حدود دو سال از آغاز روند گفت‌وگوهای صلح میان آمریکا و طالبان و گفت‌وگوهای صلح بین‌الافغانی در دوحه، مرکز قطر می‌گذرد. چنان‌چه این روند برای مردم افغانستان با امیدواری‌های زیاد به همراه بوده است، برای مهاجران نیز روزنۀ امیدی را گشوده است.
سال‌ها ناامنی و جنگ، امنیت و فرصت را از مردم گرفته و همین امر سبب‌شده تا شهروندان، کشور را به امید زنده‌ماندن و زنده‌گی‌کردن ترک کنند.
حبیبه سوسن، یکی از شهروندان افغانستان است که به صورت منظم کشور را ترک و به انگلستان مهاجرت کرد. او با ویزای کار کشور را ترک کرد، اما به گفتۀ خودش، سال‌هاست که دوری از وطن را تجربه کرده است.
بانو سوسن می‌گوید که نبود امنیت و فرصت‌های آموزشی و تحصیلی در کشور سبب شد تا افغانستان را ترک کند. به باور او، تمام مشکلاتی که آرامش و رضایت‌مندی را از زنده‌گی مردم افغانستان گرفته، زیر چتر همین دو مشکل عمده که نبود امنیت و فرصت است، قرار دارد.
به باور خانم سوسن، در افغانستان امنیت جانی، امنیت مالی و امنیت شغلی وجود ندارد و مخصوصاً برای زنان این مورد حادتر است و فرصت‌ها دست‌خوش ناامنی و بی‌عدالتی می‌شود.
او از آغاز روند صلح امیدوار است، اما توقع دارد که رهبران سیاسی برای تأمین دو مولفۀ امنیت و ایجاد فرصت عادلانه برای شهروندان کشور تلاش کنند. اما رویدادهای پیش آمده در روند صلح ناامیدی بزرگی را برای حبیبه ایجاد کرده است.
سلام‌وطندار فارسی را در فیس‌بوک دنبال کنید
سوسن می‌گوید، فرازونشیب و جنجال‌هایی که در روند صلح پیش آمده، بیشتر ثابت می‌سازد که این روند، صلح را برای مردم افغانستان به ارمغان نمی‌آورد بل بیشتر تقسیم قدرت میان گروه‌های متخاصم است و مردم افغانستان مثل همیشه قربانی یک معاملۀ سیاسی دیگر خواهند شد.
حبیبه سوسن، از آغاز گفت‌وگوهای صلح تاکنون، تمام این روند را به گونۀ منظم دنبال کرده و می‌گوید، در جریان نشست‌هایی که بر محوریت صلح صورت گرفته، هیچ‌گاهی موضوعی که بیان‌گر برنامۀ طرف‌های گفت‌وگوکننده برای ادغام مهاجران باشد، نشنیده است.
او می‌گوید: «در افغانستان کسی امنیت ندارد و فرصت مساوی نیز در اختیار آدم قرار نمی‌گیرد. از شروع گفت‌وگوهای صلح تاکنون که تعقیب کرده‌ام چیزی در بارۀ وضعیت و برگشت مهاجران به کشور نشنیده‌ام. به نظر من این روند صلح فقط تقسیم قدرت میان گروه‌های متخاصم خواهد بود و تمام.»
به گفتۀ خانم سوسن، حکومت فعلی افغانستان یک حکومت دموکراتیک است اما زیر سایه‌اش حقوق زنان، اقلیت‌های دینی و نژادی پایمال می‌شود. او تأکید می‌کند که هیچ‌گونه ضمانت در فردای برقراری صلح در بخش حقوق زنان و اقلیت‌ها وجود ندارد.
این بانوی مهاجر می‌افزاید، اقلیت‌های قومی-مذهبی که نسل‌ها نتوانسته‌اند در افغانستان برای خود زنده‌گی آرام بسازند، ناچار به مهاجرت شده‌اند. به گفتۀ او، حتی شماری از خانواده‌ها نیز برای این‌که بتوانند فرصت‌های بهتر و بیشتری برای فرزندان‌شان ایجاد کنند، به مهاجرت متوصل شده‌اند.
او می‌گوید، از طرح‌ها و آجنداهای نشست‌های صلح به نظر می‌رسد فضا برای اقشار مختلف سخت‌تر و محدودتر می‌شود و فرصتی برای بازگشت مهاجران یا کدام برنامۀ حمایتی برای‌شان به چشم نمی‌خورد.
- مهاجرت نامنظم و سرنوشت ناروشن مهاجران افغانستانی در اروپا
- گسترش کرونا مشکلات مهاجران افغانستان را دو برابر کرده است
- سایه سنگین کرونا بر کاروبار مهاجران افغانستان در اروپا
بانو سوسن می‌گوید، اگر صلح سبب به تأمین امنیت و ایجاد فرصت عادلانه شود، حتما به کشور برمی‌گردد، اما اگر روند صلح به روال فعلی ادامه یابد، هیچ امیدواری به تأمین امنیت و فرصت عادلانه وجود ندارد.
حبیبه سوسن می‌گوید: «به خاطر طالبان مهاجرت کردم و اگر حالا هم طالبان پس از صلح به کشور بیایند از کجا معلوم که شرایط بهتر می‌شود. در صورتی‌که صلح سبب تأمین امنیت و ایجاد فرصت عادلانه شود حتما به کشور برمی‌گردم. زیرا؛ اقوام، خویشاوندان و دوستانم در افغانستان هستند و با مردم این کشور تاریخ، فرهنگ و زبان مشترک دارم.»
حبیبه می‌گوید، زمانی که مهاجر شده است بخشی از خاک افغانستان تحت تسلط طالبان بود، اما در صورتی‌که صلح شود و طالبان به صورت رسمی بر تمام افغانستان حاکمیت داشته باشد، هیچ مهاجری حاضر نخواهد بود که برگردد.
به باور خانم سوسن، خانه فقط چهاردیواری نیست، بل‌که جایی است که اقوام و خویشاوندان آن‌جا زنده‌گی کنند و با مردم آن‌جا زبان، فرهنگ و تاریخ مشترک داشته باشند.
او می‌گوید، اگر صلح به تأمین امنیت و فرصت عادلانه نیانجامد، به افغانستان برنمی‌گردد. زیرا؛ به گفتۀ او، نمی‌تواند زیر سایۀ حکومتی که طالبان حکمروایی می‌کنند، زنده‌گی کند، چون خاطرات و گذشتۀ بدی نسبت به طالبان به ذهن دارد.
سلام‌وطندار فارسی را در توییتر دنبال کنید
عبدالباسط انصاری، مشاور بخش رسانه‌های وزارت مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان می‌گوید، از آغاز سال ۲۰۲۱ میلادی تاکنون، ۳۴۷ هزار مهاجر به کشور برگشته‌اند.
آقای انصاری می‌گوید که دولت دو برنامه زیر نام «برنامۀ پسا صلح» و «پالیسی مهاجرت» زیر کار دارد که در پیوند به آن تمامی اداره‌های افغانستان وظیفۀ مشخص در برابر مهاجران دارند.
انصاری می‌گوید: «فعلا روی دو برنامه که یکی پلان پسا صلح و دوم پالیسی مهاجرت است که وزارت مهاجران روی آن کار می‌کند و کار جریان دارد. در آن پلان هر ادارۀ افغانستان وظیفه مشخص خود را خواهد داشت. روی پلان پسا صلح کار جریان دارد و نهایی خواهد شد و ما خواهان آمدن صلح در افغانستان هستیم.»
حبیبه سه فرزند دارد که هر سه‌شان در بهترین مکتب‌ها و دانشگاه انگلستان درس می‌خوانند. فرزندان حبیبه مانند تمامی شهروندان انگلستان از فرصت‌های مساوی برای زنده‌گی و تحصیل برخوردارند.
بانو حبیبه با وجود این‌که مهاجر است، اما در یکی از معتبرترین شرکت‌های انگلستان وظیفه دارد. حبیبه می‌گوید که اگر صلح به گونۀ واقعی در کشور تأمین نشود، با برگشت به کشور، تمامی این فرصت‌ها را از دست خواهد داد.