شماری از دام‌پروران در ولسوالی‌های ارگو و کشم بدخشان، با نگرانی از گسترش بیماری ناشناخته‌ای در میان دام‌های شان، می‌گویند با این که در هنگام مراقبت از دام‌ها از روش‌های سالم دامپروری استفاده می‌کنند؛ اما ولادت دام‌های شان غیرنرمال انجام می‌شود و دام‌های نوزاد پس از تولد می‌میرند.
محمداکبر، باشنده‌ی ولسوالی کشم، می‌گوید که در یک ماه پسین بیشتر دام‌هایش در هنگام تولد یا پس از آن، از بین رفته است. او می‌افزاید که این مشکل درآمدی را که از راه دامپروری به دست می‌آورد، کاهش داده است.
این باشنده‌ی ولسوالی کشم، می‌گوید: «این اتفاق چندین سال می‌شود رخ می‌دهد؛ بسیار پراکنده بود. در یک ولسوالی یک دام‌دار شکایت می‌کرد که یک یا دو نوزاد گوسفند ما از دست رفته؛ اکنون عمومی شده؛ هر دام‌دار با این مشکل روبه‌رو است.»
این دام‌‌‌پرور، می‌گوید که تلاش‌های آن‌ها و دام‌‌‌‌پزشکان برای پیش‌گیری از این وضعیت، نتیجه‌بخش نبوده است.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
سلیمان، باشنده‌ی ولسوالی ارگو، نیز می‌گوید که از میان بیش از ۱۰۰ رأس مواشی‌اش، ۲۵ رأس آن در نتیجه‌ی بیماری ناشناخته از بین رفته است. «دام‌ها را درد می‌گیرد؛ به همین خاطر می‌میرند. مشوره‌ی پزشکان این بود که اگر دام‌ها از ابتدا واکسین شوند، این مشکل پیش نمی‌آید. هنوز مسئولان برای واکسین دام‌های ما نیامده اند.»
این باشندگان ولسوالی‌های ارگو و کشم، می‌افزایند که اگر به این مشکل رسیدگی نشود، زحمت‌های یک‌ساله و منبع درآمد شان از بین خواهد رفت.
در سوی دیگر، مسئولان در ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بدخشان، گسترش بیماری ناشناخته در میان دام‌ها در این ولایت را رد می‌کنند و می‌گویند که دام‌ها به دلیل بی‌توجهی و استفاده از روش‌های نادرست دامپروری، تلف می‌شوند.
نصیر احمدی، آمر مالداری ریاست زراعت بدخشان، می‌گوید که در ولسوالی کشم مرکزهای درمانی برای دام‌ها وجود دارد و کارمندان این مرکز‌ها برای آگاهی‌دهی به دام‌پروران و دام‌داران به ولسوالی‌ها سفر می‌کنند.
او می‌افزاید: «داکتران وترنر که در ساحه اند، اگر از توان آن‌ها خارج باشد و بیماری را شناسایی نتوانند؛ چون لابراتوار نیست، نمونه‌گیری می‌شود. این جا لابراتوار مجهز داریم؛ هر بیماری که باشد، تشخیص می‌شود. اگر تشخیص نشود، ما نمونه را به وزارت روان می‌کنیم و آن جا تشخیص می‌شود.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
در همین حال، شماری از کارشناسان دامپروری در بدخشان، می‌گویند که واکسین‌نشدن دام‌ها خطر گسترش بیماری‌های حیوانی را بیشتر کرده و سبب ازبین‌رفتن دام‌ها می‌شود.
برات‌محمد، دام‌پزشک، می‌گوید که دام‌پروران و دام‌داران برای جلوگیری از ابتلای دام‌های شان به بیماری‌ها، باید در بهار و زمستان آن‌ها را واکسین کنند.
او می‌افزاید: «پس از ولادت، حیوانات شان را واکسین کنند؛ در مقابل همان امراضی که در آن ساحه شیوع می‌کند تا این که جوجه‌ی سالم به دست بیاورند، مسئولیت ریاست زراعت هم است که مال‌داران را آگاهی بدهند.»
بسیاری از شهروندان افغانستان به ویژه در ولسوالی‌های دوردست، به دام‌داری و دامپروری سرگرم اند و از این راه نیازهای خوراکی و غیرخوراکی شان خانواده‌های شان را تأمین می‌کنند؛ اما گسترش برخی از بیماری‌ها و نبود آگاهی از روش‌های درست دامپروری، به دام‌داری آن‌ها آسیب زده است.
