کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان اعلام کرده است که ترورهای هدفمند خبرنگاران در چند ماه گذشته، بر روند کار اطلاعرسانی در سرتاسر کشور اثر منفی گذاشته و افزایش اینگونه حملهها سبب افزایش خودسانسوری در جامعۀ رسانهیی شده است.
در اعلامیۀ کمیسیون مستقل حقوق بشر که امروز (دوشنبه، هشتم جدی/دی) پخش شده، به نقل از مسئولان رسانهها آمده است که شماری از زنان خبرنگار در ولایتها کارشان را ترک کرده و دسترسی خبرنگاران حتا به ولسوالیهای نزدیک به مرکزهای ولایتها نیز دشوار شده است. در اعلامیه همچنان آمده است که خبرنگاران در شماری از شهرها نمیتوانند به سادهگی گشتوگذار کنند.
بر بنیاد آنچه در اعلامیه آمده است، شماری از خبرنگاران و نهادهای رسانهیی در ولایتها با تهدید مواجه شده و هنگامی که به نهادهای مسئول دولتی گزارش دادهاند، با سهلانگاری این نهادها مواجه شدهاند.
براساس اعلامیه، بیش از ۱۰۰ خبرنگار و عضو نهادهای پشتیبان خبرنگاران از سرتاسر افغانستان شنبه هفتۀ جاری، ششم جدی/دی، در نشستی با شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، نگرانیها و مشکلاتشان را مطرح کردهاند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که جامعۀ خبرنگاری افغانستان در ماههای اخیر، زیر فشار روانی شدید قرار داشته و خبرنگاران نگراناند که ساحۀ کار و زندهگی برای آنها بیشتر از این محدود شود.
در بخشی از اعلامیۀ کمیسیون حقوق بشر آمده است: «دولت افغانستان هنوز از کارکرد خود در مورد جلوگیری از قتلهای زنجیرهیی خبرنگاران، پیگرد مظنونان و رسیدهگی عدلی و قضایی به چنین قضایایی به جامعۀ رسانهیی افغانستان اطلاعاتی قناعتبخش نداده است.»
براساس اعلامیه، خبرنگاران به این باورند که اگر دولت افغانستان نتواند به آنان در مورد حفاظت از جانشان اطمینان بدهد، احتمال این وجود دارد که شماری از آنان کشور را ترک کنند.
در اعلامیه گفته شده است که افزایش حملههای هدفمند سبب افزایش خودسانسوری در جامعۀ رسانهیی شده و این فضای ترس میتواند پیامدهای ناگواری، بهویژه برای خبرنگاری تحقیقی در ولایتها داشته باشد.
در اعلامیۀ کمیسیون حقوق بشر در مورد لغو بست سخنگویان والیان نیز اشاره شده و آمده است که این امر نگرانیهایی را مبنی به مختلشدن روند گردش آزاد اطلاعات در میان خبرنگاران به دنبال داشته است.
این کمیسیون گفته است که بیشتر خبرنگاران در ولایتها از چالش دسترسی به اطلاعات و معلومات اساسی شکایت دارند. به گفتۀ کمیسیون حقوق بشر، این خبرنگاران از دولت میخواهند که به منظور تأمین حق آزادی بیان و رسانهها و رعایت حق مردم در دسترسی به اطلاعات، در مورد لغو بست سخنگویان والیان تجدید نظر کند.
کمیسیون حقوق بشر در این اعلامیه چند خواست مشخص خبرنگاران را مطرح کرده است. براساس آنچه در این اعلامیه آمده است، خبرنگاران از جامعۀ جهانی خواستهاند که بر طرفهای درگیر در افغانستان فشار وارد کنند تا آتشبس را بپذیرند و به ترورهای هدفمند و خشونتها نیز پایان دهند.
خبرنگاران از دولت افغانستان نیز خواستهاند که جلو حملههای هدفمند را گرفته و امنیت خبرنگاران را تأمین کند. همینگونه، از دولت افغانستان خواسته شده است که پروندههای کشتار، تهدید و بدرفتاری با خبرنگاران را به منظور اجرای عدالت بر عاملان بررسی کرده و نتایج آن را با مردم و خانوادۀ رسانههای افغانستان در میان بگذارد.
خبرنگاران از طالبان نیز خواستهاند در صورتی که در ترورهای هدفمند خبرنگاران دست ندارند، باید در مورد چهگونهگی این ترورها به مردم پاسخ دهند و مدارک و اطلاعات خود را در مورد عاملان ترورها به مردم گزارش دهند. به باور این خبرنگاران، تنها نپذیرفتن مسئولیت ترورهای هدفمند، نمیتواند مسئولیت را از دوش طالبان بردارد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر از این خواستهای خبرنگاران اعلام پشتیبانی کرده و از دولت افغانستان و گروه طالبان خواسته است که به خواستهای خبرنگاران پاسخهای عملی و نتیجهبخش بدهند.
این در حالیست که در نزدیک به دو ماه گذشته، یما سیاووش، گویندۀ پیشین برنامههای سیاسی طلوعنیوز، الیاس داعی، خبرنگار محلی رادیو آزادی، محمدرفیع صدیقی، مسئول پیشین تلویزیون خصوصی خورشید، ملالی میوند، گویندۀ تلویزیون خصوصی انعکاس، فردین امینی، گویندۀ خبر تلویزیون خصوصی آریانانیوز و رحمتالله نیکزاد، رئیس اتحادیۀ خبرنگاران ولایت غزنی و خبرنگار شبکۀ الجزیره و اسوشیتدپرس در ترورهای هدفمند، انفجار ماینهای مغناطیسی و دیگر رویدادها کشته شدهاند. نهادهای امنیتی اما کشتهشدن چهار خبرنگار را تأیید کرده و دو مورد دیگر را «گازگرفتهگی» و «خودکشی» عنوان کردهاند.