در حالی که خاورمیانه در سایهی جنگ غزه، تنشهای فزاینده میان ایران و اسرائیل و نگرانیها از برنامهی هستهای تهران به سر میبرد، پس از هفتهها تنش و تهدیدهای مداوم امریکا برای استفاده از گزینهی نظامی در برابر ایران، دو طرف در عمان وارد گفتوگوهای غیرمستقیم شده اند.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجهی ایران، امروز با هیئت همراهش وارد مسقط شده و در آن سو، استیف ویتکاف، نمایندهی ویژهی دونالد ترامپ برای خاورمیانه، نیز برای شرکت در گفتوگو وارد عمان شده است. عراقچی، میگوید که تهران از «موضع برابر» به دنبال رسیدن به توافق «منصفانه» است. «نیت ما رسیدن به یک توافق منصفانه و شرافتمندانه است از موضع برابر؛ اگر طرف مقابل هم از همین موضع وارد شده باشد، شانسی برای یک تفاهم اولیه که منجر به یک مسیر مذاکراتی شود، وجود خواهد داشت.»
سخنگوی کاخ سفید اما هشدار داده که در صورت شکست گفتوگوها همهی گزینهها روی میز است.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
گفتوگوها میان ایران و امریکا به گونهی غیرمستقیم و با میانجیگری دیپلماتهای عمان صورت میگیرد و هنوز جزئیاتی از محتوای آن پخش نشده است.
شماری از آگاهان روابط بینالملل، با اشاره به روابط تاریخی پرتنش امریکا و ایران میگویند که در سیاست خارجی دوست و دشمن دایمی وجود ندارد و کشورها بر اساس منافع و حفظ حاکمیت خود تصمیم میگیرند.
شمشاد عزیز کاظمی، آگاه روابط بینالملل، باور دارد که ترامپ در عرصهی خارجی فردی عملگراست و ایران نیز برای حفظ نظام خود ممکن انعطافپذیری نشان دهد. «فکر میکنم که مقامها و سیاسیون ایران به هر نحوی که شده از بقای رژیم محافظت خواهد کرد و حتما پشت درهای بستهی دیپلماسی کنار خواهد آمد.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
شماری دیگر از آگاهان، میگویند که این گفتوگوها در وضعیتی برگزار میشود که نیروهای تحت حمایت ایران در منطقه از جمله حماس، حزبالله لبنان و حوثیهای یمن، تضعیف شده و در مقابل امریکا همچنان یک کشور قدرتمند جهانی به متحدهای مهم در خاورمیانه است.
مطیعالله آرینپور، دیگر آگاه روابط بینالملل، هشدار میدهد که اگر طرفها بر خواستههای خود پافشاری کنند احتمال شکست گفتوگوها بالا خواهد رفت. «اگر یکی از این کشورها از خواستهای شان عقبنشینی نکند، منطقه شاید به یک بحران دایمی سوق داده شود و بحران بدون شک به نفع منطقه نیست تا این که به امریکا باشد.»
توافق هستهای موسوم به «برجام» در ۲۰۱۵ میان ایران و قدرتهای جهانی زمانی نقطهی اوج دیپلماسی در پروندهی هستهای تهران تلقی میشد؛ اما با خروج امریکا در دوران ریاستجمهوری ترامپ، این توافق به حالت تعلیق درآمد و روابط میان دو کشور وارد دورهای پرتنش شد.