسردهگی دچار شدهاند. آنان آیندهٔ زنان افغان را تاریک و ناامیدکننده میدانند.
از محدودیتها در برابر زنان در حالی سخن گفته میشود که امارت اسلامی قرار بود مکتبهای دخترانۀ بالاتر از صنف ششم را در آغاز سال جاری خورشیدی بازگشایی کند، اما عزیزاحمد ریان، سخنگوی وزارت معارف، در تاریخ سوم حمل سال در گفتوگو با رسانهها از بستهماندن مکتبهای دخترانه تا اطلاع بعدی خبر داد.
در ادامۀ این محدودیتها، وزارت امر به معروف و نهی از منکر در تاریخ هفتم حمل دستوری را صادر کرد که براساس آنان زنان و مردان نمیتوانند یکجا به تفریحگاهها بروند. یک روز پس از آن، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی، در توییتر نوشت که زنان بدون محرم نمیتوانند به بیرون از کشور سفر کنند. این پایان محدودیتها در برابر زنان افغان نبود. در تاریخ ۱۷ ثور امسال امارت اسلامی دستور دیگری را در پیوند به حجاب صادر کرد.
در این دستور تأکید شده است که زنان باید در انظار عمومی صورت خود را بپوشانند. فقط چند روز بعدِ این دستور، دستور دیگری نیز صادر شد. این دستور که در تاریخ ۲۹ ثور صادر شد، مجریان زن رسانهها را مورد هدف قرار داد. براساس این دستور، پس از این مجریان زن در برنامههای تلویزیونی مجبور اند صورتشان بپوشانند.
امارت اسلامی در روزهای نخست رویکارآمدنش وزارت امور زنان را به وزارت امر به معروف و نهی از منکر تبدیل کرد و فعالان حقوق زن در واکنش به این تصمیم امارت اسلامی، حذف این وزارت را، حذف زنان از اجتماع و محدودیتهای امارت اسلامی در برابر زنان را، ظلم آشکار عنوان کردند.
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
به باور فعالان حقوق زن، افزایش خشونتهای خانوادهگی ناشی از محدودیتهای امارت اسلامی در برابر زنان است.
خواستیم دربارهٔ وضعیت زنان در یک سال پسین دیدگاه سخنگویان امارت اسلامی را داشته باشیم؛ اما در جریان چند روز گذشته و امروز با تماسهای پیهم موفق به دریافت دیدگاه آنان نشدیم.
این در حالیست که پس از تسلط دوبارهٔ امارت اسلامی در افغانستان، تمامی نهادهای رسیدهگی به وضعیت زنان در افغانستان لغو شدند یا هم هماکنون در این نهادها به مشکلات زنان رسیدهگی صورت نمیگیرد. لازم به یادآوریست که هیچ نهادی در افغانستان وجود ندارد که به چالشهای زنان رسیدهگی کند.
گفتنیست که در تاریخ بیستوچهارم اسد ۱۴۰۰ نظام جمهوری اسلامی افغانستان فروپاشید و امارت اسلامی افغانستان قدرت را بهدست گرفت.